Παρά το μικρό μέγεθός της, σε απόλυτους αριθμούς, η ελληνική οινοποιία συχνά εμφανίζεται ως ένα success story, ένα μοντέλο που μπορεί να εμπνεύσει περαιτέρω κλάδους και δραστηριότητες. Πέρα από τη βιτρίνα αυτή και την ομολογουμένως αξιοθαύμαστη δουλειά του κλάδου τα τελευταία 20 τουλάχιστον χρόνια, υπάρχουν πολλά εμπόδια, τα οποία αποτελούν βαρίδι στην πλήρη ανάπτυξη και ευημερία του κλάδου, και για τα οποία είναι επιτακτικό να βρεθούν ουσιαστικές λύσεις.
1 Δημιουργία βιώσιμων αμπελουργικών εκμεταλλεύσεων και δημιουργία ζωνών υψηλής αμπελοοινικής παραγωγικότητας.
Είναι απαραίτητη η αύξηση της έκτασης του μέσου κλήρου αμπελοκαλλιέργειας, προκειμένου να καταστεί βιώσιμος. Θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα σε άδειες φυτεύσεις για έκταση άνω των 30 στρεμμάτων και σε αμπελουργούς που επιθυμούν να μεγαλώσουν τον κλήρο τους (π.χ. κάτοχοι αμπελουργικής γης άνω των 20 στρεμμάτων ως άθροισμα των υφιστάμενης και της αιτουμένης έκτασης). Kαι όμως, το υπουργείο αποφάσισε να βάλει στην άκρη και για το 2017 τις προτάσεις του κλάδου για τη δημιουργία, σε βάθος δεκαετίας, βιώσιμων αμπελουργικών εκμεταλλεύσεων και υπέκυψε στα γνωστά μικροπολιτικά αντανακλαστικά του, μοιράζοντας τις άδειες φυτεύσεις στη λογική του κατακερμαστισμού.
Άλλο κρίσιμο ζήτημα είναι εκείνο της (εξ αδιαθέτου) κληρονομικής διαδοχής, που οδηγεί σε περαιτέρω συρρίκνωση των αμπελουργικών εκμεταλλεύσεων. Θα πρέπει να υπάρξουν μέτρα φορολογικού χαρακτήρα προκειμένου να ενθαρρυνθεί η διατήρηση μεσαίου μεγέθους εκμεταλλεύσεων. Το δικαίωμα προτίμησης που θέσπιζε ο ανενεργός νόμος Ν. 2637/1998 μέσω της λειτουργίας της ΑΓΡΟΓΗ, δηλαδή το δικαίωμα προσωρινής αγοράς της γης από το κράτος, προκειμένου να πωληθεί στην τιμή αγοράς με κριτήριο τη μεγέθυνση υφιστάμενων εκμεταλλεύσεων, θα πρέπει να εκμοντερνιστεί και να γενικευτεί. Η δε αγροτική γη θα πρέπει να προστατεύεται από την αλλαγή χρήσεων, συμπεριλαμβανομένης της απαγόρευσης μετατροπής της σε δασική.
Προς την ίδια κατεύθυνση, απαιτούνται κίνητρα φορολογικού χαρακτήρα, προς όφελος νέων αμπελουργών και σε βάρος της εγκατάλειψης φυτεμένου αμπελώνα, ενώ μέσω ευνοϊκής φορολογικής μεταχείρισης θα ενισχυθεί η συμβολαιακή αμπελουργία (κυρίως στη βάση απαιτήσεων που μπορούν να θεσπίζονται από τα ίδια τα τοπικά συμβούλια των παραγωγών).
2 Εμπλουτισμός του οινικού δυναμικού με πιστοποιημένο πολλαπλασιαστικό υλικό αμπέλου και εξορθολογισμός της ταξινόμησης ποικιλιών
Θα πρέπει να δοθεί έμφαση στην παραγωγή πιστοποιημένου πολλαπλασιαστικού υλικού αμπέλου, διευκολύνοντας την εγγραφή γηγενών ποικιλιών στον εθνικό κατάλογο, την κλωνική επιλογή και την εφαρμοσμένη έρευνα. Επιπλέον, θα πρέπει καταργηθεί η ταξινόμηση οινοποιήσιμων ποικιλιών αμπέλου ανά αμπελουργικό διαμέρισμα. Όλη η ελληνική επικράτεια θα πρέπει να αναγνωριστεί ως ενιαίο αμπελουργικό διαμέρισμα (όπως π.χ. η Γαλλία) ενώ η ιδιαιτερότητα συγκεκριμένων ΠΟΠ θα προστατεύεται από τον αντίστοιχο τεχνικό φάκελο.
