(μια οφειλόμενη δημοσίευση)
ΙΩΑΝΝΗΣ ΜΕΛΑΣ
(Ο άνθρωπος, ο νομικός, ο ιστορικός, ο συγγραφέας, ο δημόσιος άνδρας)
Του Γιάννη Μουλά
Τον Ιωάννη Μελά γνώρισα πολύ νέος στην Αθήνα, το έτος 1953. Είχα τελειώσει το Πανεπιστήμιο και μια ομάδα 5 νέων Iκαρίων βγάζαμε τότε στην Αθήνα την εφημερίδα «ΙΚΑΡΙΑΚΗ», για την προβολή της Ικαρίας, τη βοήθεια στην επίλυση των πολλών χρόνιων προβλημάτων της και γενικά την ανάδειξή της. Είχα γράψει ένα άρθρο στην ΙΚΑΡΙΑΚΗ, με τον τίτλο «Η φιλοξενία στην Ικαρία», που από «αμνημονεύτων χρόνων» είχε την δύναμη θεϊκής εντολής, ιερού χρέους. Διάβασε το άρθρο και του άρεσε. Ήταν η εποχή που έγραφε την Ιστορία της Ικαρίας και ενδιαφερόταν για ό,τι γραφόταν γι’αυτήν.
Την εποχή εκείνη ήμουν ο πρώτος εκλεγμένος Γενικός Γραμματέας της νεοσυσταθείσας Πανικαριακής Αδελφότητας Αθηνών, με πρώτο Πρόεδρο το μακαρίτη γιατρό Γεώργιο Κράτσα, με τον οποίο ήταν φίλοι. Με τη μεσολάβηση του γιατρού κλείσαμε ραντεβού και συναντηθήκαμε στη πλατεία Εξαρχείων στο ζαχαροπλαστείο «Φλωράλ» στο οποίο τότε πήγαιναν οι Καριώτες κάποιας ηλικίας. Η γνωριμία μας έγινε ένα βράδυ του Δεκέμβρη 1953 και εξελίχθηκε σε βαθιά φιλία, που παρέμεινε το ίδιο θερμή και ειλικρινής μέχρι το θάνατό του στην Ικαρία το έτος 2004.
Ο Ιωάννης Μελάς ήταν τέκνο των χαμένων πατρίδων. Καταγόταν από το Μεσοχώρι της Νίκαιας της Μ. Ασίας, αυτής της σπουδαίας πόλης, που έπαιξε εξαιρετικό ρόλο στα πράγματα της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, ιδιαίτερα μετά τη κατάληψη της Κων/πολης από τους τυχοδιώκτες της 4ης Σταυροφορίας το 1204 μ.Χ.
Σε ηλικία μόλις 12 ετών, μαζί με τους γονείς του, κυνηγημένοι από τις ορδές των Τούρκων, έφτασαν το 1921 πρόσφυγες στο Καρλόβασι Σάμου. Πολύ γρήγορα, μετακόμισαν στη Σύρο, όπου οι συνθήκες ήταν καλύτερες για τον επιχειρηματία πατέρα του. Ο μικρός Γιάννης πήγε σχολείο και πολύ σύντομα εκδήλωσε τις πνευματικές του ανησυχίες.
Σε ηλικία μόλις 17 ετών, εκδίδει την ημερήσια πολιτική εφημερίδα προοδευτικών αρχών, με τίτλο «Ο ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ» και παράλληλα ο νεαρός έφηβος εκδίδει δύο λογοτεχνικά και φιλολογικά περιοδικά, με τους τίτλους «ΠΥΡΣΟΣ» και «ΑΙΓΛΗ».
Όταν αργότερα η οικογένειά του, προς ανεύρεση καλύτερης τύχης, μετακομίζει στην προσφυγομάνα «Κοκκινιά» του Πειραιά, ο νεαρός Γιάννης ξεδιπλώνει διάπλατα τα μεγάλα φτερά του.
