ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ
ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ
Αθήνα, 14 Δεκεμβρίου 2018
Ομιλία υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού, Μυρσίνης Ζορμπά στη συζήτηση για τον προϋπολογισμό στη Βουλή
Α) Βασικά στοιχεία Προϋπολογισμού 2019
Ο Προϋπολογισμός του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού για το 2019 παρουσιάζει αύξηση κατά 10.510.000 ευρώ (350 εκατ. ευρώ, έναντι 339 του 2018).
Από αυτά, τα 45.000.000 ευρώ προέρχονται από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (εθνικό σκέλος: 25.000.000 ευρώ και συγχρηματοδοτούμενο: 20.000.000 ευρώ).
Τομέας Πολιτισμού 250.415.000 ευρώ
Τομέας Αθλητισμού 54.585.000 ευρώ
Παράλληλα, προβλέπεται αύξηση στα έσοδα από το Ταμείο Αρχαιολογικών Πόρων
| Αποδόσεις ΤΑΠ στο ΥΠΠΟΑ | |
| 2019 (προϋπολογισμός) | 55.000.000 ευρώ |
| 2018 | 46.490.781 ευρώ |
| 2017 | 34.768.619 ευρώ |
Πρόκειται επομένως για έναν Προϋπολογισμό που μετά από τα χρόνια της συνεχούς συρρίκνωσης στη διάρκεια της κρίσης επιτρέπει μια ανάσα, έναν καλύτερο σχεδιασμό, ποσοτικό και κυρίως ποιοτικό.
Σημαντική εξέλιξη για το 2018 αποτέλεσε η εφαρμογή του ηλεκτρονικού εισιτηρίου που εφαρμόστηκε σε 11 εμβληματικούς αρχαιολογικούς χώρους, μνημεία και μουσεία της χώρας, με μεγάλη επισκεψιμότητα.
Άμεσος στόχος για τον οποίο εργαζόμαστε συστηματικά είναι η επέκταση της εφαρμογής του ηλεκτρονικού εισιτηρίου σε όσο το δυνατόν περισσότερους αρχαιολογικούς χώρους, σε συνδυασμό με βελτιώσεις, και με δράσεις προβολής που θα συμβάλλουν στην ανάπτυξη της διαδικτυακής αγοράς.
Παράλληλα η εύρυθμη λειτουργία των χώρων ενισχύει την προβολή και την τουριστική ανάπτυξη της χώρας. Εξάλλου στο βαθμό που ο πολιτισμός αποτελεί σε διεθνές φαινόμενο και έναν από τους πλέον αναπτυσσόμενους τομείς της οικονομίας με χαρακτηριστικά αειφορίας, το Υπουργείο Πολιτισμού εργάζεται προκειμένου να αξιοποιήσει όλες τις δυνατότητες της πολιτιστικής κληρονομιάς, με σταθερό γνώμονα το δημόσιο συμφέρον.
Β) Στρατηγικοί στόχοι. Διαχείριση. Επιχειρησιακά σχέδια. Αναπτυξιακή λογική.
Για την επόμενη χρονιά θα συνεχίσουμε σταθερά την προσπάθειά μας για την καλύτερη διαχείριση των πόρων και για τη δικαιότερη και αποδοτικότερη κατανομή τους στην επικράτεια, σε έργα και δράσεις, που εξυπηρετούν τους στόχους του Υπουργείου τόσο ως προς την πολιτιστική κληρονομιά, όσο και ως προς την καθοριστική ενίσχυση των δυνατοτήτων που διαθέτει η σύγχρονη δημιουργική πολιτιστική και καλλιτεχνική παραγωγή της χώρας.
Εστιάζουμε σε προγράμματα ικανά να συνδεθούν με την ανάπτυξη, έτσι ώστε η στρατηγική του Υπουργείου να εκδιπλωθεί παραγωγικά μέσω του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων και της αξιοποίησης της Δημιουργικής Βιομηχανίας και των ψηφιακών εφαρμογών στο Πολιτισμό –κλάδων αειφόρων και ταχύτατα αναπτυσσόμενων σε παγκόσμιο επίπεδο.
