19η ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ Παγκόσμιος Εθελοντικός Καθαρισμός Ακτών 2015
Με αφορμή τον εορτασμό του Παγκόσμιου Εθελοντικού Καθαρισμού των Ακτών, Ο Λιμενικός Σταθμός Αγίου Κηρύκου θα ήθελε να στείλει ένα μήνυμα σε όλους τους πολίτες του νησιού μας.
Ο εορτασμός του Παγκόσμιου Εθελοντικού Καθαρισμού των Ακτών, καθιερώθηκε με πρωτοβουλία της HELMEPA , με στόχο την ενημέρωση και την ευαισθητοποίηση του παγκόσμιου κοινού ενδιαφέροντος για την καθαριότητα των ακτών που απολαμβάνουμε το καλοκαίρι. Όπως είναι γνωστό, η προστασία του περιβάλλοντος και ιδιαίτερα των θαλασσών και των ακτών μας απαιτεί κοινή δράση πολιτείας και κοινωνίας, αλλά και την ανάγκη συμμετοχής μας σε δράσεις, τόσο για την αποκατάσταση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων που δημιούργησε η ανεξέλεγκτη ανθρώπινη παρέμβαση, όσο και για την προστασία των φυσικών οικοσυστημάτων που διασφαλίζουν μια ισόρροπη και αειφόρο ανάπτυξη.
Στην Ελλάδα από το 1991,συνολικα 68,500 εθελοντές έχουν καθαρίσει 1,500 χιλιόμετρα ακτογραμμής και έχουν συλλέξει και καταγράψει πάνω από 300 τόνους σκουπιδιών, συγκεντρώνοντας πολύτιμα στοιχεία για το είδος και την προέλευση απορριμμάτων που καταλήγουν στα θαλάσσια οικοσυστήματα και βοηθώντας στην κατανόηση και αντιμετώπιση αυτού του σοβαρού προβλήματος.
Η ημέρα αυτή πρέπει να αποτελεί την αφορμή για να αναλογιστούμε όλοι τις ευθύνες μας και να συμβάλλουμε στην προσπάθεια για την προστασία του περιβάλλοντος και των ακτών μεταβάλλοντας πρώτα τη δική μας στάση και έπειτα ευαισθητοποιώντας τους γύρω μας.
Η Παγκόσμια Ημέρα Εθελοντικού Καθαρισμού των Ακτών είναι μια ημέρα που μας κάνει να σκεφτόμαστε και να προβληματιζόμαστε για το σημαντικό αυτό θέμα. Δεν αρκεί όμως μια μόνο μέρα, θα πρέπει και τις υπόλοιπες 364 ημέρες του χρόνου να ασχολούμαστε ενεργά με τα προβλήματά που αντιμετωπίζει το περιβάλλον και την επίλυσή τους.
Φέτος ας δώσουμε στην Παγκόσμια Ημέρα Εθελοντικού Καθαρισμού των Ακτών μια νέα διάσταση. Μια διάσταση που αναδεικνύει πως το περιβάλλον είναι το μόνο πραγματικό περιουσιακό μας στοιχείο.
Βάζουμε φρένο στην καταστροφή των Ακτών και των Θαλασσών,
Προστατεύουμε το φυσικό περιβάλλον,
Συμμετέχουμε σε δράσεις για την προστασία του φυσικού και θαλάσσιου περιβάλλοντος
ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ ΕΘΕΛΟΝΤΙΚΟΥ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΥ ΑΚΤΩΝ
19 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ – 19 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2015
ΔΗΛΩΣΗ ΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΕΘΕΛΟΝΤΙΚΟΥ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΥ
CLEANUP REGISTRATION FORM
(ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΝΑ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΕΤΕ ΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΑΣ ΜΕ ΛΑΤΙΝΙΚΟΥΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΕΣ
ΩΣΤΕ Η ΔΡΑΣΗ ΣΑΣ ΝΑ ΚΑΤΑΓΡΑΦΕΙ ΚΑΙ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ)
ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ / COORDINATOR |
|
| Όνομα / First Name | |
| Επώνυμο / Last Name | |
| e–mail | |
| Τηλέφωνο / Tel. | |
| Διεύθυνση / Address | |
| Πόλη / City | |
Νομός / Prefecture |
|
| ΤΚ / Zip Code | |
ΕΤΑΙΡΕΙΑ/ΦΟΡΕΑΣ / COMPANY/ ORGANIZATION |
|
| Επωνυμία / Name | |
| e-mail / website | |
| Τηλέφωνο / Tel. | |
| Διεύθυνση / Address | |
| Πόλη / City | |
| Νομός / Prefecture | |
| ΤΚ / Zip Code | |
ΤΟΠΟΘΕΣΙΑ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΥ / CLEAN UP SITE |
|
| Όνομα ακτής/ Name of beach | |
| Περιοχή / Area | |
| Περιφέρεια / State | |
| Συντεταγμένες / Coordinates (εφόσον τις γνωρίζετε) | |
ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΣ / CLEAN UP |
|
| Τύπος Καθαρισμού / Type of Clean Up | |
| Ημερομηνία / Date | |
| Ώρα έναρξης / Start Time | |
| Ώρα λήξης / Stop Time | |
| Αριθμός Συμμετεχόντων / Nr of Participants | |
ΘΕΜΑ : «Εορτασμός Παγκόσμιου Εθελοντικού Καθαρισμού Ακτών 2015 ».
