Μία εξαιρετική εκπομπή έτυχε να παρακολουθήσουμε το βράδυ της Τετάρτης 8/1/2020 από το γαλλόφωνο τηλεοπτικό κανάλι TV5. Θέμα της εκπομπής οι συνέπειες της άκρατης τουριστικής ανάπτυξης. Δηλαδή τι έχει ήδη συμβεί σε δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς που διαφημίστηκαν αρκετά για να προσελκύσουν τουρίστες και …το κατάφεραν, κάνοντας τις περιοχές αυτές βασικά σημεία στο χάρτη της τουριστικής βιομηχανίας.
Η επόμενη μέρα άφησε «αποτυπώματα» όπως η ρύπανση των περιοχών αυτών σε τέτοιο βαθμό που τις κάνει να γίνονται πια «αντιδημοφιλείς» προορισμοί και να κινδυνεύουν να υποστούν οικονομικό κραχ.
Στα ρεπορτάζ είδαμε «μποτιλιάρισμα» από γόνδολες που μετέφεραν τουρίστες στα κανάλια της Βενετίας, που όσο όμορφα δείχνουν στις εικόνες, τόσο βρωμούν και ζέχνουν όπως μας επιβεβαίωσαν γνωστοί μας που πρόσφατα την επισκέφτηκαν. Είδαμε “περιπάτους” τουριστών στα γραφικά στενά της πόλης, όπου περπατούσαν με το πλάι για να χωρέσουν, αφού την ίδια ώρα στα ίδια στενά εισέρχονταν κατά εκατοντάδες άλλοι από πολλά και διαφορετικά τουριστικά γραφεία με συνέπεια το απόλυτο φρακάρισμα. Εκεί η “θέα” ήταν η πλάτη των άλλων.
Ακούσαμε δηλώσεις για τη μη εξεύρεση αυτοκινήτων για νοίκιασμα αφού όλα ήταν δεσμευμένα για καιρό, με αποτέλεσμα τα σχέδια περιηγήσεων να υποστούν δραματικές αλλαγές.
Αλλά και συνέπειες στην ποιότητα και τις επιλογές του φαγητού, αφού στους δημοφιλείς προορισμούς “έπεφτε ακρίδα” και πάντα η τροφοδοσία στην εστίαση γνώριζε πιέσεις με αντίκτυπο στους πελάτες.
Επίσης το ρεπορτάζ κατέγραψε με στοιχεία τους όγκους σκουπιδιών που αφήνει πίσω του ο μαζικός τουρισμός και το πρόβλημά διαχείρισής τους, στην καλή περίπτωση που αυτά εναποθέτονται εκεί που πρέπει, γιατί υπάρχει και το πέταγμά τους όπου και να είναι.
Είδαμε και ρεπορτάζ όπου δύτες “ψάρεψαν” από το βυθό προστατευόμενης – υποτίθεται – παραλίας, τιμόνι ταχύπλοου.
Είδαμε εξωτικές παραλίες της Ταϊλάνδης να φρακάρουν από τα πλεούμενα που πήγαιναν τουρίστες και αυτοί τελικά να μην βρίσκουν θάλασσα να κολυμπήσουν, αφού όλη η ακτογραμμή ήταν γεμάτη με σκάφη και τελικά σήμερα να απαγορεύεται η κολύβηση λόγω της ρύπανσης που δημιούργησαν τα απόβλητα των σκαφών, έως και τα χημικά από τις αντηλιακές κρέμες που σκότωσαν τα κοράλια του κόλπου.
Εκεί λοιπόν που έπεσε καλή κονόμα, έγιναν μεγάλες επενδύσεις, εκεί περιπλανιέται το φάντασμα της οικονομικής κατάρρευσης και της οικολογικής καταστροφής.
Αναρωτήθηκε λοιπόν το πάνελ της εκπομπής αν επιτρέπεται να απαγορεύσει κανείς στους ανθρώπους να εξερευνούν τον κόσμο μέσω του τουρισμού και η απάντηση ήταν όχι, αλλά χρειάζεται σχεδιασμός και όχι η «ελευθερία» – ασυδοσία της αγοράς, γιατί όταν σε ξεζουμίζουν σε παρατάνε στον κατεστραμμένο πια τόπο σου.
Και βέβαια όταν οι τουρίστες αρχίζουν να φεύγουν δυσαρεστημένοι από το στριμωξίδι, τα βρωμόνερα και ό,τι άλλο έχει προκύψει από τις προηγούμενες γενιές τουριστών και τα τουριστικά κύματα που προηγήθηκαν, δεν γίνονται πρεσβευτές του τόπου, αλλά δυσφημιστές του.
Και θυμήθηκα κάτι μαγευτικές φωτο με ηλιοβασιλέματα στη Σαντορίνη που όταν είχα πάει να τα δω ήταν σαν να ήμουν στριμωγμένος σε λεωφορείο στο κέντρο της Αθήνας σε ώρα αιχμής, αλλά μου πέρασε και από το μυαλό η Ικαρία τον Αύγουστο (μήνα που όσο μπορώ αποφεύγω να βρίσκομαι).
Όπως έχω μάθει στη Σαντορίνη το φαινόμενο του «υπερτουρισμού» έχει αρχίσει να τους προβληματίζει.
Καιρός είναι να αρχίσουν να το βλέπουν σε μακροπρόθεσμη βάση και οργανωτικά να κινούνται με λελογισμένα βήματα και αλλού.
Υπάρχουν βέβαια και πιο σύνθετες αναζητήσεις, όπως το “άπλωμα” της τουριστικής περιόδου και το ανάλογο “μοίρασμα” του τουριστικού ρεύματος, που όμως συνδέεται και με τις πολιτικές στην αγορά εργασίας, με τις περιόδους που δίνονται οι άδειες και άλλα που θα τα πούμε με άλλες αφορμές.
