Λένε ότι ένας λαός που δεν έχει ιστορική μνήμη, δύσκολα πορεύεται στο παρόν και ακόμα δυσκολότερα στο μέλλον και προσωπικά το συνυπογράφω. Γι αυτό έκρινα αναγκαίο να κάνουμε σήμερα μια ιστορική αναδρομή, με αφορμή την επέτειο μιας σκληρής στιγμής της ιστορίας της χώρας μας.
Στις 14 προς 15 Μαρτίου 1944, περίοδο κατοχής στη χώρα μας, πραγματοποιήθηκε στην Καλογρέζα, συνοικία του Δήμου Νέας Ιωνίας Αττικής, μεγάλο μπλόκο, με τη συμμετοχή δυνάμεων της Χωροφυλακής, της Ειδικής Ασφάλειας και των Ταγμάτων Ασφαλείας. Οι κατοχικές δυνάμεις σε συνεργασία με τους ταγματασφαλίτες (κυρίως αυτούς), περικύκλωσαν την Καλογρέζα και συγκέντρωσαν τους άρρενες κάτοικους άνω των 16 ετών σε ένα οικόπεδο.
Ακολούθως έγινε η «επιλογή», από τις λίστες των ρουφιάνων – συνεργατών των Γερμανών, με αποτέλεσμα να εκτελεστούν 21 Έλληνες και ένας Ιταλός.
Χρειάζεται εδώ να τονίσουμε, ότι αρκετοί Ιταλοί αντιφασίστες και τους αξίζει η τιμή της ιστορίας, πέρασαν στην αντίσταση, άλλοι πριν συνθηκολογήσει η Ιταλία και άλλοι μετά.
Η εισβολή στην Καλογρέζα έγινε με σπασίματα μαγαζιών, ξυλοδαρμούς ανύποπτων πολιτών, απειλές, ριπές στον αέρα για εκφοβισμό και ό,τι μπορεί να φανταστεί ο ανθρώπινος νους, στην προσπάθεια να τρομοκρατηθεί ο πληθυσμός.
Πρέπει να σημειώσουμε ότι στα ανθρακωρυχεία της Καλογρέζας, γίνονται συχνά απεργίες τόσο για αιτήματα οικονομικά, βελτίωση συνθηκών ζωής, συσσίτια, ενάντια στην πολιτική επιστράτευση, αλλά και λευκές απεργίες με προγραμματισμένη μείωση της παραγωγής κάρβουνου που η στρατηγική του σημασία για τον κατακτητή είναι μεγάλη.
Δεν είναι «τοπικές» κινητοποιήσεις, αλλά συντονίζονται – εμπνέονται από την παρέμβαση του εργατικού ΕΑΜ.
Μαζικός κλάδος εκείνη την εποχή στη Νέα Ιωνία, ήταν και οι κλωστοϋφαντουργοί, αφού η πόλη είναι βιομηχανικό κέντρο του κλάδου.
Συνεπώς η Νέα Ιωνία και το εργατικό της δυναμικό, έχουν μπει από νωρίς στο αντιστασιακό κίνημα και ταυτόχρονα και στο μάτι των ναζί και των ντόπιων συνεργατών τους.
Εξ αυτών και ο συνταγματάρχης των Ταγμάτων Ασφαλείας Γιώργος Πλυτζανόπουλος, που εκτός από το Μπλόκο της Κοκκινιάς, όπου και εκεί έβαψε τα χέρια του με αίμα, είχε το γενικό πρόσταγμα και στην Καλογρέζα.
Του αποδίδεται η φράση: «Η Κοκκινιά δεν είναι εδώ, η Γερμανία είναι εδώ. Πάρτε το χαμπάρι, θα πεθάνετε όλοι σας».
Και επειδή ο καλός αφέντης πάντα επιβραβεύει το πιστό σκυλί του, μετά την Κατοχή ο Πλυτζανόπουλος προήχθη σε υποστράτηγο του Ελληνικού Στρατού, ενώ ο ανηψιός του έγινε δήμαρχος Κοκκινιάς επί χούντας.
«Παρεούλα» του στην εξέλιξη του Μπλόκου, ο ταγματασφαλίτης Λάμπου που περιφέρονταν με την εικόνα της Παναγίας περασμένη στο λαιμό του και θρασύτατος απευθύνεται σε μια μάνα που τον παρακαλεί να μη σκοτώσει το παιδί της, λέγοντας πως η Παναγία τους σκοτώνει.
Επίσης σημαντικό στοιχείο είναι η ερμηνεία της χρονικής στιγμής του Μπλόκου, αφού ήδη το ναζιστικό στρατόπεδο χάνει τον πόλεμο και υποχωρεί.
Υπάρχει η εκτίμηση και τη θεωρώ σωστή, ότι η «δουλειά» έγινε στα πλαίσια όχι μόνο εκδίκησης, αλλά και ενίσχυσης των δυνάμεων εκείνων που ετοιμάζονταν να αναλάβουν τον μεταπολεμικό πολιτικό ρόλο, σε βάρος των λαϊκών δυνάμεων και του κινήματος αντίστασης, της εποχής.
Οι μεταπολεμικές εξελίξεις Βάρκιζα – τρομοκρατία – εμφύλιος, το επιβεβαιώνουν.
Στις μέρες μας η θλιβερή επέτειος του Μπλόκου, τιμάται σαν τοπική εθνική γιορτή στο Δήμο Νέας Ιωνίας, με εκδήλωση στον τόπο της θυσίας, μνημόσυνο, ομιλίες στα σχολεία, πολιτιστικές και αθλητικές εκδηλώσεις.
Τα ονόματα των εκτελεσθέντων:
Ανδριώτης Ευάγγελος, Αργυρόπουλος Δημήτριος, Αρτανιάν Νικόλαος, Βουτσάς Κων/νος, Γεωργίου Κων/νος, Καλοϊδης Ιωάννης, Κανάκης Μιχαήλ, Καμίνης Γεώργιος, Κοντόπουλος Κων/νος, Λάσκαρίδης Γεώργιος, Μαυρίδης Αιμίλιος, Μηνόπουλος Κων/νος, Μικρόπουλος Γεώργιος, Παντολέων Αναστάσιος, Παπαδημητρίου Γεώργιος, Παπούδης Μιχαήλ, Παρασκευάς Γεώργιος, Παρασκευάς Παντελής, Πελεγκρίνο Αντόνιο, Σοφιανόπουλος Γεώργιος, Συρμαλόγλου Ορφέας, Χρυσαυγής Γεώργιος.
φωτο: από τις εκδηλώσεις τιμής και μνήμης των τελευταίων χρόνων