Με την ευκαιρία του εορτασμού της 19ης Σεπτεμβρίου, ως Παγκόσμιας Ημέρας Καθαρισμού των Ακτών, σας αποστέλλουμε μήνυμα της Υπηρεσίας μας και παρακαλούμε όπως αναπαραχθεί-δημοσιοποιηθεί από τα μέσα ενημέρωσης της περιοχής. Λοιποί φορείς σε περίπτωση που έχουν τη βούληση να διοργανώσουν εθελοντικό καθαρισμό ακτών, παρακαλούνται να χρησιμοποιήσουν τα συνημμένα έντυπα ενημερώνοντας την Υπηρεσία μας η οποία θα παράσχει κάθε δυνατή βοήθεια και διευκόλυνση
Ο ΛΙΜΕΝ/ΡΧΗΣ
ΑΝΘ/ΣΤΗΣ Λ.Σ. ΖΗΣΗΣ ΜΑΡΙΝΟΣ
ΕΠΙΣΥΝΑΠΤΟΝΤΑΙ
Μήνυμα για την παγκόσμια ημέρα καθαρισμού (Φ.01)
Δήλωση Διοργάνωσης Εθελοντικού Καθαρισμού (Φ.01)
Οδηγός Εθελοντικού Καθαρισμού HELMEPA(02)
Οδηγός Υποβρυχίου Καθαρισμού HELMEPA(04)
Δελτίο Καταγραφής Υποβρυχίου Καθαρισμού(Φ.01)
Αφίσα(Φ.01)
ΠΙΝΑΚΑΣ ΔΙΑΝΟΜΗΣ
1.ΔΗΜΟΣ ΙΚΑΡΙΑΣ
2.ΛΙΜΕΝΙΚΟ ΤΑΜΕΙΟ ΙΚΑΡΙΑΣ
3.ΜΜΕ ΙΚΑΡΙΑΣ
- ΣΧΟΛΕΙΑ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΑΓ. ΚΗΡΥΚΟΥ
- ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΙ ΣΥΛΛΟΓΟΙ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΑΓ. ΚΗΡΥΚΟΥ
ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΕΝΟΣ
ΕΘΕΛΟΝΤΙΚΟΥ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΥ
ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΥ
Επιλέξτε την περιοχή που θα πραγματοποιηθεί ο καθαρισμός σύμφωνα με τις απαιτήσεις
σας.
Ενημερώστε την τοπική κοινωνία και φορείς που μπορεί να επιθυμούν να συμμετέχουν
(καταδυτικά κέντρα, οργανώσεις, συλλόγους, σχολεία).
Προβάλετε τη δράση σας μέσω του τοπικού τύπου και ΜΜΕ.
Δηλώστε τον καθαρισμό σας στη HELMEPΑ.
Ζητήστε το ενημερωτικό υλικό της HELMEPA.
Επικοινωνήστε με τις υπηρεσίες του Δήμου ή/και εταιρεία ανακύκλωσης για την
αποκομιδή των απορριμμάτων.
ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΥ – Checklist
Καθορισμός τόπου συγκέντρωσης, εθελοντών & συλλογής απορριμμάτων.
Προμήθεια Δελτίων καταγραφής απορριμμάτων από HELMEPA.
Μολύβια/Στυλό.
Σακούλες σκουπιδιών – έχετε δυο διαφορετικά χρώματα για να διαχωρίσετε τα
ανακυκλώσιμα υλικά.
Γάντια μιας χρήσης.
Φωτογραφική μηχανή.
