Το προσφυγικό-μεταναστευτικό: το ΠΣ είναι όργανο λήψης αποφάσεων και πρέπει να συζητά επί σχεδίου δράσης
Ένας σχεδόν χρόνο μετά τη προηγούμενη συζήτηση του μεταναστευτικού, έρχεται ξανά το θέμα στο ΠΣ.
Όπως είχαμε τονίσει και πέρσι, το ΠΣ οφείλει να συζητά όλα τα θέματα που απασχολούν τις ζωή των νησιωτών όχι για «εκτόνωση» των συμμετεχόντων ή για τις όποιες πολιτικές σκοπιμότητες, αλλά με στόχο να διαμορφώνει αποφάσεις-προτάσεις για παρεμβάσεις πού είτε θα υλοποιήσει η ίδια η Περιφέρεια -εφόσον έχει την αρμοδιότητα- είτε θα εισηγείται στους καθ’ύλη φορείς αρμόδιους φορείς για να τις υλοποιήσουν. Παραμένει λοιπόν το ερώτημα αν η Περιφέρεια έχει αρμοδιότητα στο θέμα, ποια είναι αυτή και πως την υλοποιεί και αν όχι ποιος την έχει και αν η Περιφέρεια μπορεί σε κάτι να συμβάλει με τις προτάσεις της και τις δράσεις της
Το ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΖΩΗΣ με το ΑΙΓΑΙΟ δεν θεωρεί σκόπιμο να τοποθετηθεί γενικά και αόριστα στο θέμα δίνοντας έμφαση είτε στο «συναισθηματικό» του θέματος,είτε σε θέματα που αφορούν άλλους και δεν μπορεί να επηρεάσει. Αντίθετα θεωρεί ότι ο μόνος τρόπος εξυπηρέτησης των συμφερόντων των νησιωτώνείναι, αφού κάνει μια πολύ σύντομη αποτίμηση της κατάστασης, να καταθέσει προτάσεις για το πώς μπορεί να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα που δημιουργεί το προσφυγικό στις τοπικές κοινωνίες και ιδιαίτερα στο ρόλο που μπορεί να έχει η Περιφέρεια στη διαχείριση της κρίσης.
Κατά την άποψη μας, το προσφυγικό-μεταναστευτικό:
- Αποτελεί για τη χώρα μας ουσιαστικά μια εμπόλεμη κατάσταση χωρίς πόλεμο που αλλάζει διαρκώς μορφή και ένταση, αφού αλλάζουν οι εξωτερικές συνθήκες που το δημιουργούν αλλά και το ρυθμίζουν, με αποτέλεσμα να χρειάζεται διαρκώς αναπροσαρμογή των χειρισμών στη διαχείριση του. Έτσι μετά τις αθρόες αφίξεις μεταναστών το 2015, με βάση την ισχύουσα αλλά ιδιαίτερα εύθραυστη συμφωνία η έμφαση σε τοπικό επίπεδο εστιάζεται στην δημιουργία καλύτερων συνθηκών παραμονής των μεταναστών στα νησιά που ξεκινά από τις κατάλληλες εγκαταστάσεις παραμονής (μεγάλης διάρκειας απ’ ότι φαίνεται) μέχρι και το θέμα της εκπαίδευσης των παιδιών αλλά και της ενδεχόμενης ενσωμάτωσης τους.
- έχει δημιουργήσει ένα ανεπανάληπτο κύμα αλληλεγγύης από Έλληνες και την παγκόσμια κοινότητα που μαζί με τις ΜΚΟ και τους επίσημους φορείς αγωνίστηκαν να διαχειριστούν τις χιλιάδες ατόμων που διακινήθηκαν ειδικά από τα νησιά μας και τώρα τη διαχείριση της παραμονής των εγκλωβισμένων, μέχρι να υπάρξει κάποια απόφαση. Παράλληλα υπάρχουν και όλοι αυτοί που επωφελούνται εκμεταλλευόμενοι τον ανθρώπινο πόνο και αυτό δεν αφορά μόνο τους διακινητές αλλά και πολλούς άλλους πάνω στο έδαφος των νησιών μας.
