Table of Contents
Έχουν περάσει 21 χρόνια από την πτώση του ελικοπτέρου ΕΚΑΒ σε αποστολή αεροδιακομιδής ασθενούς από την Ικαρία. Ήταν ο κυβερνήτης Ευστράτιος Φωτιάδης, ο συγκυβερνήτης Ηλίας Λέντης, ο γιατρός Μαγκέντ Σαφάντι και ο διασώστης Κουρούλης Ιωάννης που έχασαν τη ζωή τους ενώ προσπαθούσαν να σώσουν μια άλλη ζωή.
Το χρονικό της πτήσης
Το βράδυ της Δευτέρας 10 Φεβρουαρίου 2003 και ώρα 21:50, ο υπάλληλος του γραφείου Επιχειρήσεων της HELITALIA έλαβε αίτηση από το Κέντρο Επιχειρήσεων του ΕΚΑΒ για εκτέλεση αεροδιακομιδής με ελικόπτερο από την νήσο Ικαρία στη νήσο Σάμο. Η αίτηση δόθηκε στον Κυβερνήτη της Βάσης Μυτιλήνης στις 22:23, αφού προηγουμένως δεν έγινε αποδεκτή από το πλήρωμα της Βάσης Ελευσίνας, λόγω δυσμενών καιρικών συνθηκών.
Το πλήρωμα του ελικοπτέρου αποτελούμενο από τον Κυβερνήτη, τον Συγκυβερνήτη, τον Ιατρό και τον Διασώστη του ΕΚΑΒ, έλαβε την εντολή για την εκτέλεση της αεροδιακομιδής. Ο Κυβερνήτης αποδέχθηκε την αποστολή και υπέγραψε τα σχετικά έγγραφα αφού ήλεγξε τον καιρό και τις υπόλοιπες παραμέτρους της πτήσης.
Ο προβλεπόμενος χρόνος επιστροφής στη Μυτιλήνη ήταν 2 ώρες και 10 λεπτά μετά την απογείωση.
Το ελικόπτερο απογειώθηκε από το Αεροδρόμιο Μυτιλήνης με προορισμό το Αεροδρόμιο της Ικαρίας στις 23:30. Στις 00:08’:55’’ το ελικόπτερο επικοινώνησε για τελευταία φορά με τον ΠΕΑ (Πύργος Ελέγχου Αεροδρομίου) Ικαρίας, γνωστοποιώντας πως βρίσκεται τέσσερα ναυτικά μίλια βορειοανατολικά της νήσου και ζητώντας οδηγίες προσγείωσης. Υπήρξε οπτική επαφή με το ελικόπτερο τόσο του πύργου ελέγχου, όσο και κατοίκων.
Ο Κυβερνήτης δεν είχε τον απαιτούμενο χρόνο ανάπαυσης, καθότι είχε απασχοληθεί κατά τις τελευταίες 24 ώρες δεκαέξι ώρες και σαράντα πέντε λεπτά (16:45:00).
Στη συνέχεια ουδείς είχε επικοινωνία με το ελικόπτερο. Αυτόπτης μάρτυρας στον χώρο στάθμευσης των αεροσκαφών του Αεροδρομίου της Ικαρίας έβλεπε τα φώτα του λίγο πριν μετακινηθεί πίσω από τους λόφους. Η οπτική επαφή του μάρτυρα με το ελικόπτερο δεν επανακτήθηκε έκτοτε.
Την 00:32 οι Υπηρεσίες Ελέγχου Εναέριας Κυκλοφορίας κήρυξαν το ελικόπτερο του ΕΚΑΒ σε “φάση κινδύνου”. Εν συνεχεία στις 00:51 το ΕΚΣΕΔ (Ενιαίο Κέντρο Συντονισμού Έρευνας και Διάσωσης) εξέδωσε εντολή για έρευνα και διάσωση με ένα αεροπλάνο C-130 και ένα ελικόπτερο SUPER PUMA στην ευρύτερη θαλάσσια περιοχή της νήσου Ικαρίας.
Την 27-02-03 το ελικόπτερο εντοπίσθηκε σε απόσταση 1,2 ΝΜ από την ακτή της Ικαρίας και σε βάθος 78m. Η ακριβής θέση εύρεσης του ελικοπτέρου είναι: 37ο 39,835’ Β και 26ο 22,834’ Α.
Το ατύχημα είχε σαν αποτέλεσμα τον θάνατο και των τεσσάρων (4) μελών του πληρώματος.
Η ασθενής Ολυμπία Κοτσώνη μεταφέρθηκε τελικά στη Σάμο με πλωτό σκάφος του Λιμενικού Σώματος. Τόσο η κ. Κοτσώνη, όσο και ο συζύγος της και η κόρη της εξέφρασαν τη θλίψη τους για την τύχη των ανθρώπων που κινδύνεψαν για τη μεταφέρουν ασφαλέστατα στο νοσοκομείο Σάμου.