Στη νέα μετά την κρίση περίοδο, στην οποία εισέρχεται η χώρα, υπάρχουν ορισμένα σημαντικά διακυβεύματα για τον πολιτισμό. Συνολικότερα μιλώντας, θα λέγαμε ότι βρισκόμαστε μπροστά στις προκλήσεις ενός νέου παραδείγματος, στο οποίο είναι εμφανείς οι ευρύτερες συνεργατικές πρωτοβουλίες, η εξωστρέφεια και η προσπάθεια του κόσμου του πολιτισμού να ανασυγκροτηθεί μετά τα χρόνια της κρίσης και, παράλληλα, να ανασυγκροτήσει ένα νέο όραμα -μέσα από ανανεωμένες μορφές έκφρασης, πειραματικές μεθόδους, επικοινωνία με τον έξω κόσμο και λαμβάνοντας υπόψη τις προσδοκίες που ενυπάρχουν υπόρρητα στην ελληνική κοινωνία.
Ως κόσμο του πολιτισμού εννοώ τον κόσμο των δημιουργών, των καλλιτεχνών, των παραγωγών αλλά και όσων εργάζονται στο ευρύτερο πεδίο της πολιτισμικής διαχείρισης, όπου και τα πανεπιστήμια και τα μεταπτυχιακά τους τμήματα παίζουν ένα σημαντικό ρόλο όπως και κάθε ζωντανό κύτταρο πολιτισμού.
Από τη μεριά μας, τα σημεία αναφοράς τα οποία επεξεργαζόμαστε:
1.Η διεύρυνση της έννοιας του πολιτισμού, σε πεδία πέραν των κατακτημένων
-της πολιτιστικής κληρονομιάς, των γραμμάτων και τεχνών, έτσι ώστε η πολιτική του Υπουργείου να μην αγνοεί αλλά να παρεμβαίνει στα κοινωνικο-πολιτισμικά φαινόμενα της καθημερινής ζωής, αυτά που εμπεριέχουν τη βιωμένη κουλτούρα των ανθρώπων, και που συχνά είναι πεδία συγκρούσεων επιτρέποντας να βρίσκει έδαφος η επιθετικότητα και η βία, η μισαλλοδοξία, η θρησκευτική δυσανεξία, ο σεξισμός, ο ρατσισμός, η ξενοφοβία.
Είναι ακριβώς αυτό το πεδίο στο οποίο κρίνεται η σχέση πολιτικής δημοκρατίας και πολιτισμικής δημοκρατίας. Εκεί όπου η κοινωνία μας θεμελιώνει το νόημα και όχι τις τυπικές διαδικασίες της δημοκρατίας. Εκεί που πρέπει να είμαστε σε καθημερινή εγρήγορση και να υπερασπιζόμαστε τα πολιτισμικά δικαιώματα, να μην ανεχόμαστε τις κάθε είδους ανισότητες και διακρίσεις φυλής, φύλου, θρησκευτικές, σεξουαλικού προσανατολισμού, χρώματος, κοινωνικής ή εθνοτικής καταγωγής –ώστε να είμαστε ως κοινωνία και με πολιτική παρέμβαση αποφασιστικά απέναντι στον απολυταρχισμό και τις φασίζουσες συμπεριφορές που προσπαθούν να διχάσουν, που προκαλούν συγκρούσεις και εγκλήματα ακόμη. Πολιτισμός είναι οι τέχνες, τα μουσεία, τα βιβλία αλλά και το να υπερασπιστούμε σταθερά και αποφασιστικά για όλους, και όχι επιλεκτικά και με μισόκλειστα μάτια, τη νομιμότητα, την ελεύθερη έκφραση και τα πολιτισμικά δικαιώματα που είναι οι δείκτες μέτρησης της πολιτισμικής δημοκρατίας.
