Από τις πρόσφατες κινητοποιήσεις στο Παρίσι
Μετά από μαζικές, αντικυβερνητικές κινητοποιήσεις που έγιναν σε πόλεις της Γαλλίας, αλλά και την προσωρινή αναδίπλωση της κυβέρνησης Μακρόν, πήρε νέες διαστάσεις και στη χώρα μας η συζήτηση για τη «δυναμική» των λεγόμενων «κίτρινων γιλέκων».
Πρόκειται για το νεοεμφανιζόμενο «κίνημα γενικής αγανάκτησης», που ξεκίνησε ως αντίδραση στις μεγάλες αυξήσεις των τιμών στα καύσιμα, τις οποίες η κυβέρνηση Μακρόν επιτάχυνε στην κατεύθυνση της «μετάβασης» σε πιο «φιλικές προς το περιβάλλον» μορφές Ενέργειας, στο πλαίσιο ενός ευρύτερου σχεδιασμού για τα επιχειρηματικά ανοίγματα του γαλλικού κεφαλαίου, προκειμένου να διεκδικήσει μερίδια σε «ανερχόμενους» τομείς της οικονομίας («πράσινη οικονομία»), με σημαντικά περιθώρια κέρδους διεθνώς. Δεν αφορά, δηλαδή, μόνο σχεδιασμούς για δραστική μείωση της χρήσης ντίζελ ή αμόλυβδης, αλλά συνολικότερα την προώθηση νέου τύπου αυτοκινήτων κ.τ.λ.
Οι κινητοποιήσεις πήραν το όνομά τους από το κίτρινο γιλέκο (υπάρχει σε όλα τα οχήματα στη Γαλλία για περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης) που φορούν όσοι συμμετέχουν σε αυτές, με συνθήματα όπως «Μακρόν παραιτήσου», «Μακρόν, κλέφτη – ψεύτη, είμαστε το 99%» κ.λπ. Το ζήτημα έχει και γεωπολιτικές προεκτάσεις, όπως προδίδει η συζήτηση γύρω από την εμπλοκή του πρώην συμβούλου του Αμερικανού Προέδρου Στιβ Μπάνον, που επιχειρεί να συντονίσει στην ΕΕ αστικές εθνικιστικές δυνάμεις, ανάμεσά τους και τον «Εθνικό Συναγερμό» της Λεπέν.
Τα συνθήματα, τα αιτήματα, ο προσανατολισμός και ο τρόπος οργάνωσης των κινητοποιήσεων, όπου σε μεγάλο βαθμό αξιοποιούνται τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, θυμίζουν αρκετά τα λεγόμενα «κινήματα» των «αγανακτισμένων» και της «πλατείας», που κάθε άλλο παρά «αυθόρμητα» ήταν.
«Κινήματα» που εκκολάφθηκαν σε συνθήκες ανόδου της λαϊκής δυσαρέσκειας για την αντιλαϊκή πολιτική και αξιοποιήθηκαν για να επιταχύνουν διεργασίες και ανακατατάξεις στο αστικό πολιτικό σύστημα, σε Ισπανία, Ελλάδα και αλλού, εγκλωβίζοντας τελικά το λαό σε «εναλλακτικές» κομμένες και ραμμένες στις ανάγκες του κεφαλαίου.
Για παράδειγμα, οι «αγανακτισμένοι» στην Ισπανία έπαιξαν καθοριστικό ρόλο για την ανάδειξη κομμάτων όπως οι «Ποδέμος», που σήμερα πρωτοστατούν στη στήριξη της κυβέρνησης Σάντσεθ και στον εγκλωβισμό της λαϊκής δυσαρέσκειας ως η «αριστερή» πτέρυγα της ισπανικής σοσιαλδημοκρατίας.
Αλλά και στην Ελλάδα, οι «πλατείες» επέδρασαν καθοριστικά στην ανάδειξη της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ, που πλέον αναγνωρίζεται από τους Ευρωπαίους και Αμερικανούς συμμάχους του κεφαλαίου ως μια από τις «ικανότερες» κυβερνήσεις των τελευταίων ετών στην υλοποίηση της αντιλαϊκής πολιτικής και των αμερικανοΝΑΤΟικών σχεδιασμών στην ευρύτερη περιοχή.
