Ανοιχτή επιστολή προς τον Πρόεδρο της Κυβέρνησης
για τη διατήρηση των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ σε ελληνικά νησιά
Αξιότιμε κε Πρόεδρε,
Με βάση τον νόμο 4334/2015 καταργήθηκε η εφαρμογή των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ στα νησιά του Αιγαίου που ίσχυε από το 2000 ως επέκταση του καθεστώτος που ίσχυε στα Δωδεκάνησα από το 1948 που ενσωματώθηκαν στην Ελλάδα. Με βάση τον νόμο 4446/2016 εξαιρέθηκαν από την εφαρμογή του μέτρου για ένα χρόνο τα νησιά της Περιφέρειας Β.Αιγαίου, της Δωδεκανήσου (πλην Ρόδου και Καρπάθου) και η Σαμοθράκη.
Όπως γνωρίζετε κ. Πρόεδρε οι υψηλοί συντελεστές ΦΠΑ είναι κοινωνικά άδικοι γιατί υποκρύπτουν αρνητική προοδευτικότητα στο φορολογικό σύστημα αφού τους πληρώνουν όλοι οι καταναλωτές ανεξαρτήτως εισοδήματος, ενώ ταυτόχρονα αποτελούν κίνητρο στις επιχειρήσεις για φοροκλοπή που συνδέεται άμεσα με εισφοροδιαφυγή και φοροδιαφυγή. Το πρόβλημα αυτό εντείνεται στα νησιά όπου οι έλεγχοι σε επιχειρήσεις και επαγγελματίες είναι περιορισμένοι λόγω της απομόνωσης τους.
Η καθιέρωση των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ στα νησιά (έστω και αν ποτέ δεν κάλυψε όλα τα νησιά της χώρας μας για διάφορους λόγους) είχε ως στόχο να μειώσει το πρόσθετο κόστος που απορρέει από τα χαρακτηριστικά της νησιωτικότητας (μικρές αγορές, μεταφορικό κόστος, μονοπωλιακή διάρθρωση μεταφορικών εταιρειών και των εταιρειών μεταφορών) και επιβαρύνει τη διαβίωση των νοικοκυριών, την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων και την αποτελεσματικότητα του κράτους (αφού για τη παραγωγή του ίδιου έργου ή υπηρεσίας το κόστος κατασκευής και λειτουργίας των υποδομών είναι υψηλότερο).Το πρόσθετο κόστος της νησιωτικότητας δεν περιορίζεται στην αγορά αγαθών και υπηρεσιών, αλλά επεκτείνεται στις μεταφορές (όπου δεν εφαρμόζεται το μεταφορικό ισοδύναμο, ούτε καν χαμηλοί ή μειωμένοι φορολογικοί συντελεστές αλλά το υψηλότερο κλιμάκιο του 24%), στην υγεία (όπου οι κάτοικοι ειδικά των μεσαίων και μικρών νησιών αναγκάζονται να μετακινηθούν με δικά τους έξοδα ακόμη και για απλές εξετάσεις), στη παιδεία (για υπηρεσίες που δεν παρέχονται τοπικά) και γενικά για υπηρεσίες δημοσίου συμφέροντος. Στα παραπάνω θα πρέπει να προστεθεί η απώλεια εισοδήματος όταν η απόκτηση μια υπηρεσίας εκτός νησιού απαιτεί υποχρεωτικά αποχή από την εργασία για τουλάχιστον 3 ημέρες και το συνηθέστερο για μια εβδομάδα. Ετσι μεταξύ πολιτών της ίδιας χώρας με το ίδιο εισόδημα, οι νησιώτες επιβαρύνονται περισσότερο για χαμηλότερου επιπέδου υπηρεσίες. Κάτι αντίστοιχο συμβαίνει και με τις ιδιωτικές υπηρεσίες.
Κ. Πρόεδρε,
είναι γνωστές οι πιέσεις που έχει δεχθεί η χώρα για να μειώσει τις δαπάνες της και να αυξήσει τα φορολογικά της έσοδα που είναι αναντίστοιχα χαμηλά σε σχέση με τα εισοδήματα και την οικονομική δραστηριότητα (και στα νησιά και ειδικά στα πιο τουριστικά από αυτά) εξ αιτίας πολλών και μακροχρόνιων σκόπιμων «αδυναμιών» του φορολογικού συστήματος και του φοροεισπρακτικού μηχανισμού. Οι πιέσεις αφορούσαν και σε κάθε είδους «ειδικά καθεστώτα», όπως οι μειωμένοι συντελεστές ΦΠΑ των νησιών.
