Μεγάλες σεισμικές αντανακλάσεις στη ζωή μας, μετά την εποχή της πανδημίας.
Πρόσθετη εργασία για οικογενειακούς θεραπευτές σε περιόδους Covid: από το τέλος των σχέσεων μέχρι το μποϊκοτάζ των συγγενών, περνώντας από τα εγγόνια που δεν θέλουν πλέον να βλέπουν τους παππούδες τους. Γονείς και ζευγάρια συγκρούονται για ιούς.
«Τα ζητήματα του εμβολιασμού και του κορωνοϊού είναι εξαιρετικά διχαστικά», «Με την οικογένεια, με φίλους, στην ευρύτερη κοινότητα». «Η κατάσταση βράζει».
Το ζήτημα του σωστού τρόπου αντιμετώπισης της πανδημίας οδηγεί σε ένταση, απώλεια επαφής μεταξύ των μελών της οικογένειας και πολλούς καυγάδες με ανδοοικογενειακή βία». Αυτή τη στιγμή πολλά ζευγάρια διαφωνούν. Κάποιοι έχουν χωρίσει ακόμη και εξαιτίας αυτού· πολλοί απειλούν τον σύντροφό τους με συνέπειες.
Το θέμα του Covid μπήκε επίσης στη μελέτη των ψυχολόγων στην Ελβετία και Ευρώπης γενικά . Αρκετές οικογένειες παλεύουν με την τρέχουσα κατάσταση και το θέμα του εμβολιασμού. Μια τυπική κατάσταση: τα εγγόνια θυμώνουν με τους παππούδες που δεν έχουν εμβολιαστεί και δεν θέλουν πια να τους επισκέπτονται, από φόβο μήπως μολύνουν τους ηλικιωμένους.
Ακόμα η περίπτωση μιας οικογένειας που πάντα γίνονταν συζητήσεις για τον εμβολιασμό την ώρα των γευμάτων. «Η σύζυγος ήταν εντελώς αντίπαλος του εμβολίου, ενώ αντίστροφα ο σύζυγος δεν ήθελε να χρειάζεται να κάνει συνεχώς τεστ». Τελικά αποδείχθηκε ότι ο φόβος ήταν στο επίκεντρο της ανταλλαγής: ο σύζυγος ανησυχούσε ότι η γυναίκα του θα κολλούσε τον ιό και η σύζυγος φοβόταν τις παρενέργειες ενός εμβολιασμού. «Μόλις αυτό ξεκαθαρίστηκε, οι δυο τους μπόρεσαν να ακούσουν ο ένας τον άλλον καλύτερα».
Αλλά αυτό δεν συμβαίνει πάντα. Μια θεραπεύτρια από το καντόνι της Ζυρίχης αναφέρει μια μητέρα που δεν επέτρεπε πλέον στα πεθερικά της που ήταν επικριτικά για τον Covid να εισέλθουν στο σπίτι της αν δεν είχαν εμβολιαστεί. τους απαγόρευσε να δουν τα εγγόνια τους. Σε μια άλλη περίπτωση, μια μητέρα ένιωθε υποχρεωμένη να αναβάλει το ραντεβού για τον εμβολιασμό επειδή τα παιδιά της ήταν σε πανικό: στο οικογενειακό τραπέζι ο πατέρας τους συζητούσε συνεχώς για τον εμβολιασμό και τα επιχειρήματα εναντίον του.
Μιά πρόσφατη έρευνα στην Ελβετία αναφέρει ότι , το 62% του πληθυσμού έχει ήδη εμπλακεί σε συγκρούσεις λόγω διαφορετικών απόψεων για τον τρόπο αντιμετώπισης του ιού. Σχεδόν οι μισοί από αυτούς τους ανθρώπους έχουν βιώσει το πρόβλημα στον δικό τους στενό κύκλο και το 26% έχει διακόψει την επαφή με κάποιον.