Στα «κίτρινα γιλέκα» ξεχωρίζει η συμμετοχή μικρομεσαίων στρωμάτων, ειδικά από την επαρχία και πολλών μικροεπιχειρηματιών. Η αμφισβητούμενη «8άδα» των επικεφαλής αποτελείται κατά βάση από μεσαία στελέχη ομίλων και ιδιοκτήτες μικρών επιχειρήσεων, οδηγούς φορτηγών καθώς και μια σερβιτόρα.
Τη στήριξή της στα «κίτρινα γιλέκα» εξέφρασε από την πρώτη στιγμή η Λεπέν. Άλλωστε, οι κινητοποιήσεις τους εμφανίστηκαν πιο έντονα στις επαρχιακές ημιαστικές περιοχές, που συσσωρεύεται η φτώχεια και αποτέλεσαν βασικές δεξαμενές της εκλογικής ενίσχυσης του κόμματός της. Δυνάμεις αυτού του κόμματος έδωσαν τον τόνο στις πρώτες κινητοποιήσεις.
Αξιοσημείωτο είναι επίσης το γεγονός ότι στις διαδηλώσεις εμφανίζονται να παίζουν ρόλο νεοναζιστικά «τάγματα εφόδου», όπως οι «Les Idemtitaires» (οι «έχοντες ταυτότητα»), με διακριτή οργάνωση και παρακλάδια σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες.
Στελέχη τους κατά καιρούς έχουν διασυνδέσεις και ρόλο τόσο στο κόμμα της Λεπέν, όσο και στο κόμμα των Ρεπουμπλικάνων (LR), αλλά και με τη γαλλική Εκκλησία. Είχαν έντονη δραστηριότητα και παλιότερα, την περίοδο των κινητοποιήσεων για τις εκτρώσεις, με έντονη δράση ενάντια στα τζαμιά και σε «συσσίτια μόνο για Γάλλους».
Στις πιο πρόσφατες κινητοποιήσεις, έχουν μπει πιο ενεργά και αυτοαποκαλούμενοι «αντιεξουσιαστές» καθώς και άλλοι εθνικιστές,που συναγωνίζονται σε λεηλασίες, εμπρησμούς κ.λπ.
Στην εξέλιξή τους, τις κινητοποιήσεις στήριξαν το κόμμα του Μελανσόνκαι άλλες πολιτικές δυνάμεις, ενώ παλιά και νέα σοσιαλδημοκρατία (Σοσιαλιστικό Κόμμα, Γαλλικό ΚΚ και «Ανυπότακτη Γαλλία») αποφάσισαν να καταθέσουν πρόταση μομφής τη Δευτέρα κατά του Μακρόν, αξιοποιώντας τις εξελίξεις με τα «κίτρινα γιλέκα», για να τονώσουν το αντικυβερνητικό μέτωπο.
Τις τελευταίες μέρες, καθώς οι διαδηλώσεις επεκτείνονται και σε άλλα θέματα πέραν των ανατιμήσεων στα καύσιμα, συμπαράσταση στα «κίτρινα γιλέκα» εκφράζουν και ενώσεις όπως η «Federation National des Syndicats d’ exploitations agricoles» (FNSEA – Εθνική Ομοσπονδία Συνδικάτων Αγροτικών Εκμεταλλεύσεων).
Πρόκειται για οργάνωση που αντιπροσωπεύει γιγάντιους ομίλους από το χώρο των Τροφίμων και της αγροτικής παραγωγής με τζίρο δεκάδες εκατομμύρια ευρώ, επικρίνοντας τα μέτρα που παίρνει η κυβέρνηση στο όνομα της «υπεράσπισης του περιβάλλοντος» και της επέκτασης καλλιεργειών βιολογικών προϊόντων, επειδή εκφράζουν ανησυχία για το προβάδισμα αντιπάλων τους σε τμήματα της γαλλικής και ευρωπαϊκής αγοράς.
Δεν είναι τυχαίο, επίσης, ότι σε διάφορες ιστοσελίδες – που μάλιστα παινεύονται ότι καταξιώθηκαν επί εποχής «Κινήματος αγανακτισμένων» – εμφανίστηκαν αναλύσεις που επισημαίνουν: «Όποιος κι αν είναι ο αληθινός αντίκτυπος» των διαδηλώσεων αυτών «θα έχουν πετύχει να μιλάνε για αυτές πολύ περισσότερο από τις άχρηστες απεργίες, που δεν έχουν προοπτική ούτε ενέργεια…». Επιπλέον, τονίζεται ως πλεονέκτημα ότι αυτές οι διαμαρτυρίες «αφορούν όλες τις τάξεις».
