Σάββατο βράδυ, στον πανέμορφο κήπο του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών, ήταν το ραντεβού για μια όμορφη βραδιά, που υποσχόταν πολλά, πρώτα από τους βασικούς συντελεστές, αλλά και από το "θέμα" της βραδιάς.
Κατ' αρχήν μιλάμε για τον βασικό συντελεστή της συναυλίας, τον Νίκο Ξυδάκη, ένα συνθέτη που δεκαετίες τώρα έχει βάλει τι δική του χαρακτηριστική "υπογραφή" σε πολλά αξιόλογα έργα. Δίπλα του ένα νέο κορίτσι, αρκετά ταλαντούχα και δεξιοτέχνη λυράρισα της Κρητικής μουσικής, που πέρα από το παραδοσιακό τραγούδι, η ερμηνεία της σε έντεχνα κομμάτια πολλών συνθετών, μας δίνει την φρεσκάδα και την απαλότητα της φωνής ενός νέου (στην ηλικία) καλλιτέχνη, που όμως μας δίνει σοβαρότητα και επαγγελματισμό σ' αυτό που κάνει και το αποδεικνύει στην σκηνή. Μιλάμε για την Γεωργία Νταγάκη. Μαζί τους ο Γιώργης Χριστοδούλου, ένας καλλιτέχνης που τα τελευταία δύο χρόνια ζει στη Βαρκελώνη, ο Ηλίας Βαμβακούσης και το νεανικό συγκρότημα Pop Eye.
Δεύτερον, μας προκάλεσε η αναφορά του συνθέτη Νίκου Ξυδάκη, ο οποίος ανέφερε ότι ήθελε να παρουσιάσει μια νέα προσέγγιση στο έργο του "Η Εκδίκηση της Γυφτιάς", ένα έργο σταθμό στην ελληνική μουσική που αγαπήθηκε πολύ. Αυτό το έργο το γνωρίσαμε με τον αξέχαστο τροβαδούρο Νικόλα Παπάζογλου, σε στίχους Μανώλη Ρασούλη και παραγωγή του Διονύση Σαββόπουλου, αλλά και εταιρεία παραγωγής το 1978, την Λύρα του Νίκου Πατσιφά. Στο έργο τότε, εκτός από τον Νικόλα Παπάζογλου, συμμετείχε και η Σοφία Διαμαντή και ο Διονύσης Σαββόπουλος.
Παλαιότερα ο Νίκος Ξυδάκης σε μια συνέντευξη του στην Καθημερινή αναφέρει: «Θυμάμαι ότι τα τραγούδια αυτά έγιναν μέσα σε λίγες μέρες μαζί με τον Μανώλη Ρασούλη, σε μια εποχή άκρως πολιτικοποιημένη και υπό το δέος των τραγουδιών του Χατζιδάκι, του Θεοδωράκη κι ενός ανάλογου μουσικού κλίματος που κυριαρχούσε τότε. Και ίσως να ήταν μια διακριτική απάντηση σ' αυτήν την εποχή. Θυμάμαι τη νύχτα που ταξιδεύαμε με το τρένο για τη Θεσσαλονίκη, όπου θα ηχογραφούσαμε το δίσκο σ' ένα μικρό στούντιο του Νίκου Παπάζογλου. Πόσο απίθανο μου φαινόταν ότι αυτά τα τσιφτετέλια, οι ρούμπες θα κυκλοφορούσαν δημοσίως! Το πρώτο τραγούδι ήταν η τρελή κι αδέσποτη που μπορεί κανείς να πει ότι ήταν και το εμβληματικό τραγούδι αυτού του δίσκου. Κατά κάποιο τρόπο είχα εκπλήξει τον ίδιο μου τον εαυτό διότι μέχρι τότε, η μουσική που έγραφα ήταν ενός άλλου ύφους. Ανακάλυπτα συγχρόνως και τη σχέση μου με τη λαϊκή μουσική».