Οικογενειακοί σύμβουλοι στην Ελβετία, γνωρίζουν καλά το πρόβλημα: Οικογένειες με «τεράστιες διαφωνίες σχετικά με τον εμβολιασμό» . «Βλέπουν συχνά ενήλικες γιους και κόρες να θυμώνουν με τους ηλικιωμένους γονείς τους που δεν θέλουν να εμβολιαστούν». «Από απογοήτευση σε απογοήτευση, η κατηγορία γίνεται τότε: δεν έχεις κανέναν σεβασμό, αλλά πάντα έτσι ήταν!».
Τα ζευγάρια που τσακώνονται για τον Covid, από την άλλη πλευρά, έχουν ήδη προβλήματα: η στενή επαφή κατά τη διάρκεια του περιορισμού ήταν δύσκολη και οι άνθρωποι έχουν απομακρυνθεί συναισθηματικά. «Το θέμα του εμβολιασμού αυξάνει περαιτέρω αυτή την αρνητική δυναμική» καθώς και «Τα μέτρα για τον κορωνοϊό, οι υποχρεωτικές μάσκες, οι εμβολιασμοί είναι συναισθηματικά ζητήματα που είναι τέλεια για να θυμώσεις».
Τι να κάνετε όταν συμβεί αυτό; Ο οικογενειακός σύμβουλος συνιστά πρώτα να ρωτήσετε το άλλο άτομο γιατί θέλει ή δεν θέλει να εμβολιαστεί. Στη συνέχεια, είναι ζήτημα να ανακαλύψει κανείς γιατί ενοχλεί η συμπεριφορά του άλλου και να εκφράσει τις ανάγκες του. Από την άλλη, πρέπει κανείς να απέχει από ασέβεια και να μην έχει υποτιμητική στάση. «Καμία κατηγορία όπως: δεν έχεις σεβασμό, νιώθεις πάντα δίκιο». Οι ψυχοκοινωνικοί σύμβουλοι συμβουλευουν από την πλευρά τους να ξεκαθαρίσει πρώτα τι πραγματικά κρύβεται πίσω από τη σύγκρουση, «αντί να προσπαθεί να πείσει το άλλο μέρος με επιχειρήματα».
Το γεγονός ότι ένας καυγάς που σχετίζεται με τον Covid μπορεί να δώσει τέλος σε κάποιες φιλίες, να δώσει τη χαριστική βολή στα ζευγάρια και να οδηγήσει σε μποϊκοτάζ συγγενών έχει να κάνει με την ίδια την κατάσταση: διακυβεύονται προσωπικές αξίες. «Είναι οι ιερές μας αγελάδες». Είναι το ίδιο πράγμα με τη σύγκριση μεταξύ εκείνων που τρώνε κρέας και εκείνων που είναι χορτοφάγοι: ο πρώτος δεν μπορεί να περιμένει από τον δεύτερο να συμβιβαστεί με ένα “τώρα θα μπορούσες να με συναντήσεις με μισό λουκάνικο!”. «Οι αξίες μας δείχνουν τι είναι σημαντικό για εμάς στη ζωή: για αυτόν τον λόγο δεν είμαστε διατεθειμένοι να συμβιβαζόμαστε σε αυτόν τον τομέα», καταλήγουν οι ειδικοί επι του θέματος..
Η ΜΕΓΑΛΗ ΑΝΤΑΝΑΚΛΑΣΗ ΣΤΙΣ ΔΙΑΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΙΑΚΕΣ ΜΑΣ ΣΧΕΣΕΙΣ
Είναι πολύ σημαντική ιστορία σήμερα, στην εποχή που δεν έχουμε ακόμα βγεί απο το σύννεφο της πανδημίας, να είμαστε προσεκτικοί με τους συνανθρώπους μας και να μην βάζουμε κοινωνικό στίγμα σε κάθε άτομο ή ομάδα που για κάποιους λόγους, και που πολλές φορές αγγίζουν τα όρια του παράλογου, κατεβάζουμε τα ρολά χωρίς επιστροφή.
