Αγαπητοί φίλοι και φίλες,
δεν πάει πολύς καιρός, που ασχοληθήκαμε άλλη μια φορά για το καυτό πρόβλημα που βασανίζει δεκάδες χρόνια τώρα το νησί μας, τα απορρίμματα όπως λέγονται επιστημονικά, αλλά στην απλή γλώσσα μιλάω για τα σκουπίδια.
Από τον καιρό που μας …”επισκέφτηκε ο πολιτισμός” και μας έκανε δούλους του, υποσχόμενος τεράστιες ευκολίες σε όλες μας τις συνήθειες, εμείς τελικά γίναμε…απολίτιστοι και ασυνείδητοι.
Φύγαμε από το τζάκι και την πυρωσιά και …μετεξελιχθήκαμε στην γκαζιέρα στην αρχή στο πετρογκάζ με τη φιάλη υγραερίου για να φθάσουμε στην ηλεκτρική κουζίνα, που είχε και φούρνο με αντιστάσεις…”ωωω τι είναι αυτό” και αφήσαμε τον μικρό ξυλόφουρνο που είχαν αρκετά σπίτια για να εξυπηρετούν τις ανάγκες τους σε ψωμί και φαγητά. Τώρα εκτός από τον μικρό φούρνο της κουζίνας υπάρχει ο επαγγελματικός φούρνος που κάνει κι ένα σωρό λιχουδιές. Προσφέρει και διάφορους χυμούς νερά και αναψυκτικά σε πλαστικά μπουκάλια που συνοδεύουν τις πιθανές λιχουδιές που θα αγοράσουμε και για την μεταφορά στο σπίτι τι να την κάνεις τώρα αυτή τη χιλιοχρησιμοποιημένη πάνινη τσάντα ή το υφασμάτινο διχτάκι για ψώνια, τώρα υπάρχει η πλαστική τσάντα, που ζεις ρε;;;
Φύγαμε από το φανάρι που κρεμόταν από ψηλά ή τα πήλινα κουμνιά στην κουζίνα και συντηρούσαμε τα τρόφιμα μας και περάσαμε στα ψυγεία, πρώτα του πάγου (όταν και αν υπήρχαν παγοποιεία) και μετά στα σύγχρονα τελευταίας τεχνολογίας.
Φύγαμε από την στάμνα που πηγαίναμε στην κοντινή κοινή βρύση του χωριού και φέρναμε νερό στο σπίτι για να πιούμε και να φτιάξουμε το φαγητό μας, γιατί τώρα ήλθε το δίκτυο του νερού στο σπίτι μας, μέσα από ένα δίκτυο που χρησιμοποίησε στην πορεία των χρόνων διάφορα υλικά (σίδερο, αμίαντο, πλαστικό, χαλκό κλπ.). Αααα τώρα άμα θέλουμε να πάρουμε μαζί μας νερό να δροσιστούμε στο περιβόλι ή στο μεροκάματο έχουμε το πλαστικό μπουκάλι με εμφιαλωμένο νερό, μικρή ή μεγάλη συσκευασία, ότι τραβά η όρεξη σου, το έχουμε “λιάσει” κιόλας να είναι….τέλειο!!
Τότε υπήρχαν τα μονοπάτια που συνδεόταν τα χωριά και είτε μόνος είτε με παρέα είχες μια όμορφη πεζοπορία από το ένα ή το άλλο χωριό να κατέβεις στο μεγαλύτερο ή στην πρωτεύουσα. Εναλλακτικά χρησιμοποιούσες και την “μπεζίνα” από τη θάλασσα. Μετά όμως ήλθαν τα μεγάλα μηχανήματα άνοιξαν μεγάλους δρόμους, ήλθαν και τα πρώτα αυτοκίνητα, κάτι προπολεμικά εγγλέζικα σκαριά που τα υποδεχθήκαμε σαν ήρωες του παραμυθιού μας. Βέβαια μετά ο χωμάτινος δρόμος έγινε σε κάποια σημεία τσιμεντένιος και αργότερα άσφαλτος, της κακιάς ώρας, έτσι να μένει τίποτα και στους κακότυχους τους εργολάβους που δούλευαν για …ένα κομμάτι ψωμί. Βέβαια ήλθαν και τα σύγχρονα αυτοκίνητα και τα σούπερ τούρμπο δίτροχα, έτσι για να το….”ρίξουμε βρε αδελφέ πιο εύκολα το κορίτσι”….
