Μια πολύ ενδιαφέρουσα προσθήκη στολίζει τις τελευταίες ημέρες το Νοσοκομείο της Ικαρίας στον Άγιο Κήρυκο, δημιουργός του έργου είναι ο γλύπτης Αλέξιος Ξενίας, ο οποίος ανταποκρίθηκε στο κάλεσμα μας για να απαντήσει μερικές ερωτήσεις για το ύφος, την έμπνευση και το σκοπό του καλλιτεχνικού έργου στον περίβολο του Νοσοκομείου μας.
Ο καλλιτέχνης δίπλα στο δημιούργημα του!
Κύριε Ξενία ποιος είναι ο άνθρωπος ή οι άνθρωποι που βρίσκονται πίσω από την τοποθέτηση του έργου στο Νοσοκομείο;
-Πίσω από κάθε καλλιτεχνικό έργο που στολίζει μια δομή ή μια κοινωνία βρίσκεται πάντα ένας άνθρωπος με όραμα, όρεξη και δημιουργικότητα εφοδιασμένος με τις κατάλληλες γνώσεις εμπειρίες και μάτι. Ο επίλεκτος, πάντα έτοιμος να συναντήσει τα κοινά προβλήματα του σημείου που καλείτε να εργαστεί και να λύσει προκειμένου να πετύχει το αναμενόμενο εικαστικό αποτέλεσμα.
Στην προκειμένη περίπτωση έπειτα από κάλεσμα του Πολιτιστικού Συλλόγου Ιωάννη Μελά για μια νότα στολισμού του νοσοκομείου, για να αναπτερώσουμε στο ελάχιστο το ηθικό των εργαζομένων υγείας στις δύσκολες μέρες του παγκόσμιου τωρινού λοιμού. Στον σύλλογο αυτόν, θα βρείτε λοιπόν ευαισθητοποιημένους πολίτες, που από το περίσσευμα τους προσπαθούν να δώσουν λύσεις και ελπίδα στον τόπο που ζουν, εγώ αφιλοκερδώς φιλοτέχνησα αυτό το περιστέρι καθώς και κάποιες Χριστουγεννιάτικες διακοσμητικές λύσεις για άλλους χώρους του νοσοκομείου.
Το περιστέρι παίρνει μορφή…
Στο περιστέρι ως σύμβολο μπορεί να βρει κάποιος έννοιες όπως Ελευθερία ή Ελπίδα, υπάρχει ανάγκη για τέτοιες παραινέσεις στην δική μας Κοινωνία;
-Ο συμβολισμός έρχεται με φανερές αλλά και με μυστικιστικές έννοιες από τα αρχαία χρόνια, συγκεκριμένα ένα κατάλευκο περιστέρι και όχι ένα οποιοδήποτε, συμβολίζει πολλά πράγματα και με διαφορετικές ιδιότητες μια εκ των οποίων το άγιο Πνεύμα όπως κατεβαίνει από τον ουρανό για να φέρει την θεία φώτιση. Πολλές φορές λόγο του λευκού χρώματος που έχει το θεωρούμε επίσης ως “καθαρό” ή “αμόλυντο” δημιούργημα, σύμβολο της απόλυτης αθωότητας. Είναι λευκός πίνακας, άγραφος, “tabula rasa”. Στην προκειμένη θέλαμε να δώσουμε το μήνυμα της ελπίδας της ειρήνης της ελευθερίας και της αρμονίας, είναι κάτι περισσότερο σαν συμβολισμός ευχής, δηλαδή να ξεπεράσουμε όλες τις τωρινές δυσκολίες μας με αυτές τις ευχές. Ταυτόχρονα έρχονται στου νου όλες αυτές οι σκέψεις και στο κοίτασμα του μας δίνει την ελπίδα ότι αυτά μπορούν να συμβούν.
Πέραν της τωρινής συνθήκης, η δική μας κοινωνία χρειάζεται τέτοιες πράξεις και εικόνες τέχνης. Ξέρετε γιατί; Γιατί το αποκορύφωμα κάθε ανεπτυγμένης κοινωνίας που αποκτά συνείδηση και άνεση στην λειτουργία της είναι τα δημόσια έργα τέχνης τα οποία εκφράζουν λεπτές λειτουργικές δεξιότητες αν και εφόσον αυτές διατεθούν και γίνουν ανεκτές από όλα τα κοινωνικά στρώματα ταυτόχρονα και στην συνέχεια αποδειχθεί ότι τα έργα τέχνης συντηρούνται από τις επόμενες γενιές. Κάτι που συνήθως αποτελεί επίτευγμα και παράδειγμα προς μίμηση. Επίσης είναι μια παρακίνηση στο να κάνουμε πράγματα… Ξέρετε οι αρχαίοι άφησαν στην άκρη τα κινητά τους τηλέφωνα και τις διαφορές τους και έχτισαν Παρθενώνες έξω στην φύση χωρίς καμία απολύτως σπουδή σε κανένα πανεπιστήμιο! Κάθε έργο που βλέπουμε σε δημόσιο χώρο έρχεται να μας θυμίσει επίσης ότι είμαστε ικανοί να κάνουμε πράγματα!