Μεγάλη προσοχή στην γλώσσα που χρησημοποιούμε για να καταδικνύουμε και να καταδικάζουμε κοινωνικές συμπεριφορές.
Όροι όπως: ‘’ Ψεκασμένοι, πρόβατα, θύματα κτλ.’’ αμβλύνουν την αντιπαράθεση και δεν βοηθούν στο κτίσημο επικοδομητικού διαλόγου.
Τώρα είναι στιγμή να δουλέψουμε απο κοινού για την μετά κόβιντ/ 19 εποχή πού όπως είχα αναφέρει σε προηγούμενο άρθρο μου στην αρχη της πανδημίας την άνοιξη του 2020, η διαχωριστική γραμή του πρίν και του μετά στις ανθρώπινες σχέσεις και κοινωνικές συμπεριφορές θα είναι πολύ βαθυά στεραιωμένη. Αλλυλεγκύη, διάλογος, ανθεκτικότητα και λιγότερο μίσος απο κάθε πλευρά για να οικοδομήσουμε μιά νέ εποχή που θα βασίζεται σε νέα εργαλία και κώδικες επικοινωνίας συμβατά με την νέα πραγματικότητα στη ζωής μας.
Έχουμε πράγματι να αντιμετωπίσουμε όχι μόνο τη νόσο και ότι άφησε πίσω τις ως αναφορά το σύστημα υγείας, αλλα και τα παράλληλα και παράπλευρα προβλήματα απο κοινωνικής, εργασιακής, οικονομικής και ψυχολογικής τάξης και άποψης.
Το εργατικό και εργασιακό πρεκαριάτο έχει πάρει πλέον μια κανονικότητα στης εργασιακές σχέσεις και δεν είμαστε ακόμα σε θέση να το αντιμετωπίσουμε με νέα εργαλία αποτελεσματικά.
Η εργασία στο σπίτι με την νέα πλατφόρμα, τα ρομβότ, η ανάθεση εργασίας σε εκατοντάδες χιλιάδες χιλιόμετρα μακρυά, η εργασία ‘ on demand ‘, εντείνει τις ανισότητες και την πτωχοποίηση του εργατικού δυναμικού. Και εδώ βλέπουμε το επικίνδυνο φαινόμενο . Να έχουμε ενδεχομένως μείωση της ανεργείας αλλα το σημαντικό, να έχουμε αύξηση του πρεκαριάτου γενικά και συρίκνωση τών μισθών ενω συγχρόνως άυξηση στα κέρδη τών εργοδοτών .
Να ζούμε για να δουλεύουμε, ή να δουλεύουμε για να ζούμε;
Ο ψυχολόγος Anthony Klotz, καθηγητής στη Mays Business School , Texas A$M University, τον Απρίλη του 2021 ανέφερε για πρώτη φορά τον όρο ‘ the Great Resignation ‘ οι μεγάλες παραιτήσεις , για να μιλήσει για αυτό που σαν μιά νέα επιδημία είχε παρατηρήσει στην Αμερική τον προηγούμενο μήνα Μαρτη 2021 αλλα και μετά, όπου 4.000 000 αμερικανοί έδιναν παραίτηση οικιοθελώς απο τις εργασίες τους ανεξαρτήτως αποδοχών . Και στην Ευρώπη βλέπουμε το ίδιο φαινόμενο σε μικρότερη κλίμακα. Γερμανία, Αγγλία, οι χώρες Ολανδια, Βέλγιο, Λουξεμπούργο σε ποσοστο 7% κατά μέσο όρο.
Ένα είδος ανώμαλου κύματος, τη στιγμή που ό κόσμος προσπαθεί να κτατήσει πάση θυσία την δουλειά που έχει.