Εγγράφεται στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, όπου σπουδάζει νομικά και οικονομικές επιστήμες και το 1930 διορίζεται δικηγόρος Πειραιά. Όλα αυτά τα χρόνια, παράλληλα με τις σπουδές του, εργάζεται και ως δημοσιογράφος στις μεγάλες ημερήσιες εφημερίδες Αθηνών «ΒΗΜΑ» και «ΝΕΑ», ενώ συγχρόνως εκδίδει την εφημερίδα της Κοκκινιάς, με τον τίτλο «Η ΚΟΚΚΙΝΙΑ», και τη μηνιαία επιθεώρηση «ΠΟΛΙΤΙΚΑ ΦΥΛΛΑ» στην Αθήνα.
Μαζί με όλ’ αυτά, ασκούσε ανελλιπώς τη δικηγορία στον Πειραιά, όπου διατηρούσε δικηγορικό γραφείο.
Το έτος 1939, τύχη αγαθή για την Ικαρία, γνωρίζει και παντρεύεται τη γλυκύτατη και καλοσυνάτη Ελένη Παπαδάκη, κόρη εκλεκτών γονέων, των Κωνσταντίνου και Ισαβέλλας Παπαδάκη (Κώτσου) κατοίκων Αγίου Κηρύκου, πρωτεύουσας του νησιού. Από το γάμο τους απέκτησαν 2 κόρες.
Από τότε, σαν από θαύμα, ένιωσε βαθύ χρέος, που το έκανε ιερό τάμα του, να γράψει την ιστορία της Ικαρίας, που όπως αποδείχθηκε ήταν πανάρχαια και μεγάλη, να βγάλει την Ικαρία στο φως από τη μακροχρόνια αφάνεια, στην οποία η μακρά Τουρκική σκλαβιά και στη συνέχεια και η πλήρης αδιαφορία του Ελληνικού κράτους την είχαν καταδικάσει στην άκρη του Αιγαίου. Ένα κυριολεκτικά «θλαμμένο νησί» -με την έννοια της Ικαριακής Διαλέκτου- όπως τόσο πετυχημένα ο λαογράφος της Ικαρίας, μακαρίτης Αλέξης Πουλιανός, πριν 70 περίπου χρόνια, το χαρακτήρισε, στο εξαίρετο ομώνυμο βιβλίο του «Το θλαμμένο νησί».
Και αμέσως, από το έτος 1939, ο Ιωάννης Μελάς, ο αθεράπευτος εραστής της Ικαρίας, άρχισε την έρευνά του, τις μελέτες του, στις βιβλιοθήκες της Ελλάδας και του εξωτερικού και τη συλλογή στοιχείων από τα δημόσια ιστορικά αρχεία, ελληνικά και ξένα, και από τα οικογενειακά αρχεία της Ικαρίας, γυρνώντας από χωριό σε χωριό. Η ιστορία της Ικαρίας, της δεύτερης πατρίδας του, έπρεπε να γραφτεί, όσοι κόποι, όσα χρόνια κι αν χρειαζόταν._
Ο Ιωάννης Μελάς, ο σοφός διανοούμενος, ο διακεκριμένος νομικός, ο έντιμος πολιτικός, ο καταξιωμένος συγγραφέας, ο σπουδαίος ιστορικός, υπήρξε πραγματικά ένας χαρισματικός άνθρωπος, που διακρίθηκε σε όλους τους τομείς της πνευματικής δημιουργίας και της ηθικής συμπεριφοράς. Συγκέντρωνε στο πρόσωπό του όλα εκείνα τα πνευματικά και ηθικά στοιχεία που τον καθιστούσαν μία ξεχωριστή πνευματική και ηθική προσωπικότητα, πρότυπο ολοκληρωμένου ανθρώπου.
