Συνέντευξη παραχώρησε την Κυριακή (4/2/18) ο Υφυπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, Νεκτάριος Σαντορινιός στην Εφημερίδα Δημοκρατική της Ρόδου και στη δημοσιογράφο, Πέγκυ Ντόκου.
Ο Υφυπουργός απάντησε σε ερωτήσεις σχετικά με τους νέους στόχους που τίθενται για την ανασυγκρότηση των νησιών και τα θέματα που θα απασχολήσουν το επικείμενο Περιφερειακό Συνέδριο του Νοτίου Αιγαίου. Ο Νεκτάριος Σαντορινιός μίλησε εκτενώς και για το πολυαναμενόμενο μέτρο του μεταφορικού ισοδύναμου που έχει δημιουργήσει προσδοκίες στα νησιά και είναι η εφαρμογή του, όμως σημείωσε, είναι η απτή απόδειξη, ότι η Νησιωτικότητα είναι ψηλά στην ατζέντα της Κυβέρνησης.
- Κύριε Σαντορινιέ, να ξεκινήσουμε με τις εξελίξεις σχετικά με την 3η αξιολόγηση και την έξοδο από το μνημόνιο. Είστε αισιόδοξος;
Η Κυβέρνηση κατάφερε, αυτό που κάποιοι είχαν κάνει ακατόρθωτο: επανέφερε την αξιοπιστία και το κύρος της χώρας. Λίγοι μόνο μήνες μας χωρίζουν από την έξοδο από τα Μνημόνια που μας κρατούσαν γονατιστούς. Σιγά – σιγά θα παίρνουμε ουσιαστικές ανάσες αυτονομίας και ελευθερίας, μέχρι να αποτάξουμε από πάνω μας εντελώς την εποπτεία. Δεν αρκεί όμως αυτό. Εμείς ήδη σχεδιάζουμε το Πρόγραμμά μας για την νέα αυτή εποχή. Πρόγραμμα που θα εφαρμόσουμε έχοντας την ηγεμονία πια στις πολιτικές μας πρωτοβουλίες και με στόχο την ανάπτυξη, την ενίσχυση της εργασίας και την αναστήλωση της χώρας μετά το πέρασμα της βαθιάς αυτής κρίσης που βύθισε την οικονομία στην μεγαλύτερη μεταπολεμική της ύφεση, απειλώντας ακόμα και την συνοχή της ευρωζώνης.
- Πριν από τα Χριστούγεννα οι νησιώτες είδαν ότι τελικά, καταργήθηκαν οι μειωμένοι συντελεστές ΦΠΑ, ενώ η κυβέρνηση ανακοίνωσε πως θα υπάρξουν κίνητρα. Μιλήστε μας γι αυτά. Θα γίνουν πράξη και με ποιο τρόπο;
Πράγματι οι ειδικοί συντελεστές ΦΠΑ καταργήθηκαν, με μόνη εξαίρεση, τη διατήρησή τους μέχρι 30/6/2018 στα νησιά που έχουν σηκώσει το βάρος της προσφυγικής κρίσης, όπως η Λέσβος, η Χίος, η Σάμος, η Κως και η Λέρος. Όπως έχω εξηγήσει πολλές φορές και με στοιχεία αδιάσειστα, η δύσκολη αυτή υποχρέωση της χώρας οφείλεται σε μνημονιακές επιταγές και έχει τις ρίζες της στο μέιλ Χαρδούβελη, όταν η ίδια η Ν.Δ. «έβαλε» την ιδέα για την κατάργησή τους.