Στην Κίνα ο όρος ‘ Tang Ping ‘ ξαπλωμενος ανάσκελα και χαλαρώνω χωρίς να ξεχνώ τις υποχρεώσεις μου, πέρασε γρήγορα απο τα γρανάζια της λογοκρισίας του κράτους γιατί είχε να κάνει με την αποχή απο μιά εργασία με αρρωστημένους ρυθμούς και γεμάτη στρες.
Η ζωή είναι μικρή , πολύ μικρή.
Είναι γνωστό ότι, όταν τα άτομα αντικρύζουν κατάμουτρα την αρρώστεια και τον πόνο του θανάτου, όπως έγινε με την πανδημία, τους κάνει να κάνουν ένα βήμα πίσω και να αναλογισθούν αξίες ξεχασμένες, κάτω απο την διαρκή πίεση της καθημερινότητας.
Αξιολογούνται καλύτερα τα πράγματα εκείνα που δίνουν ηρεμία, ευτυχία, ευδαιμονία. Ερωτήματα υπαρξιακής μορφής και αναζήτησης στον κάθε ένα μα περισσότερο στη νέα γενιά σε μεγάλη κλίμακα. Slow Life, κόντρα στη φιλοσοφία του Fast Life .
Αναζητούν νέες δουλειές ύστερα απο ένα στοχευμένο και φωτεινό συνειδησιακά διάλειμμα για να αποκαταστήσουν την αρμονική πλέυση μεταξύ εργασίας και ζωής . Είναι γεγονός, ότι αυτά τα φαινόμενα της τήλε/εργασίας, ρομβότικα, εργασία περιορισμένου χρόνου πολύ μερισσότερο σε γυναίκες, αναθέσεις περιορισμένου χρόνου σε διάφορα κράτη ανα το κόσμο, εργασία ντελίβερι, η επιδημία τών οικιοθελών παραιτήσεων , μάς βάζουν και ιδίως τα κόμματα της αριστεράς , συνδικαλιστικά κυνήματα αλλα και εργοδότες, σε βαθιά αχαρτογράφητα νερά. Περισσότερη απομόνωση στο σπίτι πάνω στο κομπιούτερ λιγότερος χρόνος για διεκδικήσεις καλύτερης διαβίωσης.
Τώρα η πολιτική πρέπει να βάλει στόχο την κατανόηση του προβλήματος και να βρεί λύσεις που αρμόζουν με τους καιρούς. Η εποχή άλλαξε χωρίς επιστροφή. Η προσπάθεια έυρεσης λύσεων με τα γνωστά εργαλεία είναι ξεπερασμένη.
Η πολιτική και οι πολιτικοί έχουν παραμείνει στάσημη και στάσημοι.
Θέλει όραμα και ορίζοντες και όχι μικροπαζαρέματα της στιγμής για το ποιός είναι μερισσότερο κομψός και ωραίος.
Να ακουσθούν φωνές που θά είναι καθοριστικής σημασιας στη οικολογική μετάβαση που όλοι ξεστομίζουν σαν μάντρα, αλλα λίγοι καταλαβαίνουν πως θα γίνει στη πράξη.
Σήμερα στην ενεργειακή κρίση που βιώνουμε με την πανδημία και την ακρίβεια στην ενέργεια, πάλι μιλάμε για πυρινικά χωρίς αντίκρυσμα ξεχνόντας τις υποσχέσεις για αποπυρινοποίηση ύστερα απο την καταστροφή της Φουκούσιμα στην Ιαπωνία.
Τελειώνω με μιά καλή είδηση απο την Ισλανδία.
Η κυβέρνηση του κράτους έλαβε την απόφαση να απαγορεύσει το κυνήγι της φάλαινας στα ύδατά του, και να μην ανανεώσει τις συμβάσεις με τους ενδιαφερόμενους απο τον γενναρη του 2024 για ηθικούς κυρίως λόγους.
Κασλάνο Ελβετίας 05.02.2022
Σταύρος Ραντάς
ιατρος Γενικής Ιατρικής και παθολογίας.