3 Αναμόρφωση του καθεστώτος των διήμερων αποσταγματοποιών, προκειμένου να υπάρξει επαρκής σταφυλική παραγωγή προς οινοποίηση
Πέρα από τις λοιπές στρεβλώσεις, η ανεξέλεγκτη παραγωγή και διακίνηση αποστάγματος οδηγεί σε απόσταξη σταφυλιού και όχι στεμφύλων, με αποτέλεσμα μεγάλο κομμάτι της σταφυλικής παραγωγής να «χάνεται». Ο περιορισμός του εμπορίου και κυρίως η ένταξη των μικρών αποσταγματοποιών σε νομικό πλαίσιο ελέγχου της παραγωγής θα περισώσει μεγάλη ποσότητα οίνου, ενώ παράλληλα θα δημιουργήσει προστιθέμενη αξία για τους ίδιους τους διήμερους αποσταγματοποιούς.
4 Ανάπτυξη των ομάδων διαχείρισης προϊόντων ΠΟΠ/ΠΓΕ
Το άρθρο 38 του Ν. 4384/2016 προβλέπει τη δημιουργία ομάδων διαχείρισης και προστασίας των προϊόντων ΠΟΠ/ΠΓΕ (και ΕΠΙΠ), δηλαδή τη σύσταση τοπικών συμβουλίων διεπαγγελματικού χαρακτήρα, με ουσιαστικές ελεγκτικές και ρυθμιστικές αρμοδιότητες. Η αυτοδιαχείριση, στην οποία βασίζεται η λειτουργία τέτοιων συμβουλίων, θα δώσει νέα πνοή στη ρύθμιση τοπικών ζητημάτων, εκεί τουλάχιστον όπου οι παραγωγοί επιθυμούν να πάνε συλλογικά μπροστά.
5 Αλλαγή του καθεστώτος στρεμματικών αποδόσεων
Ακολουθώντας το παράδειγμα άλλων κρατών (π.χ. Ιταλία), απαιτείται ελαστικότητα ως προς τις στρεμματικές αποδόσεις, προκειμένου, στις δύσκολες χρονιές (όπως φέτος) να υπάρχει η δυνατότητα να χρησιμοποιηθεί σύννομα σταφυλική ύλη, από αμπελοτεμάχια που θα θεωρούνται ως «εφεδρεία».
6 Ανάταξη της εικόνας του ελληνικού κρασιού μέσω στρατηγικού σχεδίου προώθησής του στην Ελλάδα
Μεταξύ των 30 εκατομμυρίων τουριστών που καταφθάνουν στη χώρα μας, υπάρχουν πολλοί οινόφιλοι ή τουλάχιστον δυνητικοί καταναλωτές και επακόλουθα πρεσβευτές του ελληνικού κρασιού. Ο ελληνικός τουρισμός παρέχει ανεξάντλητες δυνατότητες για το ελληνικό κρασί, αλλά απαιτείται σκληρή δουλειά: Εκπαίδευση στην εστίαση και στους χώρους γευσιγνωσίας, συντονισμός με τα ξενοδοχεία της χώρας για την προώθηση ποιοτικού οίνου (ακόμα και αν είναι φθηνός), ανάπτυξη του concept των «urban wineries» για τα οινοποιεία που βρίσκονται περιαστικά (και είναι πολλά), επαναπροσανατολισμός των ευρωπαϊκών κονδυλίων για την προβολή και προώθηση του ελληνικού κρασιού στην εσωτερική αγορά, με αυστηρό έλεγχο, αλλά και λιγότερη γραφειοκρατία για την εκτέλεση προγραμμάτων και, τέλος, δημιουργία της «Κιβωτού του ελληνικού Οίνου» στο Κτήμα Τατοΐου, προκειμένου το ελληνικό κρασί να αποκτήσει τη «βιτρίνα» του.
Ναι, είναι πολλά αυτά που πρέπει να γίνουν. Μερικά, δε, είναι δύσκολα. Το ελληνικό κρασί αξίζει, όμως, το σχεδόν ακατόρθωτο.
Γράφουν: Θεόδωρος Γεωργόπουλος, , πρόεδρος του Ινστιτούτου Αμπέλου και Οίνου Καμπανίας (Institut Georges Chappaz)
Αναδημοσίευση από : http://www.ypaithros.gr
