Σαν σήμερα το απόγευμα της 28ης Ιουνίου 2015 ο τότε υπουργός οικονομικών Γιάνης Βαρουφάκης έκλεινε τις τράπεζες, επέβαλλε τον έλεγχο των κεφαλαίων κίνησης(capital controls) και προκαλούσε το ιστορικό κλείσιμο για 1 μήνα και του Ελληνικού Χρηματιστηρίου που θα άνοιγε στις 4 Αυγούστου 2015.
Πως βίωσαν και ποιους τρόπους επέλεξαν οι επιχειρήσεις να αντιμετωπίσουν τα capital controls
Η ικανότητα και η εμπειρία των σοβαρών – υγιών ιδιωτικών επιχειρήσεων στην Ελλάδα να προβλέπουν και όχι απλώς να θεραπεύουν ανοικτές πληγές που προκάλεσαν τα capital controls, αλλά και η «στάση πληρωμών» του Δημοσίου προς τους ιδιώτες, υποχρέωσε τους Ελληνες manager να ανακαλύπτουν καινούργιες μεθόδους θωράκισης των επιχειρήσεων για να αντιμετωπίσουν νέες απρόβλεπτες εξελίξεις μετά τις 28 Ιουνίου 2015.
Η εμπειρία των κεφαλαιακών ελέγχων στη Κύπρο το Πάσχα του 2013 και οι συμβουλές από διεθνείς πελάτες, προμηθευτές και συνεργάτες, ώθησε πολλές διοικήσεις εταιρειών με υψηλό δείκτη εξωστρέφειας να κατανείμουν ισομερώς τα ταμειακά τους διαθέσιμα σε όσες χώρες δραστηριοποιούνται. Με την κίνηση αυτή πέτυχαν αφενός να εξυπηρετούν τις υποχρεώσεις τους διεθνώς, ενώ αφετέρου δεν εγκλώβισαν κεφάλαια στην Ελλάδα, αφού πολλές εταιρείες «έπαθαν και έμαθαν» με αυτό που συνέβη στις 28 Ιουνίου 2015, όταν ο τότε υπουργός Οικονομικών, Γιάνης Βαρουφάκης, περίπου θριαμβολογούσε ότι έκλεισε τις τράπεζες.
Η στρατηγική που ακολούθησαν στην Ελλάδα για να προστατευθούν και από πιθανό «κούρεμα» καταθέσεων το 2016 που ήταν ο κυρίαρχος φόβος , αφού μόνο οι επιχειρήσεις είχαν καταθετικά υπόλοιπα άνω των 100.000 ευρώ που δεν προστατεύονται από την ΕΚΤ, ήταν η εξής: συνδέουν αυτά τα διαθέσιμα με δάνεια που έχουν λάβει και συνεπώς προηγείται η τράπεζα, ώστε να αντλεί κάθε μήνα το ποσό που εξυπηρετεί την αποπληρωμή τους.
Ταυτόχρονα, είχαν χαμηλώσει οι στόχοι πωλήσεων στην Ελλάδα και ειδικά από θυγατρικές πολυεθνικών, αφού όσο διαρκούν τα capital controls η θέση των ξένων πολυεθνικών είναι ότι «τα κεφάλαια στην Ελλάδα είναι εγκλωβισμένα και γι’ αυτό θα πρέπει να διακρατούμε όσα είναι απαραιτήτως αναγκαία για τη μισθοδοσία προσωπικού, πληρωμή προμηθευτών και τραπεζικών δανείων».
Τα βασικότερα προβλήματα που είχαν δημιουργήσει τα capital controls επικεντρώνονται κυρίως στη ρευστότητα, στις πληρωμές και κατά συνέπεια στην παραγωγή.
Ειδικότερα:
• Οι καθυστερήσεις στις υποχρεώσεις αποπληρωμής του κράτους προς διάφορες εταιρείες προκαλούσαν προβλήματα στη ρευστότητα των επιχειρήσεων, με αποτέλεσμα την αναβολή/ακύρωση των επενδυτικών σχεδίων, τη δυσφήμηση σε ξένους προμηθευτές από τις συνεχείς αναβολές/ακυρώσεις, τη μείωση των πωλήσεων/εξαγωγών, κ.λπ.
• Υπήρξε ένα νέο οικονομικό περιβάλλον στο εμπόριο («οικονομία συναλλαγών τοις μετρητοίς»), με τους προμηθευτές να ζητούν πληρωμές αποκλειστικά σε μετρητά, αποφεύγοντας κάθε μορφή πίστωσης υπό τον φόβο του «κουρέματος» των καταθέσεων, και
• Η διαδικασία δρομολόγησης μιας πληρωμής προς έναν ξένο προμηθευτή ήταν χρονοβόρα και δημιουργούσε καθυστερήσεις στην εισαγωγή πρώτων υλών από το εξωτερικό (ευρωπαϊκές και μη ευρωπαϊκές εισαγωγές) και κατά συνέπεια στην παραγωγή. Έτσι η στρατηγική των περισσότερων εταιρειών παραμένει στη λογική του «βλέποντας και κάνοντας», με προφανή στόχο τη διαφύλαξη των οργανικών δεδομένων του ισολογισμού και της ρευστότητας, αποφεύγοντας ανοίγματα σε νέες αγορές ή την υλοποίηση νέων επενδύσεων. Οι περισσότερες διοικήσεις έχουν στρέψει το ενδιαφέρον τους στην ενίσχυση της εξωστρέφειας τους.
Αντιλήφθηκαν μετά τα τελευταία γεγονότα στην Ελλάδα με τα capital controls ότι, εάν θέλουν πραγματικά να επιβιώσουν οι εταιρείες τους, θα πρέπει να εξαρτώνται σε ποσοστό άνω του 70% και 80% από τις ξένες αγορές και όχι από την ελληνική αγορά που παραμένει σε υφεσιακή τροχιά για 7ο έτος την τελευταία 8ετία (2008-2015).
Βέβαια, το γεγονός ότι οι περισσότερες επιχειρήσεις κατάφεραν να αντιμετωπίσουν με επιτυχία τα capital controls, δεν σημαίνει απαραίτητα ότι δεν έχουν πληγεί από τις «παράπλευρες απώλειες» που επέφεραν οι κεφαλαιακοί έλεγχοι στην οικονομία. Για παράδειγμα, η «στάση πληρωμών» του ελληνικού Δημοσίου έχει υποχρεώσει πολλές επιχειρήσεις σε αρνητικές ταμειακές ροές και σε επείγουσα αναζήτηση ρευστότητας.
Ανέστης Ντόκας
Αναδημοσίευση από : http://www.reporter.gr