Αυτά ήταν αρκετά να μας οδηγήσουν στον κήπο του Μεγάρου Μουσικής, αυτή την όμορφη φθινοπωρινή βραδιά, όπου το αποτέλεσμα ήταν πάνω από τα αναμενόμενα. Ένας Νίκος Ξυδάκης αεικίνητος σ' όλη τη συναυλία, συμμετείχε στα περισσότερα τραγούδια, μια Γεωργία Νταγάκη, "θαύμα οφθαλμών και ακοής", να ξεδιπλώνει ένα άλλο πρόσωπο του ταλέντου της, στο έντεχνο τραγούδι με την ερμηνεία της, αλλά και όταν το επέτρεπε το τραγούδι, συνόδευε με τις δοξαριές της λύρας της. Και οι άλλοι καλλιτέχνες αλλά ιδιαίτερα το νεανικό συγκρότημα Pop Eye, με τον ηλεκτρικό τους ήχο, γέμισαν την υπέροχη βραδιά
Θα ήθελα να σημειώσω κάτι που μου έκανε ιδιαίτερη εντύπωση στον Νίκο Ξυδάκη και το τόνισα στην μικρή συνέντευξη που είχα μετά το τέλος της συναυλίας. Η εμπιστοσύνη που δίνουν συνθέτες του μεγέθους του Νίκου Ξυδάκη, σε νέα παιδιά, να ερμηνεύουν τόσο δύσκολα έργα και να αποδίδουν ιδιαίτερα καλά με την ερμηνεία τους. Δεν το εξηγώ αλλιώς, αλλά οι μεγάλοι συνθέτες έχουν ιδιαίτερα ανεπτυγμένη την "καλλιτεχνική όσφρηση", στην αναζήτηση νέων ερμηνευτών που θα ανέβουν στη σκηνή να αποδώσουν τα έργα τους. Αυτό έγινε και με τους καλλιτέχνες που στην συναυλία του Νίκου Ξυδάκη, ερμήνευαν τα έργα του κι εκείνος στο κέντρο της σκηνής έδειχνε ιδιαίτερα ικανοποιημένος.
Επίσης θα πρέπει να αναφέρουμε και τους μουσικούς της ορχήστρας : Δημήτρης Μπουζάνης (πιάνο), Δημήτρης Χουντής (σαξόφωνο), Γιώργος Διαμαντόπουλος (πλήκτρα), Θάνος Μιχαηλίδης (τύμπανα), Ηλίας Βαμβακούσης (ούτι) και η Γεωργία Νταγάκη (λύρα). Την επιμέλεια της ορχήστρας είχαν ο Δημήτρης Μπουζάνης και ο Γιώργος Διαμαντόπουλος.
Ένα μικρό "πορτραίτο" του Νίκου Ξυδάκη και της Γεωργίας Νταγάκη.
Ο Νίκος Ξυδάκης γεννήθηκε στο Κάιρο στις 17 Μαρτίου 1952.
Εκεί έζησε τα παιδικά του χρόνια, στην παρακμή μιας μεγάλης ελληνικής παροικίας. Η καταγωγή του, είναι από τα νησιά της Σάμου και της Κάσου. Στην Ελλάδα ήρθε το 1963 στο μεγαλύτερο κύμα επιστροφής των Ελλήνων της Αιγύπτου.
Η μουσική που γράφει, έντονα αναφέρεται σ’ αυτούς τους τόπους καταγωγής του και κυρίως στον αέρα ενός ολόκληρου κόσμου ελληνικού που περιπλανιόταν σε τόπους άλλοτε ιερούς, άλλοτε κοσμοπολίτικους της κοντινής Ανατολής αλλά και σε βιώματα αυστηρά προσωπικά.
Σταθερός και επίμονος στις συνεργασίες του με στιχουργούς, ερμηνευτές, μουσικούς. Δίνεται ιδιαίτερο βάρος στα λόγια των τραγουδιών. Συνεργάζεται σχεδόν αποκλειστικά τα τελευταία χρόνια με τον Θοδωρή Γκόνη και τον Μιχάλη Γκανά, που οι στίχοι τους προέρχονται από μία μεγάλη ποιητική παράδοση ελληνική.