- έχει δημιουργήσει «κερδισμένους» και «χαμένους» στις τοπικές κοινωνίες. Από την μια μεριά δημιούργησε υψηλούς τζίρους για σειρά επιχειρήσεων μόνιμων ή προσωρινών, θέσεις εργασίας και άλλα εισοδήματα σε επαγγελματικές τάξεις που σε άλλους επέτρεψαν να αντιμετωπίσουν την κρίση και σε άλλους να βγάλουν πολλαπλά εισοδήματα κυρίως σε επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στα ανατολικά τμήματα των νησιών μας. Από την άλλη πλευρά έχουν δημιουργηθεί προβλήματα, ειδικά σε επιχειρήσεις του τουριστικού τομέα, τους εργαζόμενους σε αυτές και τους προμηθευτές τουςπου δραστηριοποιούνται στις άλλες περιοχές, αφού η τουριστική κίνηση από το εξωτερικό ήταν ιδιαίτερα μειωμένη για το 2016 και τουλάχιστον προβληματική για το 2017 αλλά και τις επόμενες χρονιές αν δεν υπάρξουν οι κατάλληλες πολιτικές.
- έχει δημιουργήσει πολλές πιέσεις σε υπηρεσίες και δομές όπως τις δομές παροχής υγείας, θαλάσσιας και χερσαίας αστυνόμευσης, στα συστήματα διαχείρισης στερεών αποβλήτων και νερού.
Ο ρόλος της αυτοδιοίκησης οφείλει να είναι ουσιαστικός στη διαχείριση του προσφυγικού ρεύματος, ιδιαίτερα στα νησιά όπου η παρουσία του κεντρικού κράτους είναι περιορισμένη.Ενώ είναι ένα από τα θέματα για τα οποία δεν υπάρχουν αρμοδιότητες στον χάρτη της αυτοδιοίκησης, θα έπρεπε να υπάγεται στις διατάξεις περί Πολιτικής Προστασίας και Εκτάκτων Αναγκών και να ενεργοποιούνται με απόφαση του αρμόδιου Υπουργείου με βάση συγκεκριμένα υπαρκτά σχέδια, αλλά και άμεσες δυνατότητες παρέμβασης. Αντίθετα διαπιστώσαμεότι ενώ οι υπηρεσίες υπάρχουν σε επίπεδο Περιφέρειας και Δήμου, δεν υπάρχουν τα αντίστοιχα σχέδια με αποτέλεσμα τα ΠΣΕΑ να απουσιάζουν παντελώς από την όποια δράση, έστω συντονιστική, με τρόπο ανάλογο με αυτόν των φυσικών καταστροφών.Επομένως εμφανίζεται η εικόνα ότι καμία υπηρεσία δεν είναι αρμόδια.
Με βάση τα βασικά προβλήματα που αναφέραμε προηγούμενα και λαμβάνοντας υπόψη ότι η βελτίωση της λειτουργίας των αρμόδιων υπηρεσιών του κράτους και των ΗΕ στην ταυτοποίηση των προσφύγων και στη ρύθμιση των ροών ανάλογα με τις συνθήκες που επικρατούν, ερώτημα είναι ποιος είναι ο ρόλος της Περιφέρειας. Από τη κατανομή των αρμοδιοτήτων στη Περιφέρεια με βάση τον Καλλικράτη, η Περιφέρεια μπορεί να παρέμβει σε θέματα δημόσιας υγείας και σε θέματα έκτακτης ανάγκης. Ταυτόχρονα η Περιφέρεια έχει καθοριστικό ρόλοστον αναπτυξιακό τομέα και ειδικά στον τουρισμό. Όμως ποια είναι η δράση της Περιφέρειας όταν η ίδια δεν λειτούργησε τη Διαπαραταξιακή Επιτροπή που συστήθηκε με δική της πρωτοβουλία; Άδικα χαιρετίσαμε θετικά τη περσινή πρωτοβουλία, ενώ σήμερα δεν είχαμε τοποθέτηση της Περιφερειακής Αρχής.
