Θ. Σπέης-Σ. Πολίτης-Ν. Μπράτσος-Ν. Λαρδάς
Με επιτυχία πραγματοποιήθηκε η δεύτερη εκδήλωση – βιβλιοπαρουσίαση του βιβλίου «Αιγαιοπελαγίτες Πρόσφυγες στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο» στην Ικαρία, την Παρασκευή 27 Ιουλίου 2018 στον Άγιο Κήρυκο, στην αίθουσα του δημοτικού συμβουλίου. Προηγήθηκε στις 25/7 η παρουσίαση στον Εύδηλο.
Την εκδήλωση μετά την εισαγωγή του συντονιστή της, Σωτήρη Πολίτη, διευθυντή της Ικαριακής Ραδιοφωνίας, άνοιξε η πρόεδρος του πολιτιστικού συλλόγου «Χοροχρόνος», που συνδιοργάνωνε την εκδήλωση, Φρόσω Χωριάτη, για να ακολουθήσει ο αντιδήμαρχος του Δήμου Ικαρίας Νίκος Λαρδάς.
Στην ομιλία του τόνισε ότι και σήμερα είναι ίδια τα αίτια που οδηγούν στην προσφυγιά και αυτό είναι η καπιταλιστική βαρβαρότητα, που αν τότε ήταν οι δυνάμεις του φασισμού – ναζισμού, σήμερα είναι η Ε.Ε. το ΝΑΤΟ και οι ΗΠΑ. Στάθηκε στη φιλική αντιμετώπιση της πλειονότητας του τουρκικού λαού απέναντι στους δικούς μας πρόσφυγες εκείνης της εποχής, σε αντίθεση με τα παραστρατιωτικά σώματα που ήταν οι πρόγονοι των Γκρίζων Λύκων. Αναφέρθηκε στην εκπαίδευση των προσφυγόπουλων που τότε ήταν δεδομένη, ενώ σήμερα γίνονται απόπειρες να εμποδιστεί και τόνισε ότι το βιβλίο είναι εργαλείο αντιμετώπισης των φασιστικών και ρατσιστικών επιχειρημάτων.
Ν. Καρίμαλης-Γ. Ανδρέου (Σαφός)-Ν. Σταμούλος
Ακολούθησε η ομιλία του Dr Θεμιστοκλή Σπέη που από τα προσφυγικά σχολεία, έφτασε μέχρι να γίνει συνεργάτης της NASA. Ο κ. Σπέης ήταν ιδρυτικό μέλος, τέως πρόεδρος και νυν αντιπρόεδρος του «Φεστιβάλ Ικαρίας». Τόνισε ότι αν δεν έβγαινε αυτό το βιβλίο, θα εξαφανίζονταν αυτές οι μαρτυρίες στο πέρασμα του χρόνου. Δήλωσε ότι «τρελαθήκαμε όταν οι τουρκάλες μας έδιναν γάλα και φρούτα και σύκα, γιατί στο σχολείο μαθαίναμε ότι ήταν εχθροί μας. Στην προσφυγιά είχα δάσκαλο τον Κουτσουφλάκη (παρατσούκλι Κάπελας) που ήταν κυνηγημένος από το καθεστώς Μεταξά. Τον γυρισμό τον βιώσαμε σαν ταξίδι προς την ανάσταση και έπρεπε να ενημερώσουμε του συγγενείς για να κουβαλήσουμε τα πράγματά μας. Όσοι επιστρέψαμε από την Αιθιοπία είχαμε και ένα τσουβάλι με 15 κιλά καφέ δώρο από τον Χαϊλέ Σελασιέ, δηλαδή μία πολύτεκνη οικογένεια είχε ανά άτομο συν 15 κιλά βάρος να κουβαλήσει.
Ακολούθως ο συγγραφέας του βιβλίου Νάσος Μπράτσος, αναφέρθηκε στους βασικούς άξονες της έρευνας, ενώ ο επιμελητής έκδοσης Βασίλης Καρναβάς, τόνισε ότι το βιβλίο θα κάνει δεύτερη έκδοση με εμπλουτισμένες μαρτυρίες που ήδη συλλέγονται και είναι μία συμμετοχική καταγραφή της ιστορίας
Ακολούθησε συζήτηση όπου ο ιατρός Κωνσταντίνος Πουρναρόπουλος ανέφερε ότι είχε φίλο τον αείμνηστο Γεώργιο Καματερό που ως πρόσφυγας βαπτίστηκε στον ποταμό Ιορδάνη και έγινε χατζής. Ο ίδιος γεννήθηκε στην Αθήνα τη μέρα που την εγκατέλειπαν οι Γερμανοί και σώθηκε από την αντίσταση που εξουδετέρωσε τα εκρηκτικά με τα οποία είχε παγιδευτεί η περιοχή (Γ’ Σεπτεμβρίου) και η μαιευτική κλινική που βρίσκονταν ο ίδιος.
Ν. Καρίμαλης
Ο Νικόλας Καρίμαλης περιέγραψε τη φευγιό του με σκοπό τη στράτευση, με μία βάρκα από την Ικαρία με άλλα 15 άτομα και συνεπιβάτη το Γιάννη Σαλλά, μετέπειτα κορυφαίο στέλεχος της Αντιφασιστικής Στρατιωτικής Οργάνωσης.
Εντυπωσιακή ήταν η παρέμβαση του πρόσφυγα στο Βελγικό Κονγκό, Φάνη Σεϊντάνη (συνεπιβάτης του Θ. Σπέη στο προσφυγικό ταξίδι) που δήλωσε: «Ήμασταν φίλοι με τους μαύρους, ήμασταν τέσσερα παιδιά και εγώ ο μεγαλύτερος και στο τέλος του μήνα οι Εγγλέζοι δεν έδιναν το προσφυγικό επίδομα στη μάνα μου γιατί μας άφηνε να κάνουμε παρέα και να παίζουμε με τους μαύρους. Οι Εγγλέζοι τους σάπιζαν στο ξύλο και όταν φύγαμε για την επιστροφή, οι μαύροι ήθελαν να φύγουν μαζί μας, ήταν καλοί οι μαύροι».
Φ. Σεϊντάνης
