Table of Contents
Του οικονομολόγου – μελετητή κ. Κωνσταντίνου Α Γαγλία
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΠΕΝΤΑΕΤΟΥΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ 2019-2024 ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΙΚΑΡΙΑΣ
Ι. Εισαγωγή
Το επιχειρησιακό πρόγραμμα καταρτίζεται από το Δημοτικό Συμβούλιο, με τη βοήθεια των αρμόδιων υπηρεσιών του και περιλαμβάνει όλες τις υπηρεσίες του Δήμου όπως αυτές περιγράφονται στον Οργανισμό Εσωτερικής Υπηρεσίας αυτού. Το Δημοτικό Συμβούλιο καταρτίζει το επιχειρησιακό πρόγραμμα μέσα στο πρώτο εξάμηνο μετά την εκλογή του και διαρκεί για όλη τη θητεία του και μπορεί να αναθεωρείται κάθε δυο χρόνια.
Με το επιχειρησιακό πρόγραμμα καθορίζονται:
α. οι στρατηγικές προτεραιότητες για την ανάπτυξη του Δήμου και
β. η οργάνωση των υπηρεσιών και των, τυχόν, δημοτικών επιχειρήσεών του.
Ακολούθως, εξειδικεύονται οι αντίστοιχες δράσεις του Δήμου με αναφορά στις αναγκαίες πηγές χρηματοδότησης.
Για το σκοπό μιας σφαιρικής ενημέρωσης των μελών της νέας δημοτικής αρχής, που θα προκύψει από τις προσεχείς εκλογές, και κάθε ενδιαφερομένου ως προς την αναγκαιότητα και τους αναπτυξιακούς στόχους που εξυπηρετεί το εν λόγω επιχειρησιακό σχέδιο, κρίθηκε σκόπιμο να παρατεθούν πιο κάτω, κατά τρόπο συνοπτικό, οι βασικές ενότητες αυτού με ενδεικτική (όχι περιοριστική) προσαρμογή του στα δεδομένα του Δήμου Ικαρίας.
ΙΙ. Τεχνική Περιγραφή & Περιεχόμενο του Επιχειρησιακού
Προγράμματος 2019-2024
- Συνοπτική Περιγραφή του Αντικειμένου του Επιχειρησιακού Προγράμματος
- Συγκέντρωση των στοιχείων που αφορούν την υπάρχουσα κατάσταση
- Σύνταξη του σχεδίου με το στρατηγικό σχεδιασμό του Δήμου Ικαρίας που θα υποβληθεί στο Δήμαρχο και στο Δημοτικό Συμβούλιο για συζήτηση και ψήφιση.
- Προσδιορισμός και αναλυτική περιγραφή των στόχων και των δράσεων της πενταετίας 2019-2024, ιεραρχημένους κατά σειρά προτεραιότητας.
- Διαβούλευση με τους πολίτες, τις ενώσεις πολιτών, τους τοπικούς κοινωνικούς φορείς, τους κοινωνικούς εταίρους και την κοινωνία των πολιτών. Συγκέντρωση και αποδελτίωση εισροών – Ιεράρχηση και διεξαγωγή συμπερασμάτων.
- Σύνταξη του οριστικού Επιχειρησιακού Προγράμματος, αξιοποιώντας και συνθέτοντας τις προτάσεις των υπηρεσιών και τις προτάσεις που προέκυψαν από τις διαδικασίες διαβούλευσης.
Α’ Φάση: ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΙΚΑΡΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ
ΕΠΟΜΕΝΗ ΠΕΝΤΑΕΤΙΑ
Α1. Περιγραφή και αξιολόγηση της υφιστάμενης κατάστασης
Στο κεφάλαιο αυτό του στρατηγικού σχεδιασμού περιγράφονται τα χαρακτηριστικά της περιοχής του Δήμου (με τη σημερινή δομή του), τα χαρακτηριστικά του ίδιου του Δήμου και αξιολογείται η υφιστάμενη κατάσταση.
- Η περιγραφή της υφιστάμενης κατάστασης περιλαμβάνει:
α. Τα βασικά γεωγραφικά, πληθυσμιακά, κοινωνικά, οικονομικά, πολεοδομικά, περιβαλλοντικά και αναπτυξιακά χαρακτηριστικά της περιοχής του Δήμου.
β. Τα βασικά οργανωτικά και οικονομικά χαρακτηριστικά του Δήμου.