Το προσφυγόπουλο, που κουβαλούσε μέσα του τις ανησυχίες και τη σοφία της Ανατολής, γονιμοποιημένες από το αθάνατο ελληνικό πνεύμα και τις παραδόσεις των προηγούμενων Ελληνικών γενιών, από τα νεανικά του χρόνια απασχολήθηκε με όλα σχεδόν τα είδη του λόγου, και διακρίθηκε, ασκώντας ταυτόχρονα με επιτυχία τη δικηγορία σε όλα τα είδη του δικανικού λόγου, προσφέροντας τη βοήθειά του σε όποιον τη ζητούσε, και κατά τα σκληρά και δίσεκτα χρόνια του εμφύλιου, σε αριστερούς κυρίως, που διώκονταν από το τότε σκληρό και μισαλλόδοξο κράτος της άκρας δεξιάς.
Με τη συγγραφή, τομέας που τον ενδιέφερε ιδιαίτερα, όπως προανέφερα, ασχολήθηκε από πολύ νέος και γι’ αυτό διακρίθηκε στη συγγραφή εξαίρετων βιβλίων, με ιδιαίτερη προτίμηση στην ιστορία.
Το έτος 1931, νεότατος δικηγόρος, σε ηλικία μόλις 22 ετών, συνέγραψε το πρώτο του βιβλίο με τίτλο «Η ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ ΤΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΩΝ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ», θέμα που τον πονούσε ιδιαίτερα ως προσφυγόπουλο.
Στον πόλεμο, μέσα στο ζόφο της ναζιστικής και φασιστικής κατοχής της πατρίδας μας και συγκεκριμένα το 1942, πολύ νέος ακόμη, μετέφρασε στη δημοτική γλώσσα τον «Επιτάφιο», το συγκλονιστικό κείμενο του μεγάλου Περικλή, όπως το διέσωσε ο μεγάλος, ίσως ο μεγαλύτερος όλων των εποχών σε παγκόσμια κλίμακα, ιστορικός μας Θουκυδίδης, ο οποίος μας άφησε κληρονομιά, για να μας φωτίζει και να μας νουθετεί εσαεί, το υπέροχο σύγγραμμά του για τον καταστροφικό εμφύλιο πόλεμο μεταξύ Αθηνών και Σπάρτης, που κράτησε 30 περίπου χρόνια και κατέστρεψε εντελώς την Αθήνα.
Η μετάφραση του «Επιτάφιου» έτυχε θερμής υποδοχής από καταξιωμένους φιλόλογους, ιστορικούς και συγγραφείς.
Συνέχισε τη συνεργασία του με Αθηναϊκές και Πειραϊκές εφημερίδες και έχει αρχίσει ήδη από το 1939, όπως ειπώθηκε, να ερευνά, να μελετά και να αναζητά στοιχεία για την εκπλήρωση του τάματος της ζωής του, τη συγγραφή της ιστορίας της Ικαρίας, που έκανε γνωστό το μικρό μας νησί στην Ελλάδα ολόκληρη και στο εξωτερικό. Ένα έργο μεγαλειώδες, για το οποίο έτυχε ειδικής βράβευσης από την Ακαδημία Αθηνών και ειδικών επαινετικών σχολίων από Ακαδημαϊκούς και καταξιωμένους ιστορικούς, Έλληνες και ξένους.
Το βιβλίο του αυτό, προϊόν μόχθου είκοσι χρόνων, ήταν πρωτ’ απ’ όλα καρπός απέραντης αγάπης για την Ικαρία, που υπήρξε η δεύτερη πατρίδα του, όπως είπα. Που τον αγάπησε και τον δέχθηκε σαν πραγματικό παιδί της, προσφέροντάς του στο τέλος και τα σπλάχνα της για την παντοτινή, την αιώνια ανάπαυσή του. Κι’ εκείνος, πάντα φιλόστοργος και τρυφερός γιός, της αντιπρόσφερε τη δική του απέραντη αγάπη με κάθε τρόπο, με αποκορύφωση τη συγγραφή της μακράς ιστορίας της, μέσα από τις σελίδες της οποίας αναδύεται ανάγλυφα η ζωή και ο βίος ενός μικρού λαού, που εδώ και έντεκα χιλιάδες χρόνια τα κατάφερε να είναι παρών μέχρι σήμερα. Χρόνια διαρκούς φτώχιας και σκληρού μόχθου για την επιβίωση, που όμως τα κατάφερε να είναι εδώ χωρίς διακοπή, αισιόδοξος και ευτυχισμένος, γιατί έμαθε να ζει αισιόδοξος πάνω σ’ αυτό το φτωχό, αλλά ευλογημένο νησί!