κ. Πρόεδρε,
γνωρίζουμε την ευαισθησία σας για τα νησιά όπως ρητά την εκφράσατε πριν ένα χρόνο με τις εξαγγελίες σας στη Νίσυρο. Όμως η αναγκαία εφαρμογή πυροσβεστικών μέτρων για την επούλωση μακροχρόνιων πληγών (που εκτός των άλλων μας εκθέτουν και ως χώρα στους επισκέπτες μας με ότι αυτό συνεπάγεται για τα έσοδα από τον τουρισμό) σε θέματα όπως η ύδρευση, η αποχέτευση, η διαχείριση στερεών αποβλήτων, η υγεία, η παιδεία, η διοίκηση, αλλά και εφάπαξ χρηματοδοτήσεων προς τις επιχειρήσεις δεν αρκεί για να ανατρέψει την υπάρχουσα κατάσταση. Απαιτούνται πολλαπλά διαρθρωτικά μέτρα, πολλά από τα οποία περιγράφονται σε αποφάσεις ευρωπαϊκών θεσμών αλλά δεν έχουν τύχει εφαρμογής στη χώρα μας.
Η ύπαρξη αυτού του ειδικού φορολογικού καθεστώτος είναι ένα από τα ελάχιστα μέτρα που έχουν εφαρμοστεί για τα νησιά της χώρας παρά τη ρητή δέσμευση από το Σύνταγμα της χώρας. Οι συντελεστές του ΦΠΑ αποτελούν μία μόλις παράμετρο μιας νησιωτικής πολιτικής που οφείλει να είναι πολυεπίπεδη και πολυτομεακή. Πολυεπίπεδη αφού αφορά μέτρα και δράσεις που πρέπει να υλοποιήσουν ΕΕ, Κυβέρνηση και αυτοδιοίκηση. Πολυτομεακή γιατί αφορά πολλές διαφορετικές πολιτικές: αγροτική-ανάπτυξης υπαίθρου, μεταφορών, ενέργειας, κρατικών ενισχύσεων, παροχής υπηρεσιών δημοσίου συμφέροντος, λειτουργίας της αυτοδιοίκησης, ενός σχεδιασμού με διαφορετικό περιεχόμενο για την αξιοποίηση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων των νησιών που αποτελούν τα εργαλεία για τη βελτίωση της ελκυστικότητας των νησιών και για παραγωγή προϊόντων και υπηρεσιών ποιότητας, για πράσινα νησιά και για νησιά ίσων ευκαιριών.
Κ. Πρόεδρε,
τέτοια πολιτική δεν έχει εφαρμοστεί μέχρι σήμερα παρά το γεγονός ότι οι νομοθετικές βάσεις για την αξιοποίηση του άρθρου 101 του Συντάγματος έχουν μπει ήδη από το 2013. Δυστυχώς όμως για διάφορους λόγους δεν έχουν εφαρμοστεί ούτε η «ρήτρα νησιωτικότητας» στους νόμους και άλλες κανονιστικές πράξεις της διοίκησης ώστε να υπάρξουν οι αναγκαίες διαρθρωτικές μεταβολές ενώ δεν έχει συσταθεί το Ερευνητικό Ινστιτούτο Νησιωτικής Πολιτικής που θα επικουρούσε τη Πολιτεία προς αυτή τη κατεύθυνση, αλλά και στη παραγωγική ανασυγκρότηση των νησιών βασισμένη στην αξιοποίηση των φυσικών, των πολιτιστικών και των παραγωγικών πόρων των νησιών σε προϊόντα και υπηρεσίες ποιότητας και υψηλής προστιθέμενης αξίας.
Κ. Πρόεδρε
Αν και θεωρούμε ότι η συνεκτική πολιτική που έχουν ανάγκη τα νησιά δεν μπορεί να εξαντλείται με τους μειωμένους συντελεστές του ΦΠΑ, πιστεύουμε ότι αποτελούν το πρώτο βήμα γι’αυτό. Άλλωστε το ποσό που έχει εκτιμηθεί στον προϋπολογισμό (85 εκ ευρώ) μπορούν να αναπληρωθούν από τα «απολεσθέντα» έσοδα του ΦΠΑ, εισοδήματος και κοινωνικής ασφάλισης των ίδιων νησιών, εφόσον οι ελεγκτικοί μηχανισμοί του κράτους γίνουν πιο αποτελεσματικοί.
Ζητάμε:
– άμεσα να παραταθεί η εφαρμογή μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ για τα νησιά του ν.4446/2016
– να επεκταθεί η εφαρμογή αυτή σε όλα τα ελληνικά νησιά το ταχύτερο δυνατόν
– να δρομολογηθούν άμεσα όλες οι πρόσθετες απαραίτητες διαρθρωτικές αλλαγές.
Α. Αργυρούδη, Περιφερειακή Σύμβουλος Β. Αιγαίου, Οικολογικός Άνεμος στο Β. Αιγαίο
Γ.Σπιλάνης, Περιφερειακός Σύμβουλος Β. Αιγαίου, Συμβόλαιο Ζωής με το Αιγαίο
Κοινοποίηση:
Πρόεδρο της Βουλής
Αντιπρόεδρο της Κυβέρνησης
Υπουργό Οικονομικών
Υπουργό Ανάπτυξης
Υπουργό Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής
Αναπληρωτή Υπουργό Ανάπτυξης
Υφυπουργό Νησιωτικής Πολιτικής