Είχαμε και τα γλέντια που κάναμε τότε όποτε το έφερνε βολικά η περίπτωση στο ένα ή στα δυο καφενεία – μπακάλικα, με κανένα μαντολίνο ή κανένα λυράκι και όλη η παρέα να τραγουδάει και να είναι η ευκαιρία να φλερτάρουν αγόρια και κορίτσια. Μετά ήλθαν τα ποτά, όχι τίποτα δυνατά μην φανταστείτε, βερμουτάκι στην καλύτερη περίπτωση, μετά ξεκίνησαν δειλά – δειλά τα πανηγύρια προς τιμήν του χ ή ψ αγίου που ήταν η εκκλησία του στο χωριό, βάζαμε και κανένα κρασάκι με κάποιο λιτό μεζέ. Βέβαια οι εποχές άλλαξαν και τα γλέντια μας “προόδευσαν”, τι μας πέρασες καθυστερημένους;;; Έγιναν μεγάλα πανηγύρια, “παραδοσιακά” τα λένε μερικοί έτσι για να πλασάρουμε και λίγο παράδοση στα λόγια….ποιος θα το καταλάβει μωρέ, ότι άλλα λέμε κι άλλα κάνουμε. Αποκτήσαμε και μια συμπαθή ομάδα που μας τιμούσε συνέχεια στα γλέντια γιατί κάποιος τους είπε ότι σ’ αυτή τη σύγχρονη …”γαλατική νήσο” τα πάντα είναι δωρεάν, φαί, ποτό, ύπνος διασκέδαση. Α ξέχασα να σας πω ότι εκσυγχρονισθήκαμε βρε αδελφέ, βάλαμε το κρασί σε πλαστικά μπουκάλια, γενικά βάλαμε και πλαστικά σερβίτσια της μιας χρήσης, την ευκολία μας να έχουμε μέχρι να μαζέψουμε κάνα φράγκο να πάρουμε κανονικά σερβίτσια, μέχρι και πλαστικές καρέκλες πήραμε, για να μην πιάνεται ο…..απαυτός μας πάνω στο σκληρό ξύλο του μακρόστενου πάγκου.
Θα πείτε αυτός τρελάθηκε, τι είναι αυτά που μας αραδιάζει τόση ώρα, καθυστερημένος ή πρωτόγονος είναι;
Όχι αδέλφια κάνω ένα μακρύ πρόλογο για να σας φέρω στο κέντρο και στην ουσία του θέματος. Λοιπόν λέω να τα πάρουμε από την αρχή ένα – ένα για να δείτε ότι δεν τα έχω με την πρόοδο και τον πολιτισμό αλλά με την κακή χρήση των προϊόντων του πολιτισμού.
Να σας ρωτήσω λοιπόν, όταν χαλάσει μια ηλεκτρική συσκευή που την πάμε, αφού την αντικαταστήσουμε με μια καινούργια; Στα σκουπίδια θα μου πείτε μερικοί, όταν περνά το αυτοκίνητο του δήμου για τα μεγάλα αντικείμενα. Ωραία και πως είναι λοιπόν γεμάτος ο τόπος (ρεματιές, απόμερα σημεία μέσα στα δάση, απόμερες παραλίες) με τέτοια αντικείμενα που σκουριάζουν και βέβαια ποτίζουν το έδαφος με διάφορα δηλητήρια που είχαν μέσα τους (φρέον κλπ);
Όταν πίνουμε το νερό από τα πλαστικά μπουκάλια ή πετάμε τα πλαστικά αντικείμενα μια χρήσης που είχαμε χρησιμοποιήσει στο πάρτι που διοργανώσαμε για τους φίλους του κανακάρη ή της κανακάρισας μας που πάνε; Στα σκουπίδια θα μου πείτε. Είσαστε σίγουροι ή μήπως κάπου που σας ήταν πιο εύκολο; (που να τρέχεις τώρα μέχρι τον κάδο….)