Είναι πραγματικά τόσο αξιόλογο και τόσο μεγαλειώδες το βιβλίο αυτό του Ιωάννη Μελά, ώστε μελετώντας το κανείς με την επιβαλλόμενη προσοχή, να έχει την πλήρη εικόνα του μακρού βίου των Ικαρίων πάνω στο μικρό νησί τους. Σε τέτοιο βαθμό, ώστε η ανάγνωσή του να λειτουργεί με δύναμη εκπαιδευτικού βιβλίου, στο οποίο, με εμβρίθεια και επιστημονική πληρότητα, παρατίθενται τα πάντα, μέχρι και της τελευταίας λεπτομέρειας, για να έχει ο μελετητής την ολοκληρωμένη εικόνα της ζωής, του πολιτισμού, των επιτευγμάτων και του βίου των Ικαρίων, από των πρώτων χρόνων της οίκησης της (πριν 11.000 χρόνια), μέχρι της σύγχρονης εποχής. Με μια πληρότητα που σε αφήνει κατάπληκτο και αναλογίζεσαι τη φροντίδα, τον κόπο και την αγάπη του συγγραφέα να ανακαλύψει, να συγκεντρώσει και να αναδείξει ολ’ αυτά τα αμέτρητα στοιχεία, σε ένα τοπίο καθόλου εύκολο, που και τα λίγα αρχαιολογικά και ιστορικά ευρήματα είχαν σχεδόν χαθεί και που το μόνο ολοκληρωμένο βιβλίο για την Ικαρία, του αρχαίου προγόνου μας ιστορικού Επαρχίδη, δεν έχει βρεθεί μέχρι σήμερα. Και το αποτέλεσμα υπήρξε πραγματικά εκπληκτικό. Γίνεται δε ακόμη πιο εκπληκτικό, αν σκεφτεί κανείς ότι παρ’ ότι δεν υπήρχαν επαρκή στοιχεία, το σύγγραμμά του έχει πλήρη επιστημονική τεκμηρίωση και γι’ αυτό και η βράβευσή του από την Ακαδημία Αθηνών και οι πολλαπλοί έπαινοί του από πλείστους ειδικούς επιστήμονες, που εξαίρουν με τα πιο θερμά λόγια τη σπουδαιότητά του. Γι’ αυτό και η ευγνωμοσύνη του Ικαριακού λαού θα είναι αιώνια, όπως επιγραμματικά ο εκδότης της παλαιάς εφημερίδας του νησιού «ΙΚΑΡΙΑΚΗ ΦΩΝΗ» Κώστας Διαμαντίδης, στο φύλλο της 18-3-1958, αμέσως μετά την έκδοση της ιστορίας του, έγραψε με λιτά αλλά ανεξίτηλα λόγια: «Η Ικαρία θάναι παντοτινά οφειλέτιδα στον Ιωάννη Μελά, το πιο εκλεκτό παιδί της».
Η προσφορά όμως του Ιωάννη Μελά στην Ικαρία, δε σταματά εδώ. Σε όλο το βίο του ήταν σε εγρήγορση και πάντα στη διάθεση της Ικαρίας όπου τον χρειαζόταν, προσφέροντας πάντα με αγάπη και ανιδιοτέλεια τις πολύτιμες υπηρεσίες του και τη σοφία του.