Η Κυβέρνηση, έχοντας βάλει ψηλά στην ατζέντα της τη νησιωτικότητα, για την εξισορρόπηση της απώλειας των ειδικών συντελεστών ΦΠΑ, έχει ήδη ανακοινώσει μέτρα ad hoc αλλά και μόνιμα, που θα στηρίξουν τα νησιά και θα βοηθήσουν στην ανάπτυξή τους. Στο τέλος του 2017, από το πλεόνασμα που επιτύχαμε, δόθηκε έκτακτο αντιστάθμισμα, με οικονομικά κριτήρια, στους μόνιμους κατοίκους των νησιών που μέχρι το τέλος του έτους είχαν μειωμένους συντελεστές, με σκοπό να αντιμετωπίσουν τα νοικοκυριά αυτά, την αύξηση του κόστους που προέκυψε. Για τα μονοπρόσωπα νοικοκυριά έφτανε μέχρι 700 ευρώ, ενώ για τις πολυμελείς οικογένειες, ξεπέρασε τα 2.000 ευρώ. Σημαντικό ήταν ότι το οικονομικό επιτελείο ενέταξε σε αυτή την ρύθμιση και τους φοιτητές έως 25 ετών.
- Μιλήστε μας και για το μεταφορικό ισοδύναμο για το οποίο πολύς λόγος γίνεται μετά τις εξαγγελίες του Πρωθυπουργού.
Η λογική του μεταφορικού ισοδύναμου που θα εφαρμόσουμε είναι διαφορετική από αυτή του μέτρου των ειδικών συντελεστών: νομοθετούμε μόνιμα μέτρα που θα απαντούν στο πρόβλημα της νησιωτικότητας, εκμεταλλευόμαστε παραμέτρους, όπως οι πληθυσμιακοί δείκτες και οι δείκτες σημαντικότητας διασύνδεσης του εκάστοτε νησιού, ώστε να είναι δικαιότερος ο τρόπος κατανομής του μέτρου, καλλιεργεί αναπτυξιακές προοπτικές γιατί εντάσσει την επιδότηση της μεταφοράς των προϊόντων από και προς τα νησιά, ενώ οχυρώνουμε το μέτρο δημιουργώντας μόνιμες δομές που θα ελέγχουν την πραγματική μείωση των τιμών στα νησιά. Απαντάμε έτσι στο πρόβλημα που υπήρχε- κατά τη γνώμη μου λόγω έλλειψης πολιτικής βούλησης να εφαρμοστούν στοχευμένες νησιωτικές πολιτικές- ότι οι ειδικοί συντελεστές ήταν ένα οριζόντιο μέτρο που σε αρκετές περιπτώσεις η έκπτωση «χανόταν» κάπου ανάμεσα στον χοντρέμπορο και τον λιανέμπορο και πολύ μικρό ποσοστό αυτής έφτανε στον τελικό καταναλωτή, τον νησιώτη δηλαδή. Μιλάμε λοιπόν για ένα μόνιμο μέτρο, που θα εφαρμόζεται κάθε χρόνο και θα αφορά στην επιδότηση της μεταφοράς επιβατών- νησιωτών και στη μεταφορά εμπορευμάτων από και προς τα νησιά. Πατάμε πάνω στην ευρωπαϊκή εμπειρία καθώς αντίστοιχες επιδοτήσεις λαμβάνουν χώρα, εδώ και χρόνια, σε Ιταλία, Γαλλία, Σκωτία ακόμη και Δανία. Για πρώτη φορά το μεταφορικό ισοδύναμο θα εφαρμοστεί από τον Ιούλιο του 2018, για τα νησιά που είχαν μέχρι το τέλος του 2017 μειωμένους συντελεστές ΦΠΑ (πχ. Σαμοθράκη, Λήμνος, Κάλυμνος, Τήλος, κ.α.) και το διάστημα αυτό θα δαπανηθούν 50εκ ευρώ, χρήματα που θα προέλθουν από το εθνικό ΠΔΕ. Το 2019 μεταφορικό ισοδύναμο θα έχουν όλα τα νησιά της χώρας, με κόστος συνολικά 150εκ ευρώ ετησίως και πάλι από το ΠΔΕ. Παράλληλα, έχουμε ξεκινήσει ήδη ενέργειες για την αναζήτηση επικουρικών χρηματοδοτήσεων από Ευρωπαϊκά Προγράμματα που αν ευοδωθούν, θα ενισχύσουν το συνολικό προϋπολογισμό του μέτρου.
