Λοιπόν φίλοι μου πάει κι αυτό τέλειωσε, το ετήσιο Ικαριώτικο Πανηγύρι στο Πέραμα που εδώ και 15 χρόνια το διοργανώνουν με …”θρησκευτική”, εγώ θα πρόσθετα με παραδοσιακή ευλάβεια οι συμπατριώτες μας Ικαριώτες του Περάματος και των γύρω Δήμων, που στελεχώνουν τον Σύλλογο “Ίκαρος”. Ο όρος θρησκευτική ευλάβεια, αποδίδεται όχι για λόγους θρησκοληψίας, αλλά όπως και να το κάνουμε όπως κάθε χρόνο η εκκλησία έχει σταθερές θρησκευτικές γιορτές (Πάσχα, Χριστούγεννα, 15αύγουστο), έτσι και οι Καριώτες και οι φίλοι της Αθήνας, ξέρουν ότι βρέξει, χιονίσει(!!) κάθε χρόνο, το πρώτο Σάββατο του Ιούνη, μας περιμένει στο Πέραμα, στη θέση Αρμός, ο παραπάνω σύλλογος, να μας προσφέρει ένα παραδοσιακό Ικαριώτικο πανηγύρι, όπως ακριβώς το κάνουμε στα χωριά του νησιού μας κι αυτό είναι η μεγάλη επιτυχία του. Αλλά ας κάνουμε ένα απολογισμό της φετινής εκδήλωσης.
Το Πέραμα λοιπόν αγαπητοί μου είναι ένας από τους Δήμους της Αττικής, που κατοικείται από το μεγαλύτερο ποσοστό Ικαριωτών της παροικίας μας στην Αττική. Καριώτες που με πολύ δύσκολες συνθήκες στις δεκαετίες του ’50, του ’60, του ’70 ήλθαν και γαντζώθηκαν στα βράχια πάνω από τη θάλασσα, ατενίζοντας τον απέραντο γαλάζιο ορίζοντα (πιστεύοντας, με αυταπάτη ίσως, ότι εκεί κάπου στο βάθος “βλέπουν” το αγαπημένο τους νησί), αλλά και ελπίζοντας ότι θα στήσουν καινούργιες ελπίδες για καλύτερη ζωή στη γη που τους φιλοξενούσε. Δύσκολες εποχές, δύσκολα χρόνια, άλλοτε είχε δουλειές, πότε στη ναυπηγοεπισκευαστική ζώνη, πότε σε οικοδομές και εργοστάσια, άλλοτε δεν είχε τίποτε. Όμως όλη αυτή η δοκιμασία τους έδεσε σαν μια γροθιά και ο ένας βοηθούσε τον άλλο και όλοι μαζί έγιναν ένα αγαπητό κομμάτι της εργατούπολης που λέγεται Πέραμα. Πολλοί συμπατριώτες μας προόδευσαν, ασχολήθηκαν με τα κοινά, έγιναν ιδιαίτερα αγαπητοί και με την υπόλοιπη κοινωνία του Δήμου, που προερχόταν από διαφορετικά γεωγραφικά μέρη της Ελλάδας (Κρήτες, Πόντιοι, Πελοποννήσιοι κλπ.)
Εκεί λοιπόν σιγά – σιγά δημιούργησαν την τολμηρή ιδέα να κάνουν στην πόλη τους ένα πανηγύρι όπως στο νησί τους, παραδοσιακό, για να μάθουν όλοι πώς γλεντάνε οι Καριώτες. Πριν 15 χρόνια όλα αυτά. Το ερώτημα ήταν πώς να το κάνουν (δεν είναι εύκολο καλοκαιριάτικα να φέρεις κρέατα και κρασί από το νησί), αλλά και πού, σε ποιό χώρο της πόλης που να χωρά πολύ κόσμο?? Τότε ήταν που αφού έλυσαν το πρώτο θέμα, βρήκαν συμπαραστάτη στο δεύτερο τον τότε Δήμαρχο Περάματος τον κ. Πατσιλινάκο. Υπήρχε ένας χώρος στην παραλία, μια αλάνα θα λέγαμε καλύτερα, στη σημερινή θέση Αρμός, που ο Δήμος την διεκδικούσε από τον Ο.Λ.Π. Τους είπε λοιπόν τότε ο Δήμαρχος θα κάνουμε κατάληψη του χώρου, είναι ένας χώρος που ανήκει στον Δήμο και τους δημότες του, κι επιτέλους είναι μια πρόσβαση των Περαματιωτών στη θάλασσα και το γειτονικό λιμανάκι. Έγιναν πολλά τότε, (αστυνομία, διώξεις, δικαστήρια κλπ.), σημασία έχει όμως ότι ο χώρος αυτός κατοχυρώθηκε στον Δήμο και τους κατοίκους του, ακόμα και σήμερα που όλος ο ευρύτερος χώρος του λιμανιού του Πειραιά έχει δοθεί στους Κινέζους επενδυτές, αυτό το κομμάτι είναι κατοχυρωμένο στον Δήμο Περάματος.