Ακριβή και πολύτιμη υπήρξε η βοήθειά του στην κρίσιμη 10ετία του 1950, όταν Πρόεδρος της Κοινότητας Αγίου Κηρύκου ήταν ο γιατρός Μαρίνος Λεφές (συγγενής του εξ αγχιστείας), στον οποίο συμπαραστάθηκε και τον βοήθησε ως νομικός, ν’ αντιμετωπίσει τις παράλογες και εντελώς αβάσιμες αξιώσεις του Κράτους, το οποίο, χωρίς κανένα στοιχείο, για πρώτη φορά, προέβαλε δικαιώματα κυριότητας, για τις ιαματικές πηγές Θέρμων και Αγίου Κηρύκου, αδιαμφισβήτητης, από αμνημονεύτων ετών, κυριότητας της Κοινότητας Αγίου Κηρύκου, καθώς και για τα Κοινοτικά δάση της, την κυριότητα των οποίων επίσης διεκδίκησε.
Οι δυό τους, έδωσαν την μάχη από κοινού και κατήγαγαν περιφανή νίκη κατά του Κράτους, που αναγκάστηκε ν’ αναγνωρίσει ανεπιφύλακτα την απόλυτη κυριότητα της Κοινότητας Αγίου Κηρύκου και επί των ιαματικών πηγών και επί των δασών. Σήμερα, μετά την τροποποίηση του Καλλικράτη, που η Ικαρία έγινε ένας Δήμος, οι ιαματικές πηγές και τα δάση της πρώην Κοινότητας Αγίου Κηρύκου, ανήκουν πλέον στο Δήμο Ικαρίας. Και γι’ αυτό, η ευγνωμοσύνη των Ικαρίων προς τον Ιωάννη Μελά, το μεγάλο ευεργέτη τους, θα είναι αιώνια.
Ο ακαταπόνητος όμως Ιωάννης Μελάς δεν ησυχάζει ποτέ. Πάντα έτοιμος να ασχοληθεί και με κάτι νέο. Μετά τον πόλεμο, και παράλληλα με τις πολλαπλές απασχολήσεις του, τη δικηγορία, τις έρευνές του και τη συγγραφή των μεγάλων ιστορικών του βιβλίων, της «Ιστορίας της Νήσου Ικαρίας» και της «Ιστορίας της Πόλεως Πειραιώς», και άλλων βιβλίων με διάφορα θέματα, και τη δημοσιογραφία, την οποία ποτέ δε σταμάτησε, ασχολήθηκε και με την πολιτική κατά την περίοδο 1945 – 1960, και διακρίθηκε ως εισηγητής σπουδαίων νομοθετημάτων και ως υπουργός, ιδιαίτερα κατά τα έτη 1946 – 1953.
Ειδικότερα: Για πολύ μικρό χρονικό διάστημα υπηρέτησε ως Δήμαρχος της Κοκκινιάς, που με προηγούμενη πρότασή του, είχε μετονομασθεί πια σε «Νίκαια», προς τιμή της σπουδαίας πόλης της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, από τη Περιφέρεια της οποίας, όπως έχω αναφέρει, καταγόταν. Στο λίγο αυτό χρόνο άφησε εξαιρετικό έργο και ακόμη πιο εξαιρετικές αναμνήσεις για τη συμπεριφορά του και το ήθος του.
Στη συνέχεια, το έτος 1946 πολιτεύεται με το ψηφοδέλτιο του Νικόλαου Πλαστήρα και εκλέγεται βουλευτής Πειραιώς και Νήσων. Υπήρξε εισηγητής του καινοτόμου νομοσχεδίου «περί του δικαιώματος εκλέγειν και εκλέγεσθαι των γυναικών», το οποίο με πάθος υποστήριξε, δοθέντος ότι μέχρι τότε οι γυναίκες ήταν εντελώς αποκλεισμένες από την πολιτική. Αλλά και άλλων νομοθετημάτων υπήρξε εισηγητής με επιτυχία.