Ειδικότερα η κα Καλογήρου θα έπρεπε να μας πει ποια ήταν η συνέχεια που έδωσε:
– στην εγκεκριμένη πρόταση με χρηματοδότηση από την Τράπεζα του Συμβουλίου της Ευρώπης για δομή ασυνόδευτων ανηλίκων
– στη απορρόφηση χρηματοδοτήσεων από την ίδια Τράπεζα που όπως πληροφορηθήκαμε διέθεσε 400.000€ που έμειναν αζήτητα, ενώ θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για θέματα δημόσιας υγείας όπου και υπάρχει ρητή αρμοδιότητα
– στη διεκδίκηση κονδυλίων από άλλους φορείς πχ. Ταμείο Ασύλου για άλλες παρεμβάσεις
– στη υλοποίηση δράσεων για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων του προσφυγικού στον τουρισμό
Αφού μέσα σε ένα χρόνο τίποτα δεν έχει γίνει, οφείλουμε να επανέλθουμε στις περσινές μας προτάσεις:
- Στη λειτουργία ενός συντονιστικού οργάνου στο πλαίσιο της Περιφερειακής Επιτροπής Διαβούλευσης με τη συμμετοχή που θα επισημαίνει τα άμεσα και έμμεσα προβλήματα που δημιουργεί το μεταναστευτικό όπως είναι το θέμα διαχείρισης ναυαγίων και εγκαταλελειμμένων πλοίων, διαχείρισης στερεών αποβλήτων, θεμάτων δημόσιας υγείας όπου υπάρχουν αρμοδιότητες της Περιφέρειας ώστε να υπάρχει αποτελεσματική δράση, αλλά και τα κατάλληλα αιτήματα που εθνικούς και διεθνείς φορείς για οικονομική ενίσχυση και στελέχωση.
- Την ενεργοποίηση και τον συντονισμό των υπηρεσιών που ασχολούνται με θέματα τιμών και αισχροκέρδειας για περιορισμό του προβλήματος
- Στην επεξεργασία σχεδίουαντιμετώπισης της τουριστικής κρίσης.
Δυστυχώς η Περιφερειακή Αρχή μέχρι τώρα:
–έχει περιοριστεί σε συναντήσεις «υψηλού επιπέδου» χωρίς όμως να καταθέτει συγκεκριμένες και κοστολογημένες προτάσεις ενταγμένες σε ένα σχέδιο δράσης.
– «απενεργοποίησε» την Επιτροπή Διαχείρισης της Κρίσης που είχε συσταθεί κατά προτροπή της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου Τουρισμού και επιδίδεται σε επικοινωνιακές συναντήσεις χωρίς συγκεκριμένο περιεχόμενο, ενώ δεν φαίνεται να διεκδίκησε ή να αξιοποίησε τους πρόσθετους πόρους που πήρε για το λόγο αυτό το Υπουργείο Τουρισμού όπως μάθαμε πρόσφατα από τον Αναπληρωτή Υπουργό Ανάπτυξης. Αντίθετα όπως φαίνεται από τα δημοσιεύματα μετά από 20 μήνες δεν κατάφερε ούτε καν να συντονίσει τους φορείς ώστε να κατατεθεί μια πρόταση.
