Ένα πολυπαραγοντικό ζήτημα στο επίκεντρο της Ημερίδας που πραγματοποιήθηκε στο Ρέθυμνο
• Σε μια ενιαία πολιτική για τη διατήρηση της ποιότητας ζωής στην τρίτη ηλικία στρέφεται η Ευρωπαϊκή Ένωση
• Η Ικαρία στην μπλε ζώνη με τους μακροβιότερους κάτοικους του κόσμου
Η μακροζωία αποτελεί έναν διαχρονικό αλλά και ρεαλιστικό στόχο για την παγκόσμια ιατρική κοινότητα, αφού μέσα από τη σταδιακή εξέλιξη της επιστήμης έχει επιτευχθεί σε μεγάλο βαθμό η επιμήκυνση του χρόνου ζωής των ανθρώπων που στο παρελθόν περιοριζόταν σχεδόν στα μισά χρόνια ζωής απ’ ό,τι σήμερα. Ωστόσο, επί σειρά ετών η ιατρική κοινότητα στρέφει το βλέμμα της και στους παράγοντες εκείνους που θα συμβάλουν ώστε η μεγάλη διάρκεια ζωής να χαρακτηρίζεται και από μια καλή ποιότητα ζωής στα γηρατειά.
Πρόκειται για ένα πολύπλευρο ζήτημα με αρκετούς και σημαντικούς άξονες, οι οποίοι θα πρέπει να συγκλίνουν στο πλαίσιο μιας ενιαίας πολιτικής προκειμένου ο συνδυασμός της μακροζωίας και της ευζωίας να είναι εφικτός. Αν και τα «θεμέλια» της μακροζωίας αποδεικνύεται πως σχετίζονται κυρίως με βιολογικούς παράγοντες και με «μικρά μυστικά» όπως η πρόληψη σε όλη τη διάρκεια της ζωής, η τήρηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής, η μείωση του άγχους, η άσκηση και η διατροφή, σημαντικό ρόλο στη μακροζωία και την ευζωία έχουν και η εκπαίδευση, τα μέτρα και οι πολιτικές από πλευράς της πολιτείας, αλλά και το σύστημα υγείας στο πλαίσιο μιας ενιαίας πολιτικής που μάλιστα προωθείται ενεργά από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Τα παραπάνω βρέθηκαν στο επίκεντρο της ημερίδας με θέμα τη μακροζωία, που πραγματοποιήθηκε την Κυριακή στο ξενοδοχείο ΑCHILLION PALACE στο Ρέθυμνο και διοργανώθηκε από το Ερευνητικό Ινστιτούτο για τη μακροζωία και την πρόληψη των ασθενειών του γήρατος σε συνεργασία με την Ιατρική Εταιρεία Ρεθύμνου.
Στο χαιρετισμό του στην έναρξη της ημερίδας ο Δήμαρχος Ρεθύμνης κος Γιώργος Μαρινάκης ανέφερε μεταξύ άλλων: «Η μακροζωία συνιστά ένα διαχρονικό και μονίμως επίκαιρο αίτημα, όλων των ανθρώπων σε όλες τις εποχές, τους τόπους και τις συνθήκες. Σε αυτό το επιτακτικό αίτημα, καλείται πρώτη η επιστήμη της ιατρικής να απαντήσει κι όπως δείχνει η αυξητική πορεία των δεικτών του προσδόκιμου της ανθρώπινης ζωής, προφανώς τα έχει καταφέρει επιτυχώς. Η συγκεκριμένη πρόκληση, σαφώς και αφορά όλο το φάσμα των επιστημών αφού το στοίχημα δεν εδράζεται μόνον στη μακροημέρευση αλλά στην ποιότητα του βίου. Ειδικά, αυτή η παράμετρος προϋποθέτει, πέραν της συμβολής των επιστημών, την προσωπική ενασχόληση του κάθε ανθρώπου με τη διασφάλιση της υγείας του, βιολογικής και ψυχικής».