«Πιο καλά να χανόμουνα εγώ παρά τόσα παιδιά» λέει η κ. Κοτσώνη.
Ο Κυβερνήτης Ευστράτιος Φωτιάδης
Ο Κυβερνήτης ήταν 50 ετών. Είχε καταταγεί στον Ελληνικό Στρατό ως Χειριστής Ειδικής Μονιμότητας (ΧΕΜ) και αποστρατεύτηκε το 2000 με τον βαθμό του Ταγματάρχη. Διέμενε στη Μυτιλήνη το επταήμερο της βάρδιας του, επανδρώνοντας έτσι τη βάση του ΕΚΑΒ στον Κρατικό Αερολιμένα Μυτιλήνης, σύμφωνα με την σύμβασή του.
Ο Κυβερνήτης ήταν ένας έμπειρος χειριστής, ιδιαίτερα πάνω από τη θάλασσα, δοθέντος ότι προήρχετο από την Αεροπορία Στρατού η οποία επιχειρούσε άνωθεν του νησιωτικού συμπλέγματος του Αιγαίου.
Μετά την εκπαίδευση και αξιολόγησή του κρίθηκε κατάλληλος για Κυβερνήτης Α109Ε. Στη συνέχεια προωθήθηκε σε Κυβερνήτη νύκτας και έτσι στη προαναφερθείσα βάση εκτελούσε αντίστοιχα καθήκοντα. Από τα υπάρχοντα στοιχεία δεν προκύπτει ότι είχε υποστεί εκπαίδευση – αξιολόγηση σε νυκτερινές πτήσεις επί του ελικοπτέρου Α 109 Ε.
Η συνολική πτητική εμπειρία του σε ελικόπτερο ήταν 5610 ώρες εκ των οποίων οι 658:40 ώρες αφορούσαν ΠΔΟ (Πτήση Δι’ Οργάνων).
Κατά τη διάρκεια της υπηρεσίας του στην HELITALIA SpA είχε εκτελέσει αρκετά δρομολόγια από και προς το Αεροδρόμιο της Ικαρίας.
Ο Κυβερνήτης δεν είχε τον απαιτούμενο χρόνο ανάπαυσης, καθότι είχε απασχοληθεί κατά τις τελευταίες 24 ώρες δεκαέξι ώρες και σαράντα πέντε λεπτά (16:45:00).
Ο Συγκυβερνήτης Ηλίας Λέντης
Ο Συγκυβερνήτης ήταν 45 ετών. Είχε καταταγεί στον Ελληνικό Στρατό ως Χειριστής Ειδικής Μονιμότητας (ΧΕΜ), και αποστρατεύτηκε το 2000 με το βαθμό του Ταγματάρχη.
Διέμενε μόνιμα στην Μυτιλήνη με την οικογένειά του, επανδρώνοντας την βάση του ΕΚΑΒ στον Κρατικό Αερολιμένα Μυτιλήνης, σύμφωνα με την σύμβασή του. Η διάρκεια της υπηρεσίας του ήταν επτά ημέρες με αντίστοιχη ανάπαυση.
Η συνολική πτητική εμπειρία του σε ελικόπτερο ήταν 2147:45 ώρες εκ των οποίων 292:45 ώρες σε ελικόπτερο Α109Ε και 100:15 ώρες σε πτήσεις δι’ οργάνων. Η εμπειρία του θεωρείται ικανοποιητική.
Επισημαίνεται ότι και αυτός προήρχετο από την Αεροπορία Στρατού και ως εκ τούτου είχε εμπειρία σε πτήσεις πάνω από το Αιγαίο.
Ο ιατρός Μαγκέντ Σαφάντι
Ο ιατρός του ΕΚΑΒ Μαγκέντ Σαφάντι ήταν 47 ετών, κάτοικος Μυτιλήνης με σύνολο ωρών πτήσης σε αεροδιακομιδές 385,5.
Γεννημένος στην Παλαιστίνη, ήρθε στην Ελλάδα 20 χρόνια πριν, αφού ολοκλήρωσε τις σπουδές της Ιατρικής στη Ρουμανία και πήρε ειδικότητα γενικού χειρουργού. Η οικογένειά του ήταν στη Συρία και ο ίδιος δεν ήταν παντρεμένος.
Η ταφή του έγινε σε παλαιστινιακό καταυλισμό της Συρίας, με τιμές πολεμιστή.
Ο Διασώστης Κουρούλης Ιωάννης
Ο Διασώστης του ΕΚΑΒ Κουρούλης Ιωάννης, ήταν 39 ετών, κάτοικος Μυτιλήνης, ο οποίος εκτελούσε την πρώτη του πτήση σε αεροδιακομιδή. Ήταν παντρεμένος με δύο ανήλικα παιδιά.