Προσωπικά, σαν Υφυπουργός επιφορτισμένος με τη νησιωτική πολιτική, αλλά και σα νησιώτης, θεωρώ ότι με την εφαρμογή του μεταφορικού ισοδύναμου δικαιώνονται οι τοπικές νησιωτικές κοινωνίες, η Τοπική Αυτοδιοίκηση των νησιών, αλλά και αρκετοί παραγωγικοί φορείς, που για χρόνια τώρα προσπαθούσαν να πείσουν τις Κυβερνήσεις ότι τα νησιά χρειάζονται μια συνολική, οργανωμένη και θεσμική στήριξη. Και αυτό ακριβώς γίνεται τώρα.
- Στον τομέα της νησιωτικής πολιτικής περιλαμβάνονται θέματα όπως η υδροδότηση των νησιών, οι αφαλατώσεις, η διαχείριση των απορριμμάτων κ.ά. Ποιες θα είναι οι προτεραιότητές σας για το νέο έτος;
Όπως και πρόσφατα δήλωσα, σταθερή και ανελαστική προτεραιότητα για εμένα είναι η αυτόνομη υδροδότηση των άνυδρων νησιών της χώρας. Ήδη έχουμε καταφέρει πολλά με την τοποθέτηση ή και ενίσχυση μονάδων αφαλάτωσης, είτε μέσω της Γενικής Γραμματείας Αιγαίου, είτε σε συνεργασία με Τ.Α και Υπ. Εσωτερικών. Πάτμος, Μεγίστη, Θηρασιά, Κουφονήσι, Κατάπολα Αμοργού, Κίμωλος και άλλα νησιά μπορούν πια να απολαβάνουν ποιοτικότερο και άφθονο νερό- βασική προϋπόθεση για την περαιτέρω ανάπτυξη τους και φυσικά για την ευζωία των μονίμων κατοίκων. Να σημειώσω, δε, ότι οι πόροι που εξοικονομούνται από τους «νερουλάδες»- μόνο για φέτος έχουμε εξοικονομήσει 2.5 εκ ευρώ- θα διατίθενται και πάλι στα νησιά μας και στις ανάγκες τους.
Εκτός αυτού του στόχου ζωής, όπως τον αποκαλώ, δε θα σταματήσω να προσπαθώ για τη στήριξη των υποδομών των νησιών. Οι προγραμματικές συμβάσεις με τη Λήμνο, τα Ψαρρά, τους Λειψούς, το Αγαθονήσι, την Κάσο, τη Νίσυρο, κα. θα συνεχιστούν και έτσι μέσω της τεχνικής βοήθειας που παρέχεται θα πάρουν σάρκα και οστά σημαντικά έργα υποδομής. Το 2018, τέλος, θα είναι το έτος που μέσα από θεσμικές αλλαγές που ολοκληρώνονται, η Γενική Γραμματεία Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής, θα αποκτήσει τη χωρική αρμοδιότητα σε όλα τα νησιά της χώρας. Αυτός ο στόχος δεν είναι μόνο θεσμικός. Είναι βαθιά ουσιαστικός και η υλοποίησή τους θα παράξει καλύτερα αποτελέσματα για τη νησιωτική Ελλάδα.
- Πότε θα γίνουν τα περιφερειακά συνέδρια σε Σύρο και Ρόδο και τι εξαγγελίες θα πρέπει να περιμένουμε από τον πρωθυπουργό κ. Αλέξη Τσίπρα;
Χαριτολογώντας, θα πω ότι όπως έχει αποδειχθεί στην περίπτωση των νησιών του Αιγαίου, ο Πρωθυπουργός δεν χρειάζεται περιφερειακό συνέδριο για να κάνει εξαγγελίες. Ποτέ κανένας άλλος Πρωθυπουργός δεν έχει επισκεφθεί τόσες φορές, σε διάστημα 3 χρόνων διακυβέρνησης, τα νησιά μας και να έχει ανακοινώσει τέτοια μέτρα που καλύπτουν τις ανάγκες των νησιωτών και στοχεύουν στην καρδιά της ανάπτυξής τους. Ποτέ καμία άλλη Κυβέρνηση δεν έβαλε τόσο ψηλά τον πήχη για τη νησιωτικότητα και δεν αφουγκράστηκε πιο πολύ τους κατοίκους των νησιών.