ΑΥΞΑΝΕΤΑΙ Ο ΓΕΝΙΚΟΣ ΜΕΣΟΣ ΟΡΟΣ ΖΩΗΣ
Η αύξηση του γενικού μέσου όρου ζωής έχει επιτευχθεί σε μεγάλο βαθμό σήμερα, αφού όπως εξήγησε σε δηλώσεις του ο πρόεδρος Ιατρικής Εταιρείας Ρεθύμνου, ειδικός παθολόγος Δρ. Πέτρος Γιαννετάκης, σήμερα ο γενικός μέσος όρος είναι τα 65 έως τα 70 έτη ζωής παγκοσμίως. Ο αντίστοιχος αριθμός, όπως σημείωσε ο ίδιος, πριν από περίπου διακόσια χρόνια ήταν μόλις τα 20 έτη ζωής. Στα ανεπτυγμένα κράτη σήμερα, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα η διάρκεια της ζωής κυμαίνεται κατά μέσο στα 77 έτη για τους άνδρες και στα 83 έτη για τις γυναίκες με τις δεύτερες ωστόσο να υστερούν σε ποιότητα ζωής συγκριτικά με τους άνδρες.
Επιπλέον ο κος Γιαννετάκης πρόσθεσε: «Δεν είναι μόνο η μακροζωία, είναι και η ευζωία. Να ζήσουμε πολλά χρόνια και καλά είναι το ζητούμενο, γιατί πράγματι υπάρχουν κάποια μυστικά τα οποία αν κανένας τα ξέρει και προπαντός αν τα εφαρμόσει μπορεί να πετύχει το στόχο, έναν στόχο ο οποίος έρχεται από πολύ μακριά, ο προαιώνιος στόχος του ανθρώπου που ήταν να ζήσει πολύ και καλύτερα. Αυτό το έχουμε πετύχει σε έναν πολύ μεγάλο βαθμό σήμερα».
Ο κος Γιαννετάκης χαρακτήρισε ως απόλυτα εφικτό τον επόμενο στόχο της ιατρικής κοινότητας που είναι το προσδόκιμο ζωής να ξεπεράσει τα 90 και τα 100 έτη και μάλιστα οι υπερήλικες να έχουν και καλή ποιότητα ζωής.
ΣΤΟ «ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΟ» Η ΙΚΑΡΙΑ
Στο «μικροσκόπιο» των ερευνητών βρίσκεται η Ικαρία, που είναι μια από τις πέντε περιοχές του κόσμου που έχουν συμπεριληφθεί στις λεγόμενες μπλε ζώνες, τις πόλεις δηλαδή με το υψηλότερο ποσοστό υπερηλίκων. Σύμφωνα με τους ερευνητές η μακροζωία στην Ικαρία σχετίζεται με βιολογικούς παράγοντες αλλά και με στοιχεία του τρόπου ζωής των κατοίκων, όπως η ψυχολογία, η οικογενειακή ζωή, η έλλειψη άγχους, η άσκηση και παράλληλα ερευνάται και ο παράγοντας της διατροφής.
Όπως επεσήμανε σε δηλώσεις του στη διάρκεια της ημερίδας ο καθηγητής καρδιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών Δρ Χριστόδουλος Στεφανάδης, οι υψηλοί δείκτες μακροζωίας στην Ικαρία, βρίσκονται στο επίκεντρο μελέτης του Ερευνητικού Ινστιτούτου μακροζωίας και ασθενειών του γήρατος με τον τίτλο «Ικαρία». Ο ίδιος πρόσθεσε: «Κάνουμε μια μελέτη που λέγεται «Ικαρία», διότι η Ικαρία έχει τους μακροβιότερους κατοίκους του πλανήτη μαζί με άλλες τέσσερις περιοχές και είναι ένας πολύ καλός τόπος για να μελετήσει κανείς το φαινόμενο. Στην Ικαρία το ποσοστό των υπερηλίκων είναι δεκαπλάσιο απ’ ότι είναι σε άλλες περιοχές του κόσμου. Η Ικαρία και οι παλιοί Ικαριώτες έχουν μια διαφορετική ψυχολογία, αυτό που λέμε συντροφικότητα, οικογενειακή ζωή, άσκηση κ.ά.».