Το συγκρότημα με το οποίο ηχογραφεί και εμφανίζεται ζωντανά, αποτελούν εξαίρετοι σολίστ ανατολικών οργάνων και δυτικών που συνηχούν στην ατμόσφαιρα αυτής της μουσικής και την καθορίζουν.
Η Γεωργία Νταγάκη γεννήθηκε στην Αθήνα με καταγωγή από το Ρέθυμνο Κρήτης. Οι παραδοσιακοί ήχοι του τόπου της είναι βαθιά εγγεγραμμένοι στο DNA της. Καθόλου τυχαία λοιπόν, στα 12 της ξεκινά μαθήματα κρητικής λύρας και αποφασίζει να ακολουθήσει το δρόμο της μουσικής. Παράλληλα, σπουδάζει πιάνο, φωνητική, θεωρία και αρμονία της μουσικής.
Στα 16 της είναι ήδη αναγνωρισμένη εκπρόσωπος της κρητικής παραδοσιακής σκηνής. Από την μουσική παράδοση της Κρήτης, περνάει σταδιακά και σε άλλα μονοπάτια της σύγχρονης μουσικής πάντα με τη συνοδεία της λύρας της. Πειραματίζεται συνεχώς με διάφορους ήχους από την έντεχνη μουσική ως τη rock και τη jazz διαμορφώνοντας τελικά ένα ιδιαίτερο και προσωπικό μουσικό αποτύπωμα.
Συνεργάζεται με σπουδαίους καλλιτέχνες, όπως ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου, ο Ορφέας Περίδης, ο Βασίλης Λέκκας, ο Γιάννης Σπάθας, ο Γιάννης Κούτρας, η Ευανθία Ρεμπούτσικα, ο Παναγιώτης Καλαντζόπουλος, ο Αντώνης Μιτζέλος, ο Νίκος Ζούδιαρης, αλλά και ο θρύλος της ροκ μουσικής Έρικ Μπάρτον, με τον οποίο έπαιξε και τραγούδησε σε συναυλίες της ευρωπαϊκής του περιοδείας.
Με αυτό τον προσωπικό ήχο, σφραγίζει τις δισκογραφικές της δουλειές από το, αμιγώς κρητικό, πρώτο της προσωπικό άλμπουμ Στην άκρη αυτού του κόσμου, στο Secret Love, μία παραγωγή που κυκλοφόρησε κυρίως στο εξωτερικό, ως το νέο προσωπικό της cd που θα κυκλοφορήσει σύντομα.
Με τη μπάντα της, κάνει ένα ζωντανό πρόγραμμα που ταξιδεύει πέρα από τα σύνορα της παράδοσης. Με τη βαθιά, λυρική φωνή της και την λύρα- αναπόσπαστο κομμάτι της, ερμηνεύει κομμάτια από το προσωπικό της ρεπερτόριο, αλλά και πρωτότυπες διασκευές σε τραγούδια σπουδαίων συνθετών, όπως ο Μάνος Χατζιδάκις, ο Σταύρος Ξαρχάκος, ο Νικόλας Άσιμος, ο Δήμος Μούτσης, ο Διονύσης Σαββόπουλος, αλλά και νεότερων, όπως ο Θανάσης Παπακωνσταντίνου, ο Νίκος Ζούδιαρης, ο Παύλος Παυλίδης, και πολλοί άλλοι.
Η Ικαριακή Ραδιοφωνία ήταν εκεί, θεωρώντας ότι ήταν ένα σημαντικό πολιτιστικό γεγονός, πήρε μικρές συνεντεύξεις από τον Νίκο Ξυδάκη και τη Γεωργία Νταγάκη, όπου μαζί με τις φωτογραφίες που βγάλαμε συμπληρώνουμε αυτή την παρουσία. Ευχαριστούμε πολύ όλους τους καλλιτέχνες για την υπέροχη βραδιά που μας χάρισαν, αλλά και για τον χρόνο που μας αφιέρωσαν.
Νίκος Ξυδάκης & Γεωργία Νταγάκη στην Ικαριακή by Ικαριακή Ραδιοφωνία 92.8fm on Mixcloud
Σωτήρης Πολίτης