Εκεί λοιπόν τα πρώτα χρόνια ξεκίνησαν να καθαρίζουν τον χώρο και να στήνουν οι Ικαριώτες το Παραδοσιακό τους Πανηγύρι. Δύσκολα χρόνια στην αρχή, όλα δανεικά, (ο εξοπλισμός, τα καθίσματα κλπ.), αλλά δεν το έβαζαν κάτω. Είχαν και στόχο που τον έβαλαν από τα πρώτα χρόνια της λειτουργίας τους. Τα έσοδα από το πανηγύρι να μαζευτούν και να φτιάξουν σε ιδιόκτητο χώρο τη “Στέγη του Καριώτη”, ένα πολυδύναμο κτίριο για όλες τις ανάγκες των συμπατριωτών μας, πέρα από τους χορούς του Συλλόγου (συνελεύσεις και εκδηλώσεις και άλλων Ικαριακών Συλλόγων, γλέντια βαπτίσεων και γάμων συμπατριωτών μας κλπ.). Το οικόπεδο βρέθηκε, βοηθήθηκαν και από τις εκάστοτε Δημοτικές αρχές, άλλοτε λίγο, άλλοτε πολύ, είχαν όμως προβλήματα γραφειοκρατικά που έπρεπε να λυθούν. Όλα αυτά τα χρόνια όμως ο Σύλλογος δεν έπαψε αθόρυβα να είναι αρωγός σε όποιο “δύσκολο πρόβλημα” συμπατριωτών μας υπήρξε.Το Ικαριώτικο Παραδοσιακό Πανηγύρι λοιπόν χρόνο με τον χρόνο γινόταν ολοένα και πιο γνωστό, πέρα από τους Ικαριώτες και στους χιλιάδες φίλους του νησιού, που ήθελαν έστω και για ένα βράδυ να “γευτούν” την μαγεία των Ικαριώτικων πανηγυριών, εδώ κοντά τους στην αττική γη.
Τα προβλήματα των πρώτων χρόνων (σκεύη, εξοπλισμός, καθίσματα) λύθηκαν με την απόκτηση από τον Σύλλογο δικών αποκλειστικά καθισμάτων ή σκευών, που τα χρησιμοποιεί κάθε χρόνο. Εδώ παρέλειψα να πω ότι όλα αυτά τα χρόνια τα πανηγύρια στηρίζονται στην εθελοντική εργασία συμπατριωτών μας και φίλων, όχι απαραίτητα κατοίκων Περάματος, γιατί το πανηγύρι θέλει μεγάλη προετοιμασία μέρες πριν για να είναι ο χώρος έτοιμος, αλλά και μέρες μετά για να καθαρισθεί και να αποδοθεί στον Δήμο καθαρός, όπως επίσης και πολλά “εθελοντικά χέρια ” στη ν εξυπηρέτηση των χιλιάδων επισκεπτών του πανηγυριού, Ικαριωτών και ξένων ως προς το νησί.
Φέτος λοιπόν, πολλά προβλήματα άλλων χρόνων, μειώθηκαν αισθητά, άλλα βελτιώθηκαν, γενικά η εικόνα η φετινή ήταν πολύ καλύτερη από άλλες χρονιές. Κατ’ αρχήν από νωρίς το βράδυ (γύρω στις 10) η περιοχή είχε το αδιαχώρητο από κόσμο, αυτοκίνητα, μηχανές. Άρα ήλθε νωρίς, βοήθησε κι ο καλός καιρός φέτος, πολύς κόσμος (με μέτριους υπολογισμούς 2000 – 3000 άνθρωποι, με αισιόδοξους υπολογισμούς πάνω από 4000 άνθρωποι). Τώρα εντύπωση μου έκανε όπως, και κάθε χρόνο, η ανθρωπογεωγραφία των επισκεπτών του πανηγυριού. Κάθε χρόνο η συντριπτική πλειοψηφία (γύρω στο 80 – 85%) είναι νέα άτομα στην ηλικία, τα περισσότερα βέβαια έχουν κάποια σχέση με την Ικαρία (φίλοι-ες με Καριωτάκια), ή δεν έχουν καμία σχέση με το νησί, απλά ήλθαν να δουν πως γλεντάμε οι Καριώτες και να συμμετέχουν κι οι ίδιοι. Ένα ατέλειωτο “ανθρώπινο μελίσσι” που γυρόφερνε συνεχώς στο χώρο του πανηγυριού, είτε χορεύοντας, είτε φλερτάροντας (νιάτα γαρ), αλλά όπως τους έβλεπα αναζητώντας συνεχώς νέες εικόνες, για να πλουτίσει το “άλμπουμ της μνήμης του”, από αυτό το γεγονός. Υπήρξαν βέβαια και οι “παράπλευρες απώλειες” σε μικρότερο βαθμό σαφώς, με τα νεο-ελληνόπουλα και τους νεοέλληνες θεριακλήδες, που δεν μπορούσαν να περιμένουν στη σειρά να πάρουν τα τοπικά προϊόντα που προσφέρει ο Σύλλογος στο πανηγύρι, φέρνοντας απ’ έξω τις προμήθειες τους. Παρ’ όλο που φέτος βελτιώθηκε αισθητά η κατάσταση, με την παρουσία δύο πάγκων εξυπηρέτησης των επισκεπτών σε φαγητό και ποτά και ξέχωρα άλλος ένας πάγκος για εξυπηρέτηση αυτών που ήθελαν μόνο νερά αναψυκτικά, μπύρες ή κρασί.