Σε ό,τι αφορά τους παράγοντες που συμβάλλουν στην μακροζωία ο κος Στεφανάδης πρόσθεσε:
«Πολλοί παράγοντες συγκλίνουν για να έχουμε το αποτέλεσμα της ευζωίας και της μακροζωίας. Έχουμε απομονώσει πολλούς παράγοντες που αφορούν τη διατροφή, την άσκηση, την ψυχολογία, τη συντροφικότητα, τη ρύθμιση των παραγόντων κινδύνου όπως υπέρταση, στεφανιαία νόσος, χοληστερίνη και σαφώς ο γενετικός παράγοντας, τι γονίδια κουβαλάει ο καθένας μέσα του, κάτι που προκύπτει και από τη μελέτη του οικογενειακού περιβάλλοντος. Σε κάθε περίπτωση αυτό είναι ελαστικό, διότι μπορεί κάποιος να έχει τη δυνατότητα να φτάσει τα 110 αλλά εάν καπνίζει, κάνει όλα τα αντίθετα για τη μακροζωία, δεν θα το εξαντλήσει».
Τέλος, όπως τόνισε ο ίδιος, η ψυχολογία συνδέεται άμεσα με τη μακροζωία και ζητούμενο, στο πλαίσιο του σύγχρονου τρόπου ζωής, που σχετίζεται σε μεγάλο ποσοστό με το άγχος και την κατάθλιψη, είναι το άτομο να μπορέσει να εκπαιδευτεί προκειμένου να βρει τεχνικές καταπολέμησης του άγχους.
«ΠΑΛΙΑ Η ΚΡΗΤΗ ΕΙΧΕ ΠΡΟΝΟΜΟΙΟ»
Αξίζει να σημειωθεί πως στο παρελθόν αποτελούσε μια περιοχή με υψηλούς δείκτες μακροζωίας, ωστόσο με το πέρασμα των ετών αυτό έπαψε να ισχύει. Συγκεκριμένα, ο κος Στεφανάδης επεσήμανε: «Παλιά η Κρήτη είχε ένα προνόμιο, αλλά σταδιακά εξανεμίστηκε με τον τουρισμό την αλλαγή της διατροφής. Η πρώτη μελέτη που έγινε αφορούσε την Κρήτη και την Κέρκυρα στην Ελλάδα, η λεγόμενη μελέτη των επτά χωρών πριν από περίπου 40 χρόνια».
«ΥΓΙΗ ΓΗΡΑΤΕΙΑ»
Ένας από τους πιο κρίσιμους παράγοντες σε ό,τι αφορά τη μακροζωία, τα «υγιή γηρατειά», ανέδειξε στην ομιλία του στη διάρκεια της εκδήλωσης ο καθηγητής γενικής ιατρικής και πρωτοβάθμιας περίθαλψης πανεπιστημίου Κρήτης Δρ. Χρήστος Λιονής.
Ο ίδιος εξήγησε πως η βελτίωση της ποιότητας ζωής στα γηρατειά αποτελεί μέρος μιας ενιαίας πολιτικής που υλοποιείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση με κύριο άξονα την κίνηση και την υγεία στην τρίτη ηλικία. Ταυτόχρονα, επεσήμανε πως τα «υγιή γηρατειά» προϋποθέτουν την εμπλοκή των κρατικών μηχανισμών, τόσο για την εξασφάλιση υποδομών –με ενδεικτικό παράδειγμα τους δρόμους ώστε να μπορούν να περπατούν και να αποφεύγουν τυχόν πτώσεις ή ατυχήματα -όσο και του συστήματος υγείας που θα πρέπει να αυξήσει τη μέριμνα στο σκέλος της πρόληψης κάτι που ενδέχεται να συμβάλει στη μείωση της ασθένειας και της λήψης πολλών και διαφορετικών φαρμάκων στην τρίτη ηλικία. Τέλος, η μέριμνα είναι αναγκαία και σε κοινωνικό επίπεδο, αφού η κατάθλιψη και η μοναξιά συχνά αποτελούν έναν ύπουλο εχθρό για τους ηλικιωμένους.