Τα αυτοκίνητα μας άμα παλιώσουν και δεν …”τραβάνε” άλλο τι τα κάνουμε; Τα πετάμε θα μου πει κάποιος. Ναι αλλά που; Έ ειδοποιούμε τον δήμο ή τα παρατάμε κοντά σε νεκροταφεία ή σε απόμερες κοίτες ποταμών, ή σε κανένα ξέφραγο χωράφι (κατά προτίμηση όχι δικό μας μην κινήσουμε και υποψίες…). Αδιαφορούμε βέβαια αν τρέχουν από τις μηχανές τους καμένα λάδια και διάφορα άλλα δηλητήρια. Σιγά μωρέ, το ξεφορτωθήκαμε το “σαπάκι” αυτό έχει σημασία.
Στα πανηγύρια που μαζεύεται ο κόσμος και του προσφέρουμε το κρασί σε πλαστικό μπουκάλι, μετά υποτίθεται ότι τα συγκεντρώνουμε όλα σε μεγάλες σακούλες και τα στέλνουμε στον σκουπιδότοπο…..εκτός κι αν πιάσει κανένα ξαφνικό αεράκι και τα σκορπίσει λίγο….σιγά τα λάχανα θα μου πείτε.
Τα ανέφερα όλα αυτά για να δείτε όλοι σας αυτό, το που είμαστε κάποτε, το που φθάσαμε και το πως αφήσαμε να μας ξεφύγει η κατάσταση μέσα από τα χέρια μας κυριολεκτικά. Όχι δεν είμαι οπισθοδρομικός, δεν είμαι απολίτιστος, δεν είμαι πρωτόγονος, αλλά έπρεπε να σας “φέρω νοητά” σε εκείνες τις αγνές εποχές που το περιβάλλον δίπλα μας ήταν πεντακάθαρο, γιατί το προσέχαμε, ενώ με την πάροδο των δεκαετιών αδιαφορήσαμε, ή για να το πω καλύτερα οι εύκολες λύσεις μας έκαναν να νομίζουμε ότι δεν κάνουμε και τίποτα κακό.
Ξέρετε πόσα χρόνια κάνει να διαλυθεί το πλαστικό στη στεριά; Πολλά, αρκετά για να δηλητηριάσουν το υπέδαφος αν πρόκειται για τη στεριά, αλλά και στη θάλασσα να πέσουν το κακό είναι διπλό. Πρώτον γιατί κι εκεί δεν διαλύεται εύκολα και δεύτερον γιατί περνά στην τροφική μας αλυσίδα. Πώς; μα με το να νομίζουμε ότι τρώμε υγιεινό ψάρι Αιγαίου, δηλαδή ψάρι ανοικτής θαλάσσης, τρώμε ψάρια που με τη σειρά τους έχουν φάει το πλαστικό που έπεσε στη θάλασσα, ιδιαίτερα τοξικό και επικίνδυνο υλικό. Οι πιο πρόσφατες έρευνες αρμόδιων περιβαλλοντικών οργανισμών, αυτό διαπίστωσαν και έκρουσαν το καμπανάκι του κινδύνου.
Για να δούμε λοιπόν σαν επίλογο έχουμε λύσεις; Η απάντηση είναι ναι.
Λύσεις απλές που σαν κύριο στόχο έχουν τον δημότη και τον Δήμο και θα εξηγήσω τι εννοώ.
Η μαγική λέξη είναι ανακύκλωση, αλλά επειδή στο νησί μας αυτή ιδέα δεν προχώρησε όπως έπρεπε, ας δούμε μια ακόμα πιο εύκολη λύση. Θα μεταφέρουμε την ανακύκλωση με τους αντίστοιχους κάδους στο σπίτι μας, στον τόπο παραγωγής τους.. Θα πρέπει εμείς να κάνουμε την ανακύκλωση του νοικοκυριού μας να κάνουμε διαλογή και να τα τοποθετούμε σε μικρούς κάδους ξεχωριστά για γυαλί, αλουμίνιο, πλαστικό, χαρτί. Αφού δεν είμαστε ικανοί να τα διαχειριζόμαστε ομαδικά σε κεντρικούς κάδους ανακύκλωσης ανά είδος, γιατί κάποιοι έξυπνοι πάνε και πετάνε μέσα τα κοινά σκουπίδια τους γιατί έτσι τους βολεύει, ας ξεκινήσουμε από το σπίτι μας, είναι πολύ απλό.