Το 1950, ως βουλευτής Πειραιώς και Νήσων του κόμματος της ΕΠΕΚ, με πρόταση του Υπουργού Εμμανουήλ Τσουδερού και με απόφαση του Πρωθυπουργού και Προέδρου της ΕΠΕΚ Ν. Πλαστήρα, ανέλαβε το σπουδαίο Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας, στο οποίο διακρίθηκε για την αποτελεσματικότητά του, την σεμνότητα και την εντιμότητά του. Τότε, με δική του πρωτοβουλία και ενδιαφέρον, έγινε και το μεγάλο υδροηλεκτρικό έργο του Λάδωνα, το οποίο και εγκαινίασε ο ίδιος, και λειτουργεί μέχρι σήμερα. Μετά διετία ο Σοφοκλής Βενιζέλος, με το κόμμα του οποίου συγκυβερνούσε το κόμμα της ΕΠΕΚ, έριξε την κυβέρνηση Πλαστήρα. Στις επόμενες εκλογές επεκράτησε ο «Ελληνικός Συναγερμός» του Αλέξανδρου Παπάγου, που κυβέρνησε μέχρι το θάνατό του. Το Δημοκρατικό Κέντρο αποδομήθηκε και υπέστη αλλεπάλληλες ήττες. Η πολιτική δραστηριότητα του Ιωάννη Μελά κράτησε περισσότερο από μια δεκαετία. Έκτοτε αποσύρθηκε και ασχολήθηκε συστηματικά με τη δικηγορία, τη δημοσιογραφία και τη συγγραφή, που ποτέ, και όταν ήταν ενεργός πολιτικός, δεν διέκοψε.
Πραγματικά είναι να απορεί κανείς, πως αυτός ο ακούραστος, ο πολύτροπος, για να θυμηθούμε τον Όμηρο, άνθρωπος, τα προλάβαινε όλα: δικηγορία, πολιτική, συγγραφή, ιδιαίτερα την τελευταία, που για δεκαετίες το ένα βιβλίο διαδεχόταν το άλλο.
Ο ανεξάντλητος Ιωάννης Μελάς, παράλληλα με τα άλλα πολλά έργα του, έγραφε ακατάπαυστα μέχρι τα βαθειά του γεράματα εκδίδοντας πολλά βιβλία εξαιρετικού ενδιαφέροντος για ποικίλα θέματα.
Έχω ήδη αναφερθεί στα δύο πρώτα βιβλία του «Τη Διακήρυξη των Δικαιωμάτων των Προσφύγων» που εξέδωσε το 1931 σε ηλικία μόλις 22 ετών και την εξαιρετική μετάφραση στη δημοτική γλώσσα του «Επιτάφιου» του Περικλή, που την κυκλοφόρησε το 1942 μέσα στη Γερμανική κατοχή και έκανε εξαιρετική εντύπωση και έτυχε θερμής υποδοχής και επαινετικών σχολίων από διακεκριμένους επιστήμονες φιλόλογους, ιστορικούς και συγγραφείς.
Στο διάστημα (1939-1958), που ήδη έχω αναφερθεί, έγραψε το μνημειώδες, όπως τόνισα, έργο του, την δίτομη «Ιστορία της νήσου Ικαρίας» που εκδόθηκε το 1958.
Αναφέρω συνοπτικά και τα άλλα βιβλία του:
• «Περί Βουλής» (1947).
• «Περί του δικαιώματος εκλέγειν και εκλέγεσθαι των γυναικών» (1947).
Βιβλίο που έκανε εξαιρετική εντύπωση, γιατί όπως είπαμε οι γυναίκες τότε δεν είχαν πολιτικά δικαιώματα και έπρεπε να περάσουν ακόμη μερικά χρόνια για να μπορούν να ψηφίσουν στις βουλευτικές εκλογές (1956).
• «Οι Κυκλάδες ως τας αρχάς του 15ου αιώνος» (1952).
• «Η Σάμος παραμονάς της ερημώσεως» (1952).
• «Μωαμεθανός Κουρσάρος Ναύαρχος των Οθωμανών Μουχεντίν Πυρί Ρέϊς και το Ναυτικό του» (1983).