Νερό και αναψυκτικά.
Κουτί Πρώτων Βοηθειών.
Καθορισμός υπευθύνων και διανομή δελτίων καταγραφής.
ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΟΥ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΥ
Ενημέρωση συμμετεχόντων για τη διαδικασία συλλογής και καταγραφής των Δελτίων
Καταγραφής Απορριμμάτων.
ΠΡΟΣΟΧΗ σε θέματα υγιεινής και ασφάλειας.
Χωρισμός συμμετεχόντων σε ομάδες 5 ή 6 ατόμων με ένα άτομο αποκλειστικά για την
καταγραφή.
Εναλλακτικά χωρίζουμε τα άτομα σύμφωνα με τα είδη απορριμμάτων. (Ανακυκλώσιμα
υλικά: χαρτιά, πλαστικά, γυαλί, αλουμίνιο – και μη: γόπες, ρουχισμός, κλπ. )
Συγκέντρωση απορριμμάτων στο προκαθορισμένο σημείο για αποκομιδή από τη
Δημοτική Αρχή
Φωτογραφίες για προβολή της δράσης.
ΜΕΤΑ ΤΟΝ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟ
Αποστολή συγκεντρωτικού Δελτίου Καταγραφής Απορριμμάτων και φωτογραφιών στη
HELMEPA.
Αποστολή αποτελεσμάτων της δράσης και φωτογραφιών στους τοπικούς φορείς και
ΜΜΕ, αν υπάρχει δυνατότητα.
Σας ευχαριστούμε που υποστηρίζεται το έργο της HELMEPA για την προστασία των
θαλασσών.
ΟΔΗΓΟΣ ΥΠΟΒΡΥΧΙΟΥ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΥ
Προετοίμασε τη βουτιά σου..
Βουτάμε πάντα με ζευγάρι.
Επιβεβαίωσε πως οι συνθήκες θα επιτρέψουν μια ασφαλή βουτιά.
Πρώτα εσύ. Εξοπλίσου πάντα με γάντια, ολόσωμη στολή και σημαδουράκι θέσης. Κανείς ποτέ
δεν απόλαυσε πραγματικά έναν καθαρό βυθό έχοντας τραυματιστεί ή μολυνθεί στην
προσπάθεια…
Χρησιμοποίησε για τη συλλογή διχτάκι με μεγάλο άνοιγμα ματιού. Αυτό θα βοηθήσει να
ξεφύγουν οι οργανισμοί που παγιδεύτηκαν κατά λάθος.
Ενημέρωσε τις αρχές και λάβε τις αντίστοιχες άδειες για τη διεξαγωγή υποβρύχιου
καθαρισμού.
Ο υποβρύχιος καθαρισμός..
Ξεκίνα με μία πρώτη λεπτομερή καταγραφή απορριμμάτων από την επιφάνεια. Μετά την
πρώτη συγκομιδή θα βλέπεις μόνο αιωρούμενη ύλη.
Έλεγξε την πλευστότητά σου καθόλη τη διάρκεια του καθαρισμού. Έχε υπόψη σου πως το
διχτάκι σου θα βαρύνει κατά τη διάρκεια του καθαρισμού. Δεν θέλεις να αναστατώσεις τον
πυθμένα ούτε να τραυματίσεις τους οργανισμούς που ζουν εκεί.
ΜΗΝ χρησιμοποιείς τη δική σου πλευστότητα για να ανελκύσεις αντικείμενα.
Η ποσότητα και ο όγκος δεν μετράνε. Θέσε προτεραιότητα για τη συλλογή απορριμμάτων
βάζοντας σε πρώτη θέση την ασφάλειά σου!
Έλεγξε το πριν το μαζέψεις..
Βεβαιώσου πως το αντικείμενο που πρόκειται να μαζέψεις δεν φιλοξενεί κάποιον οργανισμό.
Κόψε και άνοιξε τα αλουμινένια κουτάκια και τις κονσέρβες πριν τα μαζέψεις.
Ανακίνησε τα αντικείμενα για να βγάλεις την άμμο ή τα πετραδάκια από το εσωτερικό τους.
Μάζεψε..
Ανακυκλώσιμα υλικά που δεν φιλοξενούν υδρόβια ζωή.
Αντικείμενα που μπορεί να περιέχουν επιβλαβή υλικά όπως μπαταρίες ή δοχεία λιπαντικών
και καθαριστικών.