Τι ρόλο ”παίζει” η Τέχνη στον καιρό της Πανδημίας;
-Είναι γενική ερώτηση και θα απαντήσω κι εγώ κάπως γενικά, με κάτι που λέμε όλοι οι συνάδελφοι εδώ και δύο χρόνια τώρα που ξεκίνησε αυτό το κακό και νοιώθουμε μεγάλη παραμέληση από το κράτος:
Φανταστείτε να είσαστε κλεισμένοι μέσα στο σπίτι από το πρωί και να μην ακούτε τραγούδια στο ραδιόφωνο. Να εξαφανίζονταν ξαφνικά όλα τα βιβλία από παντού. Να μην υπάρχουν πίνακες ζωγραφικής ή γλυπτά για να διακοσμήσετε το σαλόνι σας. Το βράδυ να μην έχετε την επιλογή τηλεόρασης, του θεάτρου ή του κινηματογράφου. Ο καλλιτέχνης είναι είδος εμπορεύματος και υπάρχει παντού, από το χρώμα του ρούχου σας μέχρι το σχήμα του αγαπημένου σας αυτοκινήτου…Την απάντηση θα την δώσετε μόνοι σας.
Η Ικαρία πως επηρεάζει την έμπνευση ενός καλλιτέχνη στην εξέλιξη του έργου του;
-Ναι φυσικά! Κάθε τόπος, κάθε σημείο που στέκεσαι σε επηρεάζει στο πως θα αποδόσεις την τέχνη σου, την έμπνευση που αντλείς από το περιβάλλον σου δηλαδή.
Δημιουργείς, όταν ένα πολύ δυνατό συναίσθημα σού ζητά επίμονα να γίνει κάτι άλλο και να παγώσει στον χρόνο. Όλα τα έργα είναι μνημειακά. Η Ικαρία είναι τόπος δυνατών αντιθέσεων συνεπώς και επηρεάζει την διάθεση του καλλιτέχνη. Ξεκινάς να σκαλίζεις ένα μάρμαρο με ήλιο και νηνεμία το απόγευμα φυσάει 7 μποφόρ και ψιχαλίζει και παλεύεις να κρατήσεις τον τροχό σταθερό για να μην χαλάσεις το έργο. Την ίδια στιγμή η σκόνη που φεύγει με τον άνεμο σου δίνει μια διαφορετική πηγή έμπνευσης για το ίδιο το έργο και την πορεία του. Σου χαράζει μια άλλη φόρμα… Σου δείχνεις πως πρέπει να εντάξεις το έργο στο τοπίο και με τι σχήμα. Προς τα που να κοιτάει και από να δέχεται φως! Η Ικαρία είναι τόπος έμπνευσης και μάλιστα γεμάτος με πρώτη ύλη, γρανίτη και μάρμαρο.
Μπορεί κάποιος να εντρυφήσει στις αξίες ενός καλλιτεχνικού εκθέματος με την ψυχή του ή είναι απαραίτητες ειδικές γνώσεις;
-Δεν θεωρώ ότι πρέπει ο κοινός νους να έχεις απαραίτητες ειδικές γνώσεις για να εντρυφήσει σε ένα έκθεμα, εκτός και αν τον δυσκολέψει κάπως ο δημιουργός του εκθέματος. Εγώ προτιμώ τις κατανοητές φόρμες, πράγματα που γνωρίζουμε. Πχ ένα περιστέρι. Θέλω να διαβάζονται και να είναι κατανοητά τα έργα μου από ένα μικρό παιδί αλλά και από έναν ηλικιωμένο. Δεν θέλω να στερήσω από κανέναν το δικαίωμα να καταλάβει πως γίνεται η τέχνη ή τον συμβολισμό της μόνο και μόνο επειδή δεν θα έχει κάποιες ειδικές γνώσεις. Ακόμα και σε έργα που δεν κατανοούμε την φόρμα τους, παρ’όλαυτα αν είναι καλοδουλεμένα θα μπορούμε να θαυμάσουμε την απλότητα τους ή την ηρεμία που εκπέμπουν ή την εκφραστικότητα που εκπνέουν με άλλους τρόπους έκφρασης.
Διαφορετικές απόψεις του Περιστεριού στο Νοσοκομείο της Ικαρίας
Θα έχουμε την δυνατότητα να απολαύσουμε και άλλα ”σημεία καλλιτεχνικού ενδιαφέροντος” στην Ικαρία το επόμενο διάστημα;
-Αυτό είναι τόσο εύκολο όσο και δύσκολο να το απαντήσω, για τους εξής λόγους. Πάντα παρουσιάζονται κάποιες τεχνικές δυσκολίες μη προβλέψιμες. Για παράδειγμα η έλλειψη πχ σταθερού εργαστηρίου πάντα δημιουργεί δυσκολίες στην υλοποίηση κάποιας ιδέας. Ωστόσο όταν είσαι αποφασισμένος αυτό δεν μπορεί να αποτελεί εμπόδιο, συμβιβάζεσαι με τα προβλήματα και τις λύσεις τους και προχωράς. Ο καλλιτέχνης στην Ικαρία είναι κάτι σαν χταπόδι στεριάς, μαθαίνει να προσαρμόζεται γρήγορα για χάριν της λύσης. Ο μεγαλύτερος σύμμαχος του καλλιτέχνη είναι πάντα ο ανθρώπινος παράγοντας. Άνθρωποι φιλότεχνοι είναι αυτοί που θα δώσουν το κίνητρο που χρειάζεται ώστε να βλέπουμε σημεία καλλιτεχνικού ενδιαφέροντος όλο και συχνότερα επάνω στην Ικαρία και όχι ο καλλιτέχνης.
Σας ευχαριστούμε πολύ
Ευχόμαστε καλές γιορτές στον Αλέξιο Ξενία στην Οικογένεια του καθώς και σε όλους τους αναγνώστες, ακροατές και φίλους της Ικαριακής Ραδιοφωνίας 92,8FM
Για την Ικαριακή Ραδιοφωνία
Δημήτρης Φιλιπποπολίτης