• «Το κομμουνιστικό κίνημα του Σεΐχ Μπαντρατίν (1983).
• «Οι απαρχές της τουρκοκρατίας εις το Αιγαίον και η γέννεσις της μεγάλης ιδέας» (1984).
Σκόπιμα, άφησα ν’ αναφερθώ ξεχωριστά στο μεγάλο του σε επιστημονική αξία, προπαντός, και αριθμό σελίδων, που όταν εκδοθούν και οι δύο τελευταίοι τόμοι θα ξεπεράσει τις 3.000 σελίδες, ιστορικό έργο του, την «Ιστορία της Πόλεως του Πειραιώς», οκτώ τόμων, η συγγραφή της οποίας κράτησε 40 περίπου χρόνια (1939 -1980). Οσο ζούσε, στη δεκαετία του 1980, εκδόθηκαν οι 3 πρώτοι τόμοι, για τους οποίους έχουν γίνει εξαιρετικές κριτικές από προσωπικότητες καταξιωμένες, ακαδημαϊκούς, ιστορικούς κλπ. Αναφέρω, ενδεικτικά, το μακαρίτη Μιχαήλ Στασινόπουλο, Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Πρόεδρο της Ακαδημίας Αθηνών, Πρόεδρο του Συμβουλίου της Επικρατείας και καθηγητή Πανεπιστημίου, το μακαρίτη Γιώργο Μυλωνά, ακαδημαϊκό, καθηγητή Πανεπιστημίων Αθηνών, Ουάσιγκτον και Σικάγου, και το μακαρίτη Νικόλαο Πλάτωνα, ακαδημαϊκό και καθηγητή Πανεπιστημίου Θεσ/κης, κλπ. Προς ενημέρωση αναφέρω ότι οι επόμενοι τόμοι, 4ος, 5ος και 6ος, εκδόθηκαν ήδη από τις κόρες του, και παραμένουν να εκδοθούν και οι δύο τελευταίοι, 7ος και 8ος. Κατά δήλωση της κόρης του Ισαβέλλας, μόλις εκδοθούν και οι 2 τελευταίοι τόμοι, ολόκληρο το σπουδαίο αυτό έργο του μακαρίτη Ιωάννη Μελά, θα υποβληθεί στην Ακαδημία Αθηνών, για να πράξει ότι εκείνη θα κρίνει.
Αυτή σε αδρές πινελιές υπήρξε η ζωή και το έργο του μεγάλου ευεργέτη της Ικαρίας, Ιωάννη Μελά, εξαίρετου ανθρώπου, μεγάλου συγγραφέα και σπουδαίου πνευματικού ανθρώπου.
Σεβαστέ μου θείε Γιάννη, όπως συνήθιζα πάντα να σε λέω. Δεν ξέρω αν με αυτά που έγραψα μπόρεσα να δώσω έστω και αμυδρή εικόνα της πολυσύνθετης προσωπικότητάς σου. Αν όχι, σου ζητώ ταπεινά συγγνώμη. Είναι όμως λόγια αγάπης και σεβασμού στο πρόσωπό σου και τα καταθέτω στη μνήμη σου σαν ένα χερόβολο αγριολούλουδα της Ικαριακής γης, της Ικαρίας σου, που τόσο αγάπησες και τόσο σε αγάπησε, διαβεβαιώνοντάς σε για μια ακόμη φορά πως η Ικαρία, η δική σου Ικαρία, δεν θα σε ξεχάσει ποτέ και θα νοιώθει εσαεί ευγνωμοσύνη για όσα πολλά και σπουδαία υπέρ αυτής έκανες. Αιωνία σου η μνήμη.
Αναδημοσίευση της ομιλίας του κ. Γιάννη Μουλά από την εκδήλωση του Συλλόγου “Ιωάννης Μελάς” στις 10 Αυγούστου στο Παλιό Δημαρχείο Αγ. Κηρύκου (από την ιστοσελίδα στο facebook του συλλόγου).