Χαρακτηριστικό, για τον προσανατολισμό των κινητοποιήσεων που έγιναν τις προηγούμενες μέρες, είναι και το «κείμενο διεκδικήσεων» που υπογράφουν «τα ελεύθερα κίτρινα γιλέκα». Το κείμενο κυκλοφόρησε στην εφημερίδα «Ζουρνάλ ντι Ντιμάνς» και οι συντάκτες του δηλώνουν «ενεργοί πολίτες που αποτελούν μια τίμια εκπροσώπηση της Γαλλίας η οποία υποφέρει και αισθάνεται εγκαταλειμμένη».
Μεταξύ άλλων, καταδικάζουν κάθε μορφή βίας και δηλώνουν ότι πρέπει «να είμαστε υπεύθυνοι και να προσφέρουμε στην κυβέρνηση μια πόρτα εξόδου από την κρίση». Ξεκαθαρίζουν ότι «μακριά από κάθε ριζοσπαστικοποίηση» πρέπει να «οικοδομήσουμε ένα βιώσιμο και αξιόπιστο σχέδιο προς το συμφέρον όλων».
Τονίζουν ακόμα ότι ως «ελεύθεροι πολίτες», «συμμετέχουμε από την αρχή του κινήματος για να προωθήσουμε σοβαρά αιτήματα» και «το κάνουμε αυτό με σεβασμό στους θεσμούς της 5ης Δημοκρατίας, της δημόσιας τάξης…». Ότι «συνιστούμε μια τίμια εκπροσώπηση (εκείνης) της Γαλλίας που υποφέρει και αισθάνεται αβοήθητη», αλλά και ότι «απλώνουμε το χέρι (μας) στην κυβέρνηση, με την προσδοκία ότι θα κατανοήσει τα αιτήματά μας».
Όλα αυτά για να ζητήσουν «πάγωμα της αύξησης των φόρων στα καύσιμα και την ακύρωση της επιβάρυνσης του τεχνικού ελέγχου στα αυτοκίνητα». Και την ίδια στιγμή, δηλώνουν «ανήσυχοι για το σεβασμό στους θεσμούς και στον κοινωνικό διάλογο» και αφού (ξανά) καταδικάζουν «όλες τις μορφές βίας», εύχονται «μια γοργή συμφωνία ώστε τελικά η οικονομία της χώρας να ανακτήσει τη δύναμή της πριν από τις γιορτές…».
Σε εκείνους που υπογράφουν το παραπάνω κείμενο περιλαμβάνονται και άτομα που, σύμφωνα με δημοσιεύματα, προέρχονται από το χώρο της ακροδεξιάς κ.τ.λ. Μεταξύ άλλων είναι και ένα 38χρονο στέλεχος επιχείρησης από την Τουλούζη (νότια Γαλλία) που εκφράζει ανοιχτά συμπάθεια για το αντιδραστικό κόμμα «Σήκω Γαλλία» – «συνέταιρος» της Λεπέν.
Ο συγκεκριμένος εξήγησε ότι στόχος της νέας «κίνησης» είναι «να ενώσει ανθρώπους από όλους τους πολιτικούς χώρους, να καθοδηγήσει προβληματισμούς και να βρει λύσεις… Ένα κίνημα όπου δεν θα υπάρχουν μπλόκα (δρόμων) κ.τ.λ.».
Άλλο χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί ένα κείμενο που διακινήθηκε πλατιά τον περασμένο Μάη, με τίτλο «Για μια μείωση στις τιμές των καυσίμων», με συντάκτρια μια 33χρονη ιδιοκτήτρια αλυσίδας πώλησης βιολογικών καλλυντικών από την περιοχή Σαβινί λε Τεμπλ στο διαμέρισμα Σεν-ε-Μαρν (κεντρική Γαλλία), που σήμερα θεωρείται μία από τις ηγετικές φυσιογνωμίες των «κίτρινων γιλέκων».