Και ας υποχρεώσουμε τον Δήμο με το μικρό αυτοκίνητο της ανακύκλωσης, που μπορεί και περνά από τα στενά δρομάκια των χωριών, να καθιερώσει δρομολόγια, που θα είναι μόνο για τα προϊόντα ανακύκλωσης και θα πηγαίνουν απ’ ευθείας στο χώρο που θα γίνεται η διαλογή και δεματοποίηση, για να είναι έτοιμα να φύγουν από το νησί μας για τους τόπους περισυλλογής και επεξεργασίας αυτών των υλικών.
Έτσι δεν θα βγαίνουμε να τα βάζουμε σε κεντρικούς κάδους υποτίθεται ανακύκλωσης που μπαίνουν μαζί με κοινά σκουπίδια, κι εδώ ο Δήμος έχει δίκιο δεν μπορεί να κάνει τον χωροφύλακα για μερικούς ασυνείδητους συμπατριώτες μας, οι οποίοι με αυτή την τακτική θα απομονωθούν και θα φανερωθούν πια.
Αυτό είναι το ένα θέμα, το άλλο είναι η διαχείριση όλων των φυτικών αποβλήτων που βγάζει ένα σπίτι στην Ικαρία και που μπορεί με δυο τρόπους να τα διαχειριστεί. Είτε με τον παλιό τρόπο της φυσικής ανακύκλωσης , δηλ. μέσα στο ίδιο το περιβόλι αφήνουμε τα φυσικά απορρίμματα να γίνουν ένα με το χώμα, είτε με ειδικούς κάδους κομποστοποίησης να τα μετατρέψουμε σε φυτικό λίπασμα για το ίδιο μας το χωράφι.
Όπως καταλαβαίνετε στόχος είναι η ελαχιστοποίηση των απορριμμάτων, που θα δέχεται στον χώρο του ένας ΧΥΤΑ, πράγμα που τελικά θα μετριάσει ή θα εξαφανίσει τις όποιες αντιδράσεις για την λειτουργία αντίστοιχου χώρου (με όλες τις σωστές διεθνείς προδιαγραφές ασφαλείας) στο νησί μας. Και αυτό πρέπει να γίνει άμεσα με το κλείσιμο των υπαρχόντων ΧΑΔΑ, γιατί η χώρα μας δέχεται από την Ε.Ε. χρηματικό πρόστιμο, αρκετά υψηλό, που για την ώρα το “πληρώνει” η κεντρική κυβέρνηση. Φαντάζεστε να μετακυλήσει το πρόστιμο, λόγω αδυναμίας πληρωμής, στον φυσικό δημιουργό του προβλήματος, τον Δήμο και τους δημότες του, πόσα χρήματα θα βγαίνουν από τις τσέπες μας για να πληρωθεί αυτό το πρόστιμο;
Και τέλος μας αρέσει αυτή η εικόνα που παρουσίασε αυτές τις μέρες μια μικρή παραλία του νησιού μας (η παραλία του Νάνουρα) που δανείστηκα από μια συμπατριώτισσα μας κάτοικο αυτού του οικισμού; Γιατί αυτά τα σκουπίδια δεν μας ήρθαν από τον πλανήτη Άρη, από εμάς “βγήκαν” και ο μεγάλος όγκος νερών από τις τελευταίες συνεχείς βροχοπτώσεις που έπληξαν το νησί μας, τα παρέσυρε στη θάλασσα και βέβαια με τον κυματισμό της μας τα απέθεσε σε μια ή πολλές παραλίες του νησιού η ίδια η θάλασσα, “απαντώντας ” μας με ένα τρόπο και “λέγοντας” μας …..”αυτά εσείς τα κάνατε, εσείς λουστείτε τα…” !!
Σωτήρης Πολίτης