– δεν χρησιμοποίησε μέχρι τώρα τους πρόσθετους πόρους που πήρε από τη Κυβέρνηση για να υλοποιήσει ένα αναπτυξιακό σχέδιο που να αντιμετωπίζει τη προσφυγική κρίση στον τομέα αρμοδιότητα της που είναι ο αναπτυξιακός σχεδιασμός και ειδικά ο τουριστικός σχεδιασμός και η αντιστροφή της τουριστικής εικόνας στο εσωτερικό και στο εξωτερικό. Αντίθετα διαθέτει όλους τους πόρους σε έργα οδικού δικτύου. Ερώτημα παραμένει πως αξιοποιήθηκαν όσοι πόροι έχουν έρθει στη Περιφέρεια για το προσφυγικό και πως θα αξιοποιηθούν τα 25 εκ. που διαθέτει η Κυβέρνηση από εθνικούς πόρους. Ούτε το ετήσιο σχέδιο που θα«εγκριθεί» από την απόλυτα υποβαθμισμένη Επιτροπή Διαβούλευσης στην αρχή της εβδομάδας πείθει για κάτι τέτοιο.
Τελειώνοντας ως ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΖΩΗΣ με το ΑΙΓΑΙΟ θα υποστηρίξουμε ότι έστω και σήμερα χρειάζεται να υπάρξει σχέδιο για την αντιμετώπιση τόσο των προβλημάτων που χρονίζουν, όσο και των όσων μας προέκυψαν λόγω του μεταναστευτικού.
Ως ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΖΩΗΣ με το ΑΙΓΑΙΟ έχουμε αποδείξουμε ότι θέλουμε να είμαστε χρήσιμοι για τα νησιά μας με ουσιαστική συμμετοχή και συγκεκριμένες προτάσεις που ο κάθε πολίτης του Β. Αιγαίου μπορεί να βρει στο fbκαι στη σελίδα μας. Είμαστε εδώ και περιμένουμε έστω και σήμερα το ΠΣ να ενεργοποιήσει την Επιτροπή Διαχείρισης της Κρίσης του Μεταναστευτικούγια να σχεδιάσει τα επόμενα βήματα, αφού το πρόβλημα αυτό δεν θα τελειώσει σύντομα,.
Γιάννης Σπιλάνης
ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΖΩΗΣ με το ΑΙΓΑΙΟ
Όχι στη παραχώρηση και Δημιουργία Ρυθμιστικής Αρχής Νησιωτικών Μεταφορών για τον έλεγχο ποιότητας και τιμολόγησης των παρεχόμενων υποδομών και υπηρεσιών
Το θέμα της παραχώρησης δημόσιων υποδομών και της ιδιωτικοποίησης υπηρεσιών δημοσίου συμφέροντος είναι ιδιαίτερα σημαντικό. Για το λόγο αυτό είχαμε τοποθετηθεί πριν τρία χρόνια κατά τη προεκλογική περίοδο με σαφήνεια.
Είχαμε πει ότι η κατασκευή, η οργάνωση και η λειτουργία των υποδομών και υπηρεσιών δημοσίου συμφέροντος (όπως είναι πχ. οι θαλάσσιες και αεροπορικές μεταφορές, η ενέργεια, η ύδρευση, υγεία, οι τηλεπικοινωνίες, τα μέσα ενημέρωσης κλπ) είχαν στη χώρα μας όλα τα χαρακτηριστικά της λειτουργίας του κράτους: χαμηλό επίπεδο υπηρεσιών και υψηλό κόστος λειτουργίας που διαχέονταν στο κοινωνικό σύνολο μέσα από τον κρατικό προϋπολογισμό. Αποτέλεσμα αυτού ήταν η δυσαρέσκεια των πολιτών για τις υπηρεσίες που απολάμβαναν, ενώ πολλές φορές λειτουργούσαν ανασταλτικά στην ανάπτυξη των επιχειρήσεων. Δεν υπάρχει ούτε ένας πολίτης σ’ αυτή τη χώρα που να μην έχει αγανακτήσει, έστω μια φορά στη ζωή του, γι’ αυτές τις υπηρεσίες.
