Τα επενδυτικά σχέδια και οι πρώτες συμφωνίες για πλωτά αιολικά πάρκα
Στα… μελτέμια του Αιγαίου στρέφεται το επενδυτικό ενδιαφέρον για νέα έργα ΑΠΕ, καθώς ωριμάζει η τεχνολογία των πλωτών ανεμογεννητριών (floating offshore wind) που μπορούν να εγκατασταθούν σε θέσεις με μεγάλα βάθη όπως είναι οι ελληνικές θάλασσες και να «ξεκλειδώσουν» το πλούσιο θαλάσσιο αιολικό δυναμικό της χώρας. Στην ανάπτυξη υπεράκτιων και πλωτών αιολικών πάρκων στηρίζει εξάλλου η Ε.Ε. τη γρήγορη μετάβαση στην οικονομία των μηδενικών ρύπων και, σύμφωνα με τη στρατηγική για τις θαλάσσιες ανανεώσιμες πηγές που έχει ανακοινώσει, προβλέπεται αύξηση της θαλάσσιας αιολικής ισχύος στην Ευρώπη σε 60 GW έως το 2030 και 300 GW έως το 2050. Συνολικά το 2020 η Ευρώπη εγκατέστησε 2,9 GW νέων θαλάσσιων αιολικών πάρκων (κυρίως σταθερού πυθμένα), αυξάνοντας σε 25 GW τη συνολική ισχύ τους. Επίσης, μέσα στο 2020 ελήφθη η τελική επενδυτική απόφαση και οριστικοποιήθηκε η χρηματοδότηση 7,1 GW νέων θαλάσσιων αιολικών πάρκων που αντιστοιχούν σε επενδύσεις 26,3 δισ. ευρώ τα επόμενα έτη.
Η Ελλάδα προετοιμάζεται για τη δεύτερη απόπειρα ανοίγματος της αγοράς των υπεράκτιων αιολικών πάρκων. Η πρώτη είχε γίνει την περίοδο 2010-2012 με το μοντέλο μιας προκαταρκτικής χωροθέτησης θαλάσσιων αιολικών πάρκων σε 12 περιοχές για έργα συνολικής ισχύος 1.200 MW. Μελέτη της Navigant για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπολογίζει το διαθέσιμο θαλάσσιο δυναμικό για πλωτά αιολικά στη χώρα μας στα 263 GW. Σύμφωνα με την ίδια μελέτη, το σταθμισμένο κόστος ηλεκτρικής ενέργειας από αιολικά στο Αιγαίο θα είναι 76 ευρώ/MWh το 2030 και θα μειωθεί στα 46 ευρώ/MWh το 2050.
Εν αναμονή του θεσμικού πλαισίου που καταρτίζει το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας με στόχο να είναι έτοιμο μέσα στον Ιούνιο, εγχώριοι και ξένοι ενεργειακοί όμιλοι παίρνουν θέσεις μάχης και αρχίζουν να ξεδιπλώνουν σιγά σιγά τα σχέδιά τους. Μόλις τις προηγούμενες ημέρες, στο 6ο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών, εγχώριοι ενεργειακοί όμιλοι άνοιξαν τα χαρτιά τους ανακοινώνοντας σχέδια για πλωτά αιολικά πάρκα και συνεργασίες που βρίσκονται στα σκαριά με μεγάλες ξένες εταιρείες που κατέχουν την απαραίτητη τεχνογνωσία. Ο γενικός διευθυντής της Protergia Ντίνος Μπενρουμπή ανακοίνωσε ότι η Mytilineos είναι πολύ κοντά στην υπογραφή συμφωνίας με ξένη εταιρεία για υπεράκτια αιολικά, ενώ σχέδιο για υπεράκτιο αιολικό στην Αλεξανδρούπολη ανακοίνωσε και ο επικεφαλής του τομέα Ενέργειας του ομίλου Κοπελούζου, Α. Διαμαντόπουλος. Ο όμιλος Κοπελούζου βρίσκεται επίσης σε συζητήσεις με ξένη εταιρεία για συνεργασία στον τομέα. Τα σχέδια της ΔΕΗ Ανανεώσιμες για είσοδο στη νέα αγορά των υπεράκτιων αιολικών επανέλαβε από το βήμα του ίδιου συνεδρίου ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας Κωνσταντίνος Μαύρος. Η θυγατρική της ΔΕΗ έχει «σκανάρει» ήδη θαλάσσιες περιοχές με πλούσιο αιολικό δυναμικό στο Αιγαίο και συζητάει με τρεις μεγάλες ξένες εταιρείες για συνεργασία.