- Η αξιολόγηση της υφιστάμενης κατάστασης περιλαμβάνει:
α. Τα κρίσιμα ζητήματα αξιοποίησης των πλούσιων φυσικών πόρων και των λοιπών συγκριτικών πλεονεκτημάτων της Ικαρίας και ενίσχυσης της τοπικής απασχόλησης, ιεραρχημένα κατά σειρά προτεραιότητας (όπως π.χ. προστασία φυσικού περιβάλλοντος – με κύρια σημεία αναφοράς την αντιμετώπιση του χρόνιου προβλήματος των απορριμμάτων, την επιταχυνόμενη καταστροφή των δασών από την αχαλίνωτη υπερβόσκηση, σωστές παρεμβάσεις στο αποτυχημένο χωροταξικό σχέδιο της Ικαρίας με βάση τις οικιστικές ιδιαιτερότητες του νησιού, ολοκληρωμένη αντιμετώπιση του θέματος των ιαματικών πηγών και άλλων πλουτοπαραγωγικών πηγών, έργα βελτίωσης και καλής λειτουργίας οδικών, λιμενικών, τουριστικών και λοιπών υποδομών. Επίσης, προώθηση έργων αϊφόρου ανάπτυξης όπως ίδρυση καταδυτικών πάρκων, ενίσχυση αναρριχητικού και περιπατητικού τουρισμού, αξιοποίηση της παγκόσμιας προβολής της Ικαρίας ως περιοχής «blue zone» με στόχο τον εμπλουτισμό του τοπικού τουριστικού προϊόντος και την επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου κ.α).
β. Τα μειονεκτήματα και τα πλεονεκτήματα της περιοχής του Δήμου Ικαρίας ως προς τα κρίσιμα ζητήματα, τις ανάγκες των πολιτών και το εξωτερικό περιβάλλον λειτουργίας του Δήμου.
γ. Τις δυνατότητες και τις υφιστάμενες αδυναμίες των υπηρεσιών του Δήμου σε σχέση με τις λειτουργίες που επιτελούν, το ανθρώπινο δυναμικό και την υλικοτεχνική υποδομή τους, την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών, καθώς και σε ότι αφορά την οικονομική τους κατάσταση.
δ. Τις ευκαιρίες και τους περιορισμούς από εξωγενείς παράγοντες (όπως θεσμικό πλαίσιο, εθνικές και ευρωπαϊκές πολιτικές και χρηματοδοτήσεις).
Α2. Προσδιορισμός της Στρατηγικής του Δήμου Ικαρίας και των αναπτυξιακών προτεραιοτήτων
Στο κεφάλαιο αυτό του στρατηγικού σχεδιασμού περιλαμβάνονται τα ακόλουθα:
- Διατύπωση του οράματος του Δήμου και των κατευθυντήριων αρχών, που πρέπει να διέπουν τον τρόπο λειτουργίας του και τον τρόπο διακυβέρνησης των τοπικών υποθέσεων.
- Προσδιορισμός της στρατηγικής του Δήμου (γενικοί στρατηγικοί στόχοι προκειμένου να πετύχει το όραμά του).
- Προσδιορισμός των αναπτυξιακών προτεραιοτήτων, στις οποίες θα διαρθρωθεί το επιχειρησιακό πρόγραμμα, λαμβάνοντας υπόψη τις εθνικές και περιφερειακές αναπτυξιακές προτεραιότητες.
Το όραμα αποτελεί συνοπτική διατύπωση της μελλοντικής επιδιωκόμενης κατάστασης του Δήμου Ικαρίας και του ίδιου του Δήμου, ως οργανισμού, για την επόμενη περίοδο. Το όραμα περιγράφει την προοπτική ανάπτυξης και τον στρατηγικό προορισμό του Δήμου, τον οποίο θα προσεγγίσει με την εφαρμογή της στρατηγικής που θα επιλέξει και με την ευρύτερη δυνατή συναίνεση.
Η διατύπωση της στρατηγικής του Δήμου πραγματοποιείται μέσω του καθορισμού γενικών στρατηγικών στόχων. Ενδεικτικά, οι στρατηγικοί στόχοι θα αφορούν την προώθηση της οικονομικής, κοινωνικής και πολιτιστικής ανάπτυξης της περιοχής, την ικανοποίηση των αναγκών των αποδεκτών των υπηρεσιών του Δήμου, την αναβάθμιση της λειτουργίας των υπηρεσιών και των οργάνων του, την ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού και της υλικοτεχνικής υποδομής του, καθώς επίσης και τη βελτίωση της οικονομικής του κατάστασης.
Οι αναπτυξιακές προτεραιότητες εκφράζονται στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα με τη μορφή αξόνων. Ενδεικτικά, οι άξονες αυτοί μπορεί να είναι:
- «Φυσικό και Οικιστικό Περιβάλλον – Τεχνικές υποδομές».
- «Κοινωνική Πολιτική, Παιδεία και Πολιτισμός».
- «Τοπική Οικονομία και Απασχόληση».