Τα παραπάνω είναι συνέπειες του πως δομήθηκε και λειτούργησε το κράτος πρακτικά από τη σύσταση του: αδιαφάνεια στη λειτουργία, απαράδεκτη συμπεριφορά προς τους πολίτες, διαπλοκή, συναλλαγή, διαφθορά, πελατειακές σχέσεις με υπερβολικούς διορισμούς, ανάθεση της διοίκησης τους σε αποτυχημένους κομματικούς φίλους με διατεταγμένη υπηρεσία. Αποτέλεσμα: υψηλό κόστος λειτουργίας με χαμηλού επιπέδου υποδομές και υπηρεσίες Τα παραδείγματα πολλά και ο καθένας μας έχει ανάλογη εμπειρία. Το συμπέρασμα είναι ότι οι υποδομές & οι υπηρεσίες αυτές δεν λειτουργούσαν με γνώμονα το δημόσιο συμφέρον.
Με βάση τα παραπάνω, η αναδιοργάνωση της λειτουργίας των φορέων αυτών ήταν και παραμένει επιτακτική, ενώ η δημιουργία συνθηκών ανταγωνισμού στη θέση του κρατικού μονοπωλίου, όπου αυτό είναι εφικτό αλλά χωρίς πλήρη απόσυρση του κράτους, είναι ευπρόσδεκτη. Σε πολλές περιπτώσεις, η ανάθεση της λειτουργίας σε κοινωνικούς φορείς (π.χ. στη Γαλλία η λειτουργία λιμανιών και αεροδρομίων από τα Επιμελητήρια) ή ακόμη και απελευθέρωση της παροχής των υπηρεσιών (π.χ. τηλεπικοινωνίες στην Ελλάδα) λειτούργησε θετικά, ειδικά στις άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Εκεί βέβαια εφαρμόζονται οι κανόνες δημόσιας λογοδοσίας και κοινωνικού ελέγχου – με βάση την ισχύουσα κοινοτική νομοθεσία- ανεξάρτητα αν ο πάροχος της υπηρεσίας είναι ιδιώτης ή το κράτος. Σε άλλες περιπτώσεις (π.χ. ύδρευση, σιδηροδρομικές υπηρεσίες) διαπιστώθηκε ότι η παραχώρηση ή και η εκποίηση των δημόσιων υπηρεσιών είχε αρνητικά αποτελέσματα τόσο στην ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών όσο και στο κόστος τους, με αποτέλεσμα κυβερνήσεις και αυτοδιοίκηση να αναλαμβάνουν και πάλι τη λειτουργία τους.
Η επιμονή της ΕΕ για εκποίηση ή μακροχρόνια μίσθωση υποδομών και υπηρεσιών δημοσίου συμφέροντος όχι μόνο δεν εξασφαλίζει το δημόσιο συμφέρον μακροχρόνια, αλλά ούτε καν τα βραχυχρόνια προσδοκώμενα ταμειακά οφέλη για την αντιμετώπιση του δημόσιου χρέους. Η πολιτική αυτή πρέπει να αναθεωρηθεί άμεσα και να βρεθούν λύσεις μέσα από συναίνεση των ενδιαφερόμενων μερών (π.χ. τοπικοί φορείς, επαγγελματίες) και πάντα με μοναδικό στόχο την προστασία του δημόσιου συμφέροντος, ενώ το δημόσιο χρέος θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί είτε με την εκποίηση καθαρά παραγωγικών υποδομών (πχ. ξενοδοχεία, πολυκατοικίες, οικόπεδα και αγροτεμάχια χωρίς στρατηγικό ενδιαφέρον) που υπάρχουν στη κατοχή του κράτους για διάφορους λόγους.