Ενα βήμα πιο μπροστά βρίσκεται η ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή, η οποία ανακοίνωσε προσφάτως συμφωνία συνεργασίας με την Ocean Winds (κοινοπραξία των εταιρειών EDP Renewables και ENGIE) για την από κοινού ανάπτυξη πλωτών υπεράκτιων αιολικών πάρκων στις ελληνικές θάλασσες. Η συμφωνία της ΤΕΡΝΑ Ενεργειακής, που στηρίζει τη νέα εκδοτική σειρά της «Καθημερινής» με γενικό τίτλο «Αιγαίο – Ιστορία», προβλέπει την ανάπτυξη έργων συνολικής δυναμικότητας άνω του 1,5 GW σε βάθος δεκαετίας, αφού προσδιοριστούν οι καταλληλότερες περιοχές.
Με τα βαθιά νερά του Αιγαίου και τον θεό Αίολο «φλερτάρουν» και μεγάλες ξένες εταιρείες του κλάδου των ΑΠΕ, οι οποίες στο βάθος της στρατηγικής τους, όπως και οι ελληνικές, βλέπουν ένα συνδυασμό ανάπτυξης υπεράκτιων αιολικών και παραγωγής υδρογόνου. Μεταξύ αυτών είναι η νορβηγική Equinor (μετεξέλιξη του πετρελαϊκού κολοσσού Statoil), η οποία έχει καταθέσει σχέδιο για την περιοχή των Κυκλάδων, η δανική Copenhagen Offshore Partners, η ισπανική Iberdrola, η Ideol, η Innogy, η πορτογαλική Principal Power και οι αμερικανικές Quantum και BlueFloat.
Αναγκαίο ένα μεταβατικό πλαίσιο για μη χαθεί πολύτιμος χρόνος
Το πώς θα προχωρήσουν τα έργα των πλωτών αιολικών είναι το ζήτημα που αναμένεται να ξεκαθαρίσει με την ολοκλήρωση του θεσμικού πλαισίου, με βασικότερες παραμέτρους το μοντέλο χωροθέτησης, αδειοδότησης και αποζημίωσης. Για τον τρόπο ανάπτυξης των πλωτών αιολικών πάρκων στη χώρα μας, η επικεφαλής Ρυθμιστικών Θεμάτων της ΤΕΡΝΑ Ενεργειακής, Στέλλα Ζαχαρία, τονίζει στην «Κ»:
«Απαιτείται η άμεση κατάρτιση σχεδίου ανάπτυξης των πλωτών αιολικών πάρκων, το οποίο θα περιλαμβάνει μια μεταβατική περίοδο 3-5 ετών, μέχρι η πολιτεία να ολοκληρώσει το πολυσύνθετο ρυθμιστικό πλαίσιο, που θα περιέχει, μεταξύ άλλων, το νέο ειδικό χωροταξικό των ΑΠΕ, το γενικό και ειδικό χωροταξικό θαλάσσιου χώρου, την περιβαλλοντική αδειοδότηση καθώς και τον τρόπο αποζημίωσης. Ετσι δεν θα χαθεί η πολύτιμη αυτή μεταβατική περίοδος, ώστε να υπάρξουν τα πρώτα έργα μέχρι το 2030.
»Για τα πρώτα αυτά πλωτά αιολικά πάρκα πρέπει να δοθεί η δυνατότητα στον ιδιωτικό τομέα άμεσα, με δική του ευθύνη, να προβεί στις απαραίτητες μετρήσεις, έρευνες και μελέτες σημαντικής εγχώριας αξίας. Ενα τέτοιο μεταβατικό πλαίσιο προτείνεται να περιλαμβάνει μια διαδικασία προέγκρισης και, στη συνέχεια, έγκρισης περιοχών οργανωμένης ανάπτυξης πλωτών αιολικών πάρκων, η οποία στηρίζεται στην ήδη υπάρχουσα νομοθεσία (νόμος 2742/1999). Με το πλαίσιο αυτό οι ιδιώτες θα εκπονήσουν, με δικό τους κόστος και ρίσκο, ένα στιβαρό και ανταγωνιστικό επενδυτικό σχέδιο, που θα λαμβάνει υπόψη του όλες τις παραμέτρους –περιβαλλοντικές, ενεργειακές, δυναμικότητας και φέρουσας ικανότητας–, καθώς και τις αλληλεπιδράσεις με άλλες δραστηριότητες. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα την ελαχιστοποίηση της αβεβαιότητας πριν από την όποια διαγωνιστική ή άλλη διαδικασία που θα ορίσει το ρυθμιστικό πλαίσιο όταν αυτό οριστικοποιηθεί. Αμεση συνέπεια θα είναι η υποβολή των χαμηλότερων δυνατών προτάσεων αποζημίωσης για την εγχεόμενη στο σύστημα ενέργεια, με όφελος για την αγορά και τον τελικό καταναλωτή».