Μεστός και σωστός ο λόγος του Προέδρου του συλλόγου Βασίλη Μαμματά, για να μαθαίνουν και οι νεώτεροι την ιστορία των παραδοσιακών πανηγυριών, μεγάλη συμμετοχή και φέτος Ικαριωτών και φίλων στην εξυπηρέτηση, που μ’ ένα χαμόγελο και μια καλή κουβέντα, σου έδιναν αμέσως το πνεύμα της ζεστασιάς που προσφέρει η Καριώτικη φιλοξενία. Εξαίρετοι κι ακούραστοι οι αειθαλείς Δημήτρης Λεμπέσης (τέως πρόεδρος του Συλλόγου) και Γιάννης Ράπτης ο ακούραστος και χαμογελαστός μάγειρας του πανηγυριού, που στην κατάλληλη στιγμή προς το τέλος έφτιαξε και πιλάφι για να μην μείνουν οι άνθρωποι πεινασμένοι όπως λέει. Βέβαια μας έλλειψε ο Σιδερής ο Κουτούφαρης (ιδρυτικό μέλος του συλλόγου) που δυστυχώς τον χειμώνα σ’ ένα τραγικό δυστύχημα στο νησί τον χάσαμε από κοντά μας. Αισθητή και η απουσία του “γίγαντα με το χαμόγελο”, ψυχή του πανηγυριού, του αντιπροέδρου του συλλόγου Σίμου Γεράκη, που για λόγους υγείας ήταν απών. Του ευχόμαστε ολόψυχα γρήγορη ανάρρωση κι επιστροφή σ’ αυτό που τόσο πολύ αγαπά να κάνει τόσα χρόνια, την ενασχόληση με τα κοινά του νησιού μας.
Τελευταία άφησα την ορχήστρα, που φέτος μας εξέπληξε θετικά με την επιλογή της (τουλάχιστον μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες που αποχώρησα) σ’ ένα κατά πλειοψηφία νησιώτικο πρόγραμμα, κάτι που άλλες φορές ή στο συγκεκριμένο πανηγύρι ή σε άλλα πανηγύρια του νησιού δεν το ακολουθούσε ποτέ. Το πρόγραμμα της (και όχι μόνο της συγκεκριμένης ορχήστρας) ήταν κατά βάση λαϊκό και που και που έμπαιναν σαν πινελιές ένας Καριώτικος ή ένα νησιώτικο κομμάτι. Εύχομαι να αλλάξει επιτέλους η νοοτροπία και αυτών των μουσικών αλλά και αρκετών άλλων ομοτέχνων τους συμπατριωτών μας, στα Καριώτικα πανηγύρια, πρωταρχικό ρόλο παίζει η νησιώτικη μουσική, αυτήν έρχεται να ακούσει και να διασκεδάσει ο επισκέπτης, Καριώτης ή όχι, τα υπόλοιπα καλέστε τους στα νυχτερινά μαγαζιά που εργάζεστε το χειμώνα και παίξτε τους τη μουσική που αντιστοιχεί σ’ αυτά τα μαγαζιά. Εδώ βέβαια για να μην είμαστε άδικοι, θα πρέπει να του αναγνωρίσουμε του συγκεκριμένου καλλιτέχνη και της ορχήστρας του, ότι όταν πριν λίγα χρόνια συμμετείχε πάλι στο πανηγύρι κι έπιασε βροχή όλη την νύχτα, εκείνος δεν έφυγε, αλλά έμεινε μέσα στη βροχή και με δική του ζημιά από τα μηχανήματα που βράχηκαν, κράτησε το γλέντι μέχρι το πρωί της άλλης μέρας.
Συγχαρητήρια σ’ όλα τα μέλη του Δ.Σ. από τον πρώτο μέχρι τον τελευταίο, συγχαρητήρια σ’ όσους εργάστηκαν εθελοντικά για την επιτυχία αυτού του πανηγυριού, συγχαρητήρια στον Δήμο και τους εργαζόμενους του, που κι αυτοί βοηθούν στην επιτυχία αυτού του πανηγυριού, συγχαρητήρια βέβαια και στους Ικαριώτες και μη προμηθευτές τροφίμων και κρασιού, όπως και των φούρνων που έψησαν τα κρέατα του πανηγυριού.
Ήταν όλα για μια ακόμα φορά όμορφα, περάσαμε καλά, ανανεώνουμε το ραντεβού μας (όλοι να είμαστε καλά), του χρόνου στο 16ο Ικαριώτικο Πανηγύρι το πρώτο Σάββατο του Ιούνη του 2017.
Σωτήρης Πολίτης
για την Ικαριακή Ραδιοφωνία