Δεν είναι δυνατόν όταν η ίδια η ΕΕ έχει αναγνωρίσει τη σημασία των υπηρεσιών Δημοσίου Συμφέροντος (τόσο των οικονομικών, όσο και των γενικών) σε ότι αφορά στη συνοχή μέσα στη συνθήκη της Λισαβόνας (άρθρο 14) , η ίδια η ΕΕ να έρχεται και με τις επιταγές της να την αναιρεί. Ειδικά στο νησιωτικό χώρο, όπου λόγω του μικρού μεγέθους και της απομόνωσης των νησιών το κόστος κατασκευής, συντήρησης και λειτουργίας των υπηρεσιών δημόσιου συμφέροντος είναι υψηλό και δεν υπάρχουν συνθήκες λειτουργίας ανταγωνισμού, η όλη διαδικασία προμηνύει αρνητικές συνέπειες, που θα λειτουργήσουν αθροιστικά στις επιπτώσεις της κρίσης, δημιουργώντας συνθήκες αποκλεισμού των νησιωτών και των νησιωτικών επιχειρήσεων από αυτές τις ζωτικές υπηρεσίες, είτε λόγω έλλειψης, είτε λόγω υψηλού κόστους στη λειτουργία των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών καθιστώντας τα νησιά ακόμη λιγότερο ελκυστικά. Αυτό είναι προφανές (με ελάχιστες εξαιρέσεις) σε ότι αφορά τη παροχή των υπηρεσιών ακτοπλοΐας και αεροπλοΐας από τους ιδιώτες χωρίς στοιχειώδη έλεγχο από το κράτος και δεν αναμένεται τα πράγματα να είναι καλύτερα με τη παραχώρηση χρήσης των υποδομών. Άλλωστε και ο Διεθνής Αερολιμένας της Αθήνας θεωρείται από τους ακριβότερους. Όταν οι ίδιοι οι εφοπλιστές διαμαρτύρονται ότι η παραχώρηση των υπηρεσιών αποκομιδής αποβλήτων στα λιμάνια σε ιδιώτες έχει αυξήσει τα τέλη ελλιμενισμού, τι θα πουν οι τουριστικοί επιχειρηματίες όταν θα αυξηθούν τα κόστη επίγειας εξυπηρέτησης των αεροπλάνων και τα εισιτήρια; Θα ζητούν να τα πληρώσει ποιος ώστε να μειωθεί το συνολικό κόστος των εισιτηρίων;
Η πρόταση μας είναι συνολική για τη λειτουργία των Υπηρεσιών Δημοσίου Συμφέροντος και ειδικά για αυτές των μεταφορών: δημιουργία μιας Ρυθμιστικής Αρχής Νησιωτικών Μεταφορών που θα παρακολουθεί και θα αξιολογεί την ποιότητα και τη χρέωση των παρεχόμενων υπηρεσιών ανεξάρτητα του φορέα που τις παρέχει.
Οι νησιώτες δεν είμαστε πολίτες 2ης κατηγορίας και επομένως Ευρωπαϊκή Ένωση και Ελλάδα οφείλουν να βρουν τώρα τους χρηματοδοτικούς και οργανωτικούς μηχανισμούς, ώστε να μας παρέχουν υπηρεσίες σε ποιότητα και τιμή ανάλογες με αυτές στην ηπειρωτική χώρα. Είναι ο μοναδικός τρόπος ώστε τα νησιά να είναι ελκυστικά για εγκατάσταση ανθρώπων και επιχειρήσεων. Είναι βασική προϋπόθεση για να μιλάμε για Εδαφική Συνοχή. Η εφαρμογή της «ρήτρας νησιωτικότητας» έχει πάρει τη μορφή του κατεπείγοντος. Το προβλέπουν η Συνθήκη της Λισσαβόνας και το Ελληνικό Σύνταγμα. Το θεσμικό πλαίσιο ετοιμάστηκε. Αυτό που λείπει είναι η πολιτική βούληση. Ε μ ε ί ς την έχουμε.
Γιάννης Σπιλάνης