Ένα άλλο σημείο αναφοράς στο οποίο θα ήθελα να αναφερθώ είναι τα εκατοντάδες έργα που βρίσκονται σε εξέλιξη από τις υπηρεσίες και τα στελέχη του υπουργείου, τα οποία πρέπει να υπερβούν συνήθως ποικίλες δυσκολίες και καθυστερήσεις, σημαντικά έργα σε αρχαιολογικούς χώρους, σε μνημεία αλλά και έργα πληροφορικής, κτίρια, κλπ. Είμαστε με την προσοχή και την αφοσίωση που απαιτείται πάνω απ’ όλα αυτά. Παράλληλα, η συνεργασία, η διαχείριση και η εποπτεία που έχει να κάνει με τους εποπτευόμενους φορείς του Υπουργείου: τους καλλιτεχνικούς οργανισμούς, τα μουσεία κοκ. Πρόκειται για δεκάδες οργανισμούς που διατηρούν την αυτονομία τους, έχουν μακρά παράδοση, έχουν παράλληλα ανάγκη από στήριξη για σύγχρονες προοπτικές, αλλά και σημαντικά διακυβεύματα και ζητήματα χάραξης ευκρινούς πολιτιστικής στρατηγικής που «έρχονται» από την εποχή της κρίσης και εκβάλλουν στη μεταβατική, σημερινή, δυναμική εποχή.
Ένα ξεχωριστό, κομβικό σημείο στο οποίο θέλω να αναφερθώ είναι η επιχειρησιακή οργάνωση και ο ρόλος της Ειδικής Γραμματείας Σύγχρονου Πολιτισμού που θα αποτελέσει σύντομα καθοριστικό παράγοντα στο σχεδιασμό και τη εφαρμογή της πολιτιστικής πολιτικής για το Σύγχρονο Πολιτισμό.
Προς τούτο μια σειρά από παρεμβάσεις βρίσκονται σε φάση σχεδιασμού και άμεσης δρομολόγησης της Περιφερειακής Πολιτισμικής Πολιτικής που αφορά το Σύγχρονο Πολιτισμό
Με το βλέμμα στραμμένο σε ορίζοντα δεκαετίας είναι απαραίτητη η συγκρότηση ενός νέου και σαφούς πολιτισμικού μοντέλου ανάπτυξης και κοινωνικής-πολιτισμικής συνοχής που να αφορά όλη την επικράτεια.
Τα ζωντανά κύτταρα πολιτισμού της περιφέρειας που λειτουργούν σε πολλούς τομείς, χρειάζεται να ενδυναμωθούν και να τους δοθεί η ευκαιρία να παίξουν το ρόλο που τους αξίζει στην πολιτισμική αναζωογόνηση των πόλεων και της χώρας.
Σε αυτό το πλαίσιο στόχος είναι η ανασυγκρότηση της ταυτότητας και της ανάδειξης των πόλεων και των περιφερειών, με κεντρικούς άξονες: α) τη συμπερίληψη όλων των ομάδων του πληθυσμού β) την πολιτισμική συνοχή μέσα από τη μείωση των ανισοτήτων, γ) τις συμμετοχικές διαδικασίες, δ) την παραγωγική και οικονομική αναζωογόνηση.
Στο υπουργείο εργαζόμαστε εντατικά για τον διοικητικό σχεδιασμό, τη δομή και την προετοιμασία της Περιφερειακής Πολιτικής και σύντομα θα ανοίξουμε τη διαβούλευση. Σε αυτήν θα έχουν θέση οι θεσμικοί δρώντες των Δήμων και των περιφερειών αλλά και όλα τα κύτταρα πολιτισμού όπως είναι οι βιβλιοθήκες, οι πολιτιστικοί οργανισμοί, πανεπιστημιακές σχολές, ωδεία, κινηματογραφικές λέσχες, μουσεία, σύλλογοι, ΔΗΠΕΘΕ, φεστιβάλ, φοιτητικές ομάδες, κινήσεις και ενώσεις πολιτών που ενδιαφέρονται για τον πολιτισμό.