Επιστρέφοντας στην ερώτησή σας, βάσει των μέχρι τώρα σχεδιασμών, τα περιφερειακά συνέδρια του Νοτίου Αιγαίου, θα διεξαχθούν περίπου στα μέσα του Μάρτη. Το σημαντικό είναι ότι ο δικός μας στόχος δεν είναι τα συνέδρια αυτά να έχουν έναν χαρακτήρα «υποσχέσεων». Όπως έχει αποδειχθεί μέχρι τώρα, στις περιοχές που έχουν λάβει χώρα, προκαλούμε έναν βαθύ και αποτελεσματικό διάλογο με την κοινωνία και με τους παραγωγικούς φορείς. Ανοίγουμε όλη την βεντάλια των τοπικών θεμάτων, ακούμε τους ανθρώπους του τόπου και σχεδιάζουμε από κοινού το τι είδους ανάπτυξη επιθυμούν και αυτό γίνεται για μας- τα Υπουργεία- κοινό όραμα και οδικός χάρτης.
- Τι κρατά στο «μανίκι» της η Κυβέρνηση για το Νότιο Αιγαίο;
Νομίζω ότι κύριο λόγο θα έχει η ανταλλαγή απόψεων σχετικά με τον τρόπο που θα εφαρμοστεί το μεταφορικό ισοδύναμο, καθώς το θεωρούμε κομβική και ιστορική θεσμική ρύθμιση για τα νησιά μας. Μεγάλη κουβέντα θα γίνει για τις υποδομές των νησιών, τους παραγωγικούς τους πυλώνες, τη στρεβλή ανάπτυξη που έχει ακολουθηθεί- σε σημείο να έχουν χαθεί φυσικοί πόροι και να έχουν κορεστεί τομείς, όπως ο τουρισμός σε κάποιες περιοχές. Θέλουμε να στηρίξουμε με υγιή και παραγωγικό τρόπο τα συγκριτικά πλεονεκτήματα των νησιών μας και θέλουμε τα τοπικά προϊόντα τους να αποκτήσουν αξία και δυνατότητες εκμετάλλευσης.
Τέλος, η συζήτηση θα ανοίξει και σχετικά με το Ειδικό Αναπτυξιακό και τα έργα που πρόκειται να χρηματοδοτηθούν στην Περιφέρειά μας. Είμαι ιδιαίτερα χαρούμενος, όχι μόνο σαν βουλευτής που ασχολιόμουν με τα θέματα ανάπτυξης εκ μέρους της ΚΟ του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και σαν νησιώτης, που αυτή η Κυβέρνηση έχει ήδη αυξήσει σημαντικά τους πόρους που κατευθύνονται στο Νότιο Αιγαίο. Χωρίς να θέλω να επεκταθώ πολύ, γιατί όλα αυτά θα συζητηθούν πρώτα και κύρια με τους φορείς, ώστε να πάρουν μορφή και στόχευση, μπορώ να πω ότι σχεδιάζουμε μαζί με τους καθ’ ύλην αρμόδιους συναδέλφους την περαιτέρω ενίσχυση των νησιών ώστε να γίνουν εκείνα τα έργα που ποθούσαμε για χρόνια και η απουσία τους κράτησε τα νησιά μας πίσω. Οι εντάξεις των έργων στο Ειδικό Αναπτυξιακό θα είναι πέρα από οποιοσδήποτε προσδοκίες και το ύψος και το είδος των έργων θα εκπλήξουν ευχάριστα όλους τους νησιώτες. Μη με ρωτήσετε κάτι άλλο. Όλα στην ώρα τους.