Αιχμηρά αντικείμενα που μπορεί να προκαλέσουν τραυματισμούς όπως σπασμένα γυαλιά και
σκουριασμένα καρφιά. Όσο ρηχότερα τα βρεις, τόσο σημαντικότερο να τα μαζέψεις.
Αντικείμενα στόχοι..
Πλαστικές σακούλες & μπουκάλια
Κονσέρβες
Μπαταρίες
Αποτσίγαρα
Άφησε…
Αντικείμενα που έχουν αφομοιωθεί από τον πυθμένα ή τον ύφαλο και δεν είναι εύκολο να
αποκολληθούν.
Αντικείμενα που έχουν καλυφθεί τουλάχιστον στο ήμισυ με υδρόβια ζωή.
Οργανικά υλικά (ξύλα, κλαδιά, κόκαλα, αποφάγια) και αδρανή υλικά που δε δημιουργούν
σοβαρό αισθητικό ή άλλο πρόβλημα (τούβλα, πέτρες, κεραμικά, τσιμεντόλιθους κλπ)
Ενημέρωσε τις Αρχές για…
Υπερμεγέθη ή πολύ βαριά αντικείμενα.
Μεταλλικά βαρέλια και δοχεία με πιθανό επικίνδυνο περιεχόμενο.
Μεταλλικά αντικείμενα σε προχωρημένο στάδιο οξείδωσης.
Αλιευτικό εξοπλισμό που παραμένει ενεργός.
Μετά τη βουτιά σου…
Χώρισε τα απορρίμματα σε ανακυκλώσιμα και μη.
Φρόντισε να τα συλλέξει η υπηρεσία καθαριότητας του Δήμου.
Ο υποβρύχιος καθαρισμός είναι ένας αποτελεσματικός τρόπος να συνεισφέρουμε στην προστασία των θαλάσσιων
οικοσυστημάτων ώστε να τα απολαύσουν και οι επόμενες γενιές.
Ενημερωθείτε για τις τεχνικές κατάδυσης και τους κανονισμούς που ισχύουν στην περιοχή.
Ομάδες αντικειμένων με βάση τις επιπτώσεις τους στο θαλάσσιο περιβάλλον.
Αντικείμενα που καλύπτουν μεγάλη έκταση του πυθμένα.
Ρουχισμός, πλαστικά καλύμματα, μοκέτες… Τα συγκεκριμένα αντικείμενα καλύπτουν την
υδρόβια ζωή του πυθμένα περιορίζοντας τη φωτοσύνθεση ενώ παράλληλα μειώνουν στο
ελάχιστο την τροφή που φτάνει στους βενθικούς οργανισμούς. Έτσι σύντομα αλλάζει ριζικά η
δομή της βιοκοινότητας τοπικά κάτω από το αντικείμενο.
Αντικείμενα που αποτελούν ψευδή λεία για θαλάσσιους οργανισμούς.
Μπαλόνια, σακούλες και τσιγάρα και φίλτρα τσιγάρων… Η κατάποση μη οργανικών
αντικειμένων τα οποία είναι δύσπεπτα προκαλεί αίσθημα πλήρωσης στον οργανισμό και σαν
συνέπεια ψάρια, θηλαστικά και πουλιά μπορεί να πεθάνουν από ασιτία.
Πηγές επιβλαβών ουσιών.
Δοχεία καθαριστικών, λιπαντικών και καυσίμων. Μπαταρίες ηλεκτρικών συσκευών και
αυτοκινήτων… Ανάλογα με το είδος και της συγκέντρωση της ουσίας οι επιπτώσεις μπορεί να
είναι άμεσες ή μακροχρόνιες.
Η άμεση τοξικότητα προκαλείται μετά από έκθεση σε μεγάλες συγκεντρώσεις (π.χ. μετά από
μεγάλη διαρροή) και έχει ως συνέπεια την καταστολή βασικών λειτουργιών των οργανισμών
έως και θάνατο. Μέσω της μακροχρόνιας έκθεσης οι ουσίες κατακρατούνται στους ιστούς των
οργανισμών (βιοσυσσώρευση) και μεταφέρονται στην τροφική αλυσίδα (βιομεταφορά). Με
αυτόν τον τρόπο ένας ρύπος μεταφέρεται με το χρόνο και γεωγραφικά, μακριά από το σημείο
απόρριψής του.