Β) Πολιτισμός για παιδιά και νέους
Η σχέση των ανηλίκων με τον πολιτισμό, με τις υπηρεσίες και την κατανάλωση πολιτιστικών προϊόντων και αγαθών αλλά και τα ΜΜΕ, τις ψηφιακές εφαρμογές, και όλες οι νέες πολιτιστικές πρακτικές που έχουν αυτές οι ηλικίες, βρίσκεται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντός μας. Μετά από σχετική έρευνα που σύντομα ολοκληρώνεται, θα είμαστε σε θέση να υποστηρίξουμε μια πολιτισμική πολιτική με πρόγραμμα στοχευμένο σε δράσεις για τα παιδιά. Θέλουμε η τέχνη, η επικοινωνία και η δημιουργικότητα που τρέφει το φαντασιακό και διαμορφώνει την ταυτότητα των παιδιών και των νέων να βρίσκεται στο κέντρο της ζωής τους δυναμικά, προσφέροντάς τη συνθήκη της ελεύθερης έκφρασης και τα δημιουργικά εφόδια, που συγκροτούν νέες υποκειμενικότητες με κριτική άποψη, νέους πολίτες με δημοκρατική συνείδηση και ελευθερία γνώμης και έκφρασης.
Το υπουργείο Πολιτισμού αναγνωρίζει το μερίδιο της δικής του ευθύνης απέναντι στα πολιτισμικά δικαιώματα των παιδιών και των νέων. Το παιδί-πολίτης, ένα υπό διαμόρφωση μέλος της δημοκρατικής κοινωνίας, δικαιούται να έχει ισότιμη πρόσβαση στις κοινωνικές διεργασίες, στην πληροφόρηση και τη γνώση, να συμμετέχει και να παίζει ενεργό ρόλο στην πορεία της ζωής και του μέλλοντός του.
Δεν είναι ένα άβουλο αντικείμενο διαμόρφωσης κατά τη βούληση των ενηλίκων αλλά ένα αναπτυσσόμενο υποκείμενο που ωριμάζει και οφείλουμε να του παρέχουμε τα εχέγγυα μιας ασφαλούς ζωής και τις συνθήκες δίκαια κατανεμημένων όρων ανάπτυξης του.
Έχουμε όμως και μια ιδιαίτερη υποχρέωση -να υποστηρίξουμε τα παιδιά που ανήκουν σε ευάλωτες ομάδες, όπως τα παιδιά σε κατάσταση φτώχειας, τα παιδιά που εγκαταλείπουν πρώιμα το σχολείο, τα έγκλειστα παιδιά σε ιδρύματα και κέντρα κράτησης, τα παιδιά με αναπηρίες, τα παιδιά Ρομά, τα παιδιά πρόσφυγες και μετανάστες, καθώς και κάθε άλλη ομάδα που κινδυνεύει με αποκλεισμό.
Σε αυτό το πεδίο πιστεύουμε σε δράσεις μαζί-, σε δράσεις από κοινού, ικανές να προκαλούν συνάφειες και να επηρεάζουν εξίσου όλες τις πλευρές που συμμετέχουν. Άλλες υποστηρικτικά –τις ευάλωτες ομάδες, άλλες ευαισθητοποιώντας τες –αυτές που έρχονται σε επαφή με την ευαλωτότητα των άλλων, των διαφορετικών. Είναι εκεί που πρέπει να οικοδομήσουμε γέφυρες επικοινωνίας, κοινών δράσεων και μιας νέας πολιτισμικής ευαισθησίας που θα υπερβαίνει την ευαισθησία και την αναγνώριση και θα μετατρέπεται σε ενεργητική στάση κατά των διακρίσεων.
Οι κοινωνικές παροχές για την υποστήριξη των παιδιών και νέων ήταν σημαντικές και σταθερά εντυπωσιακά αυξανόμενες τα τρία τελευταία χρόνια. Ήταν σωτήριες, αλλά χάρη σ’ αυτές και μετά από αυτές είναι η στιγμή να τις συμπληρώσουμε με πολιτικές πολιτισμικής υποστήριξης.