Το ελικόπτερο
Το ελικόπτερο AGUSTA A109E POWER είναι ελαφρού τύπου, δικινητήριο και φέρει στροβιλοκινητήρες τύπου PW206C (turbo shaft).
Το εν λόγω ελικόπτερο με S/N 11096 κατασκευάστηκε στην Ιταλία και βγήκε από την γραμμή παραγωγής στις 11-08-2001 και αγοράστηκε από το Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης /ΕΚΑΒ. Έλαβε Πιστοποιητικό Πτητικής Ικανότητος (ΠΠΙ) από την ΥΠΑ στις 07-12-01 και ενεγράφη στο ελληνικό νηολόγιο στις 12-12-2001.
Ο συνολικός χρόνος πτήσης του σκάφους και των κινητήρων του ελικοπτέρου, πριν την τελευταία πτήση ήταν ως ακολούθως:
Σκάφος : 646:35 ώρες
Κινητήρας Νο1 : 383:00 ώρες και 655 κύκλοι λειτουργίας
Κινητήρας Νο2 : 646:35 ώρες και 1048 κύκλοι λειτουργίας.
Σύμφωνα με τα υπάρχοντα αρχεία είχε υποστεί κανονικά την ημερήσια επιθεώρηση και δεν εκκρεμούσε καμία προγραμματισμένη επιθεώρηση ή συντήρηση.
21 χρόνια μετά
Ωστόσο, 21 χρόνια μετά το τραγικό δυστύχημα, η κατάσταση με τις αεροδιακομιδές δεν παρουσιάζει αλλαγή καθώς συχνά οι ασθενείς, και ιδιαίτερα οι νησιώτες, αεροδιακομίζονται σε κεντρικά Νοσοκομεία της Ελλάδας εξαιτίας αδυναμίας αντιμετώπισης πολλών έκτατων περιστατικών, ως αποτέλεσμα της υποστελέχωσης και της έλλειψης εξοπλισμού.
“Ρεκόρ” αεροδιακομιδών το 2023 – Δείτε πίνακες με στοιχεία
“Τρίτωσε το κακό”
Ήταν το τρίτο κατά σειρά ατύχημα, με ελικόπτερο του ΕΚΑΒ, αυτό που συνέβη στην θαλάσσια περιοχή της Ικαρίας.
Είχε προηγηθεί η πτώση ελικοπτέρου με 5 επιβάτες στις 14/1/2001 σε απόσταση 7 ναυτ. µιλίων νοτίως του Σουνίου και η πτώση ελικοπτέρου στις 18/6/2002 με 5 επιβάτες στο όρος Βίγλα της Ανάφης.
Και οι τρείς πτώσεις έγιναν κατά την διάρκεια νυχτερινών πτήσεων.
“Ημέρα θυσίας του διασώστη” η 14η Ιανουαρίου
Η 14η Ιανουαρίου έχει θεσμοθετεί ως “Ημέρα θυσίας του διασώστη” και τιμάται από το Εθνικό Κέντρο Άμεσης Βοήθειας.
Σημείο αναφοράς αποτελεί η νύχτα της 14ης Ιανουαρίου 2001, τότε που η ιατρός των Αεροδιακομιδών του ΕΚΑΒ Σοφία Μπεφόν, ο νοσηλευτής του ΕΚΑΒ Γιώργος Λεβεντζώνης, ο κυβερνήτης Antonio Vacarri, ο συγκυβερνήτης Παναγιώτης Καταβέλης και ο ασθενής Αγαπητός Βαρκάδος, που επέβαιναν στο ελικόπτερο του ΕΚΑΒ κατά την πραγματοποίηση επείγουσας αεροδιακομιδής, βρήκαν τραγικό θάνατο κατά την πτώση του ανοικτά του Σουνίου.
Από δελτίο τύπου του ΕΚΑΒ: Τα επόμενα χρόνια, δυστυχώς ο κατάλογος των πεσόντων στο βωμό του επείγοντος και της διάσωσης των συνανθρώπων μας μεγάλωσε. Ως ελάχιστη ένδειξη σεβασμού & αναγνώρισης, κάθε χρόνο στις 14 Ιανουαρίου, κατά την ημέρα «θυσίας του Διασώστη» αποτίουμε τον ελάχιστο φόρο τιμής σε όλους τους διασώστες, νοσηλευτές, τους ιατρούς αλλά και όλα τα στελέχη, που από την ίδρυση του ΕΚΑΒ, με αλτρουισμό, επαγγελματισμό, ήθος και ευσυνειδησία, παραμένοντας πιστοί στο καθήκον έχασαν την ίδια τη ζωή τους προσπαθώντας να σώσουν τις ζωές συνανθρώπων μας.
Κυβερνήτης Ευστράτιος Φωτιάδης
συγκυβερνήτης Ηλίας Λέντης
γιατρός Μαγκέντ Σαφάντι
διασώστης Κουρούλης Ιωάννης
ΑΘΑΝΑΤΟΙ