Μέσα σε έναν οργανισμό οι ρύποι δρουν σε πολλά επίπεδα. Είτε προκαλώντας μεταλλάξεις και
καρκινογενέσεις είτε καταστέλλοντας τις λειτουργίες ιστών και οργάνων. Τέλος επηρεάζουν
άμεσα τους πληθυσμούς και τη συμπεριφορά τους διαταράσσοντας την ισορροπία των
βιοκοινοτήτων.
Αλιευτικός εξοπλισμός.
Εγκαταλειμμένες παγίδες για αστακούς και καβούρια, αλιευτικά δίχτυα, ομοιώματα
δολωμάτων…
Τα δίχτυα είναι μια πολύ ιδιαίτερη περίπτωση, δεν είναι απλά σκουπίδια: έχουν σχεδιαστεί για
να συλλαμβάνουν θαλάσσιους οργανισμούς. Για αυτόν το λόγο ισχύουν τα παρακάτω:
1. Αν το δίχτυ έχει μείνει πολύ καιρό στο βυθό και έχει διαλυθεί ή έχει μαζευτεί σαν κουβάρι ή
είναι τελείως απλωμένο στον πυθμένα, τότε έχει χάσει την “συλληπτική” του ικανότητα, έχει
ενσωματωθεί και λειτουργεί περισσότερο θετικά παρά αρνητικά προς το θαλάσσιο
περιβάλλον.
2. Αν το δίχτυ δεν έχει καταστραφεί κι έχει “όρθια” τμήματα που συνεχίζουν να ψαρεύουν τότε
διακρίνουμε δύο περιπτώσεις:
α) Αν το δίχτυ έχει χαθεί πρόσφατα, φέρει ελάχιστους εδραίους οργανισμούς κι είναι σχετικά
ελεύθερο (π.χ. σε αμμώδη βυθό) χωρίς να είναι μπλεγμένο σε ύφαλο ή κάποια κατασκευή:
είναι η μοναδική περίπτωση που ενδείκνυται να ζητήσουμε τη συνδρομή κάποιου
επαγγελματία ψαρά (ή και γερανού αν μιλάμε για μεγαλύτερα δίχτυα) ώστε να το
ανελκύσουμε.
β) Σε οποιαδήποτε άλλη περίπτωση “ενεργού” διχτυού που συνεχίζει να ψαρεύει, το πιο
συνετό κι εύκολο που μπορούμε να κάνουμε ως αυτοδύτες είναι να κόβουμε με κάποιο μαχαίρι
ή ειδικό εργαλείο όσο περισσότερα τμήματα μπορούμε κάθε φορά που βουτάμε εκεί,
καταστρέφοντας το και μειώνοντας έτσι την αποτελεσματικότητά του.
Αντικείμενα μεγάλου μήκους.
Πετονιές, σχοινιά και ιμάντες συσκευασίας… Λόγω του μεγάλου τους μήκους καταλήγουν να
μπερδεύονται σε προεξοχές των υφάλων και έτσι γρήγορα γίνονται ένα με αυτούς.
Ξεμπερδεύουμε προσεκτικά ή κόβουμε με ειδικό εργαλείο τα τμήματα που δεν φέρουν
οργανισμούς.
Μερικές τελευταίες συμβουλές..
Άφησε το γεμάτο διχτάκι σου στο νερό για λίγη ώρα πριν το απομακρύνεις ώστε να
αποδράσουν όσοι οργανισμοί δεν έφυγαν νωρίτερα.
Κάνε το συνήθεια! Μην καθαρίζεις μόνο μια φορά το χρόνο και μόνο σε οργανωμένες
εκστρατείες. Τα σκουπίδια δυστυχώς δεν έχουν εποχή και όσο νωρίτερα τα εντοπίσεις, τόσο
καλύτερα. Προτίμησε να έχεις πάντα το διχτάκι σου μαζί και να απομακρύνεις τα σκουπίδια
που συναντάς σε κάθε βουτιά σου, ακόμα κι αν είναι μόνο δυο-τρία.
Θυμήσου… η καταγραφή των απορριμμάτων είναι πολύ σημαντική! Έτσι η HELMEPA και το
Ocean Conservancy θα μελετήσουν τι καταλήγει στις θάλασσες μας!
Ο Οδηγός αυτός έχει καθαρά συμβουλευτικό χαρακτήρα και δημιουργήθηκε από τη HELMEPA με τη συνδρομή του
μη κερδοσκοπικού Συλλόγου Ερασιτεχνών Αυτοδυτών “ΤΗΘΥΣ” και των περιβαλλοντικών οργανισμών Ocean
Conservancy και Project Aware.