Γ) Νέοι Δημιουργοί και Καλλιτέχνες
Σχεδιάζουμε ένα πρόγραμμα καινοτόμων προτάσεων και παραγωγής πολιτισμικών σχεδίων που θα προκηρυχθεί στις αρχές της επόμενης χρονιάς και θα απευθύνεται σε δημιουργικές ομάδες νέων παραγωγών και καλλιτεχνών. Το κενό είναι μεγάλο και η πολιτεία οφείλει να ενισχύσει και να βελτιώσει αυτή την κρίσιμη πτυχή της καλλιτεχνικής παραγωγής, που τα τελευταία χρόνια αποδείχθηκε ότι συνεχίζει να δημιουργεί με ιδιαίτερη ανθεκτικότητα και όραμα. Είναι η ώρα, βγαίνοντας από την κρίση να δώσουμε στους νέους δημιουργούς εργαλεία και δυνατότητες να δείξουν τι μπορούν, πιο δυναμικά και πιο ευδιάκριτα.
Μέσα σ’ αυτό τον προβληματισμό εντάσσεται και το
Δ). Κέντρο για τη Σύγχρονη Πολιτιστική Δημιουργία που θα στεγαστεί στο Ακροπόλ
Θεωρούμε το κτίριο του Ακροπόλ έναν ανοιχτό δημόσιο δημιουργικό νεανικό κόμβο για την ανάπτυξη και την ενίσχυση της σύγχρονης πολιτισμικής δραστηριότητας και καλλιτεχνικής δημιουργίας. Ένα χώρο με μεγάλη εμβέλεια, που θα προσφέρει τις προϋποθέσεις για τη συνεχή συνδιαμόρφωση και το διάλογο ανάμεσα στη σύγχρονη ανεξάρτητη παραγωγή, τη δημόσια πολιτική, με το βλέμμα στον έξω κόσμο, με διεθνή διάσταση. Έναν κόμβο όπου διαφορετικά και ανήσυχα κοινά θα συναντιόνται με πρωταρχικό το δικαίωμα της συμμετοχής. Εκθέσεις, παραστάσεις, μουσική, προβολές, βιβλίο και κάθε μορφή σύγχρονης τέχνης και δημιουργίας θα ξεδιπλωθούν σε έναν φιλόξενο χώρο, ανοιχτό στις ανεξάρτητες και νεανικές δημιουργικές δυνάμεις. Που θα καλλιεργεί συνεργασίες και εκτός Ελλάδας.
Πολιτιστική βιομηχανία
Ε) Νέος Οργανισμός Βιβλίου και Πολιτισμού
Συνεχίζουμε τη διαβούλευση με τον κόσμο του βιβλίου για έναν νέο Οργανισμό Βιβλίου και Πολιτισμού και θα προχωρήσουμε σύντομα στον οριστικό σχεδιασμό του. Λαμβάνουμε υπόψη όλες τις εξελίξεις των τελευταίων χρόνων στον τομέα της παραγωγής, διακίνησης και κατανάλωσης βιβλίου, των πρακτικών ανάγνωσης, των τεχνολογιών και των βιβλιοθηκών, των οπτικοακουστικών μέσων και των ψηφιακών εφαρμογών, καθώς και τη νέα πραγματικότητα της Εθνικής βιβλιοθήκης αλλά και των βιβλιοθηκών και δικτύων της περιφέρειας. Η σύνδεσή του με νέους χώρους βιβλίου και πολιτισμού και η περιφερειακή διάσταση, είναι επίσης μέρος του σχεδιασμού μας.
ΣΤ) Πολιτισμός και Αθλητισμός
Σχεδιασμός και εφαρμογή συνεργατικών δράσεων με στόχο την ανάπτυξη ενός αθλητικού πολιτισμού πέρα από τα «γηπεδικά» αντανακλαστικά και χαρακτηριστικά. Επιδιώκουμε τη σταδιακή και μεθοδική διασύνδεση πολιτισμού και αθλητισμού, την ανάληψη πρωτοβουλιών με σκοπό την ωφέλεια τόσο των φιλάθλων, όσο και του κόσμου εκτός των γηπέδων.