Το κείμενο – που κάποιοι λανσάρουν και ως ένα είδος «μανιφέστου» των «κίτρινων γιλέκων», επειδή συγκέντρωσε ένα εκατομμύριο υπογραφές μέσω ίντερνετ – επικρίνει τις αυξήσεις στα καύσιμα που προωθεί η κυβέρνηση, με επισημάνσεις του τύπου «ακόμα εξαρτώμαστε από τις τιμές του πετρελαίου» και μεταξύ άλλων διατυπώνει προτάσεις όπως: Να προχωρήσει σταδιακά η «κατάργηση των ντιζελοκίνητων και γενικά των βενζινοκίνητων αυτοκινήτων», ώστε τελικά «να μείνει χώρος» για τα υβριδικά και τα ηλεκτροκίνητα ή προτάσεις για «διευκόλυνση των εργαζομένων να δουλεύουν και από το σπίτι», δήθεν για να περιοριστεί η κυκλοφορία των αυτοκινήτων και να γλιτώσει έξοδα.
Τέτοιες προτάσεις, στον ένα ή στον άλλο βαθμό εξυπηρετούν και αναδιατάξεις σε επιχειρηματικούς κλάδους, προσπάθειες μονοπωλιακών ομίλων να μην αποκλειστούν από την ανάπτυξη νέων πεδίων κερδοφορίας. Επίσης, δεν είναι μυστικό ότι η υψηλή φορολόγηση των πιο «παραδοσιακών» μορφών καυσίμων προκάλεσε μεγάλες αντιδράσεις στα τμήματα της «παραδοσιακής» αυτοκινητοβιομηχανίας, που βλέπουν το μερίδιό τους να κινδυνεύει από ανταγωνιστές τους (Γερμανούς, Κινέζους κ.τ.λ.) που έχουν κατορθώσει να ενταχθούν πιο έγκαιρα και δυναμικά σε «νεοαναπτυσσόμενους» κλάδους.
Προσπάθειες να δοθεί ένας διαφορετικός προσανατολισμός στον αγώνα των εργατών κάνουν 8 ομοσπονδίες όπου πρωταγωνιστεί αυτή της Χημικής Βιομηχανίας, που είναι στη δύναμη της Παγκόσμιας Συνδικαλιστικής Ομοσπονδίας, για τη διοργάνωση απεργιακών κινητοποιήσεων στις 14 Δεκέμβρη ενάντια στην αντεργατική πολιτική συνολικά.
Με δεδομένα όλα αυτά, δεν είναι τυχαίο ότι τα «κίτρινα γιλέκα» εκθειάζονται και στην Ελλάδα από δυνάμεις που είχαν ενεργό συμμετοχή στο «κίνημα των πλατειών» και των «αγανακτισμένων» π.χ. ΛΑΕ κ.ά.
Τα ίδια πάνω – κάτω λέγονταν και το 2012 στις «πλατείες», μαζί με το «έξω τα συνδικάτα», εκεί όπου «αριστερές» και ακροδεξιές δυνάμεις διαδήλωναν μαζί κάτω από την ταμπέλα του «αντιμνημονιακού», καλλιεργώντας το έδαφος για την πολιτική ανάδειξη των αυταπατών και των ψευδαισθήσεων που έφεραν τον ΣΥΡΙΖΑ στη διακυβέρνηση, και ταυτόχρονα για την άνοδο του εθνικισμού και την ενίσχυση μορφωμάτων όπως η Χρυσή Αυγή. Κατ’ αναλογία με τα «κίτρινα γιλέκα», στο κίνημα των «αγανακτισμένων» παρενέβαιναν απροκάλυπτα αστικές δυνάμεις, που συνέδεαν τα συμφέροντά τους με μια «άλλη» διαπραγμάτευση με την ΕΕ, με την «αντίθεση στο μνημόνιο» και πάει λέγοντας.
Ο λαός στην Ελλάδα έχει πείρα για να διαβάσει σωστά τις εξελίξεις. Ιδιαίτερα η τελευταία 10ετία προσφέρει πολλά παραδείγματα για την ικανότητα του κεφαλαίου, των αστικών κομμάτων και επιτελείων να παρεμβαίνουν ακόμα πιο σχεδιασμένα και να χειραγωγούν αγωνιστικές διαθέσεις των λαϊκών στρωμάτων, ιδιαίτερα σε χώρες που δεν υπάρχει ισχυρό ταξικό εργατικό κίνημα και κομμουνιστικό κόμμα με επαναστατική στρατηγική.