«ΔΥΣΤΥΧΩΣ ΕΧΟΥΜΕ ΕΝΑ ΣΥΣΤΗΜΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΡΡΩΣΤΙΑΣ ΚΑΙ ΟΧΙ ΔΙΑΤΗΡΗΣΗΣ ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ»
Ο κος Λιονής τόνισε πως με το πέρας των ετών η φυσική κατάσταση και η άμυνα του οργανισμού εξασθενούν, ωστόσο επεσήμανε πως υπάρχουν τρόποι ώστε κάποιος να διατηρήσει μια καλή φυσική κατάσταση και συνεπώς μια πολύ καλή ποιότητα ζωής. «Αυτό έχει τεκμηριωθεί από πολλές μελέτες» συμπλήρωσε και πρόσθεσε: «Γι’ αυτό το λόγο η στρατηγική δίνει σήμερα πολλές κατευθύνσεις και προτάσεις, μέτρα πολιτικής στις υπηρεσίες υγείας αλλά όχι μόνο με τη στενή έννοια, αλλά σε όλους τους τομείς της κοινωνικής ζωής που θα επιτρέψουν τα γηρατειά να παραμείνουν όσο το δυνατόν μακριά από την αρρώστια».
Τα παραπάνω, όπως τόνισε ο ίδιος, εκτός από τα ζητήματα άσκησης και διατροφής προσεγγίζουν ποικίλα ακόμη θέματα όπως οι εμβολιασμοί, η πολυφαρμακία, η κοινωνική και δημόσια ζωή, το σύστημα υγείας, ζητήματα μάλιστα στα οποία η Ελλάδα υστερεί σημαντικά.
Ενδεικτικό είναι πως στη χώρα μας, όπως τόνισε ο κος Λιονής, υπάρχουν πολλοί δυσμενείς παράγοντες προς την κατεύθυνση αυτή, αφού η Ελλάδα παρουσιάζει υψηλούς δείκτες παχυσαρκίας, πολυφαρμακίας, καπνίσματος, ενώ αντίστοιχα χαμηλούς στο ποσοστό των εμβολιασμών και τη χρήση προληπτικών μέτρων.
Τα παραπάνω δεν ευνοούν την εφαρμογή μιας πολιτικής που θα μπορέσει επιτυχώς να αντιμετωπίζει ζητήματα, όπως η ευπάθεια στους ηλικιωμένους, ενώ όπως τόνισε ο κος Λιονής «Τα γηρατειά τα γνωρίζουμε και τα βιώνουμε αλλά μέχρι σήμερα δεν τα ενσωματώναμε μέσα σε ένα σύστημα υγείας το οποίο δυστυχώς είναι ένα σύστημα διαχείρισης αρρώστιας και όχι διατήρησης της υγείας»
ΣΟΒΑΡΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΕΧΕΙ Η ΕΥΠΑΘΕΙΑ ΣΤΗΝ ΤΡΙΤΗ ΗΛΙΚΙΑ
Ένα από τα πιο σοβαρά ζητήματα για τους ηλικιωμένους είναι η ευπάθεια, που όπως εξήγησε ο κος Λιονής: «Τo frailty η λεγόμενη ευπάθεια, σημαίνει ότι το ηλικιωμένο άτομο φτάνει συχνά σε παθολογικές καταστάσεις, ένα περίεργο σύνδρομο το οποίο εμποδίζει το άτομο να ζήσει, όχι μόνο να έχει μια καλή φυσική ζωή. Αυτό συμβαίνει σε άτομα τα οποία μένουν πάρα πολύ καιρό κλεισμένα στο σπίτι, που δεν τρέφονται σωστά, που δεν κινούνται, που επηρεάζονται από την απομόνωση και την ψυχική αποστέρηση με αποτέλεσμα να γερνάνε πολύ πιο γρήγορα και να φεύγουν από τη ζωή πολύ πιο γρήγορα.
Ένας από τους βασικούς στόχους αυτής της ευρωπαϊκής πολιτικής είναι η παρεμπόδιση αυτού του συνδρόμου της ευπάθειας. Χρειάζεται η συνεργασία σε πάρα πολλούς τομείς. Η διαχείριση των πτώσεων που είναι ένα μεγάλο ζήτημα και οδηγεί σε κατάγματα και αναπηρία και σε θάνατο, οι εμβολιασμοί, η υγιεινή και ασφάλεια κατοικίας, η ασφάλεια δρόμων… Όλα αυτά τα μέτρα θα πρέπει να φιλτραριστούν σε μια ενιαία πολιτική μέσα από πολλούς τομείς».
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΚΛΑΨΙΝΟΥ
Αναδημοσίευση από : http://www.goodnet.gr