- «Ο Δήμος ως οργανισμός και οι σχέσεις του με τους πολίτες, την πολιτεία και τους τοπικούς φορείς»
Μεταξύ των αξόνων προτεραιότητας, ένας τουλάχιστον άξονας πρέπει να αποσκοπεί στην ανάπτυξη του Δήμου και στη βελτίωση των σχέσεών του με τους πολίτες, την πολιτεία και τους τοπικούς φορείς. Ο άξονας αυτός ενδεικτικά θα αφορά:
- Στη γενική οργάνωση και λειτουργία του Δήμου, καθώς και σε ζητήματα αποτελεσματικότητας, αποδοτικότητας και χρηστής τοπικής διοίκησης.
- Στις ανάγκες υποστήριξης των οργάνων διοίκησης και των υπηρεσιών για την αποδοτικότερη και αποτελεσματικότερη άσκηση των αρμοδιοτήτων του, καθώς και για τη γενικότερη βελτίωση της διοικητικής ικανότητας του Δήμου.
Β’ Φάση: ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΣΤΟΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟ ΤΟΥ
ΔΗΜΟΥ ΙΚΑΡΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΟΜΕΝΗ ΠΕΝΤΑΕΤΙΑ
B1. Προσδιορισμός των στόχων που πρέπει να τεθούν και των δράσεων που πρέπει να υλοποιηθούν
Στο κεφάλαιο αυτό του επιχειρησιακού προγραμματισμού εξειδικεύονται οι γενικοί στρατηγικοί στόχοι σε ειδικότερους στόχους. Ακολούθως, κάθε άξονας εξειδικεύεται σε μέτρα, που αντιστοιχούν σε έναν ή περισσότερους ειδικότερους στόχους, που πρέπει να επιτευχθούν κατά προτεραιότητα από τον Δήμο την επόμενη πενταετία.
Για την επίτευξη των στόχων του κάθε μέτρου σχεδιάζεται ένα ολοκληρωμένο υποπρόγραμμα δράσεων. Οι δράσεις είναι δυνατό να είναι κατηγορίες έργων ή μεγάλα έργα (όπου ως έργα νοούνται δράσεις με καθορισμένη χρονική έναρξη και πέρας υλοποίησης, ή και συνεχώς επαναλαμβανόμενες λειτουργίες των δημοτικών υπηρεσιών και οργάνων. Υπεύθυνοι υλοποίησης των δράσεων μπορεί να είναι τόσο οι υπηρεσίες του Δήμου, όσο και υπερκείμενοι φορείς).
Β2. Πενταετής (2019-2024) προγραμματισμός των δράσεων
Στο κεφάλαιο αυτό του επιχειρησιακού προγραμματισμού ιεραρχούνται οι δράσεις για την επίτευξη των στόχων του κάθε μέτρου και θα προσδιορισθούν οι δράσεις πρώτης προτεραιότητας.
Για τις δράσεις άμεσης προτεραιότητας συμπληρώνεται τυποποιημένο έντυπο προγραμματισμού (περιληπτικό Τεχνικό Δελτίο Έργου), στο οποίο θα προσδιορίζονται:
- Ο άξονας και το μέτρο του επιχειρησιακού προγράμματος, όπου εντάσσεται η δράση.
- Οι στόχοι του μέτρου στην επίτευξη των οποίων θα συμβάλλουν τα αναμενόμενα αποτελέσματα της δράσης.
- Οι εκροές που θα παραχθούν από την υλοποίηση της δράσης.
- Οι φάσεις υλοποίησης της δράσης.
- Η υπηρεσία του Δήμου που είναι υπεύθυνη για την υλοποίηση της δράσης.
- Η χωροθέτηση της δράσης.
- Το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης, ανά έτος.
- Οι αναγκαίοι ανθρώπινοι και υλικοί πόροι και άλλες προϋποθέσεις για την υλοποίηση της δράσης.
- Ο προϋπολογισμός δαπανών και οι πηγές χρηματοδότησης.
Γ’ Φάση: ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΙΚΑΡΙΑΣ ΚΑΙ
ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΔΕΙΚΤΩΝ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ ΚΑΙ
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ
Περιλαμβάνει:
Α. Τον Οικονομικό προγραμματισμό και ειδικότερα:
- Εκτιμώνται τα έσοδα του Δήμου, ανά πηγή χρηματοδότησης για κάθε έτος της επόμενης τετραετίας.
- Υπολογίζονται αθροιστικά οι λειτουργικές και οι επενδυτικές δαπάνες των δράσεων του προγράμματος.
- Καταρτίζονται οι χρηματοδοτικοί πίνακες του προγράμματος ανά άξονα και μέτρο.
και
Β. Τους Δείκτες παρακολούθησης και αξιολόγησης του προγράμματος
Καταρτίζονται δείκτες αποτελεσμάτων για την παρακολούθηση και αξιολόγηση του βαθμού επίτευξης των στόχων και δείκτες υλοποίησης ή εκροών για την παρακολούθηση και αξιολόγηση του βαθμού υλοποίησης των δράσεων του προγράμματος.
Κωνσταντίνος Γαγλίας
Μάης 2019
