Παναγιώτης Σκορδάς: Λεσβιακό Ημερολόγιο 2019. Γράμματα-Τέχνες-Πολιτισμός, Εκδόσεις Μύθος, σελ. 460
Για ένατη χρονιά ο Παναγιώτης Σκορδάς, φιλόλογος και συγγραφέας , ετοίμασε και παραδίδει στο φιλόμουσο κοινό το «Λεσβιακό Ημερολόγιο 2019. Γράμματα-Τέχνες-Πολιτισμός». Και ο τόμος του 2019, όπως και του 2018 και του 2017 κυκλοφορεί από τις Λεσβιακές εκδόσεις «Μύθος». Οι 6 τόμοι από το 2011 έως το 2016 κυκλοφορούν από τις εκδόσεις «Αιολίδα».
Το Λ.Η 2019 κοσμεί στο εξώφυλλο μία φωτογραφία της Αγιάσου μέσα από το φακό του Δημήτρη Ταλιάνη. Πολυσέλιδο αφιέρωμα στο έργο του διακεκριμένου Μολυβιάτη φωτογράφου βρίσκουμε στις μέσα σελίδες με τον τίτλο «Η Λέσβος του Δημήτρη Ταλιάνη». Γράφουν για αυτόν οι: Ανθούλα Δανιήλ, Πάνος Θεοδωρίδης, Διονύσης Καρατζάς, Τέσσυ Μπάιλα, Νίκος Ζούρος.
Η ύλη του ημερολογίου μοιράζεται σε 10 ενότητες και γράφουν 40 συνεργάτες.
Στην ενότητα «Πρώτη Γραφή-Πρώτη ανάγνωση» βρίσκουμε διηγήματα του Στρατή Δελόγκου και του Γιάννη Χατζηβασιλείου και ποιήματα του Φαίδωνα Χατζηδημητρίου, του Νίκου Βερβενιώτη, του Ξενοφώντα Μαυραγάνη, του Βαγγέλη Σάλτα και του Αντώνη Σημαντήρη.
Ακολουθεί αφιέρωμα στον Στράτη Μυριβήλη με την ευκαιρία της συμπλήρωσης το 2019, 50 χρόνων από τον θάνατό του. Γράφουν η Μαρία Μανδαμαδιώτου : «Στράτης Μυριβήλης:
Από το Βλάντοβο στη Βελουσίνα (1924 -1955)» και ο Νίκος Σαραντάκος: «Είκοσι λέξεις από τον Βασίλη τον Αρβανίτη».
Στην ενότητα «Αρχαιολογία» η Λίλλιαν Αχειλαρά γράφει και η Δέσποινα Βάρρου εικονογραφεί ένα αλλιώτικο παραμύθι: «Το ιερό του Μέσσου…αλλιώς, σαν παραμύθι». Στην ίδια ενότητα και δυο πολύ ενδιαφέρουσες εργασίες, του Παναγιώτη Πόλη: «Λεσβίων πλόες» και του Μανόλη Γιοματάρη: «Ερμηνευτική προσέγγιση των ανασκαφών στην ευρύτερη περιοχή του Νότιου Αρχαίου Λιμένα στη Μυτιλήνη».
Επόμενη ενότητα «Αρχαία Λέσβος» με δύο εργασίες: Ιωάννης-Ανδρέας Βλάχος: «Από τον κόλπο της «Καλομάτας» στον κόλπο της Καλλονής» και Αθανάσιος Φραγκούλης: «Τα δύο νέα ποιήματα της Σαπφούς».
Πολύ ενδιαφέρουσα και η θεματολογία της ενότητας «Φύση, περιβάλλον, ανθρώπων έργα»: Δημήτρης Λαμπρέλλης: «Ο κύκλος της ομορφιάς και η Καλλονή», Παναγιώτης Κουτσκουδής: «Πυθάρια “Μυτιλήνης”», Αλέκος Κιουρέλλης: «Στολίδια των αλόγων στα πανηγύρια της Λέσβου. Τα μπρισκούλια», Μαρία Αχ. Αναγνωστοπούλου: «Η φορεσιά και ο χορός στην παράδοση».
Τέσσερις εργασίες βρίσκουμε στην ενότητα «Πρόσωπα»: Παναγιώτης Σκορδάς: «Με τον Δημήτρη Μαρωνίτη στη Μυτιλήνη», Γιάννης Κωνσταντέλλης: «Άρης Ταστάνης:
Η σκηνογραφία μιας ποιητικής οδοιπορίας», Άρης Κυριαζής: «Ορέστης Κυπριανός,
ο ιδρυτής της Λέσχης Καλλονής “Η Αρίσβη”, Στρατής Μολίνος: «Από την αλληλογραφία του Χρύσανθου Μολίνου».
Τέσσερις και οι εργασίες στην ενότητα «Νεότερη Λέσβος»: Στρατής Χαραλάμπους: «Το οθωμανικό ναυπηγείο της Μυτιλήνης», Δημήτρης Μάντζαρης: «Οι εκλογές και το δημοψήφισμα του1946 στη Λέσβο – Εκτιμώντας το ποσοστό αποχής της Αριστεράς», Μάκης Μπεκιάρης: «Στο καφενείο του Απελλή», Νίκος Παπαδέλλης; «Εφημερίδες και περιοδικά στην Πέτρα απ’ την Απελευθέρωση (1912) και εξής».
Στην ενότητα «Τέχνες» ο Ιωάννης Σκορδύλλης γράφει για το εικαστικό έργο του Στρατή Αθηναίου και η Χριστίνα Παπαδοπούλου-Τατά γράφει για την μητέρα της, την γλυκύτατη και επιδέξια στην τέχνη της ταπισερί, αείμνηστη Σοφία Τατά και δημοσιεύει ένα απόσπασμα από το ανολοκλήρωτο βιβλίο της: «Γράφοντας ένα βιβλίο για “Τα Χρώματα της Σοφίας”: από τη μάνα στην κόρη, και από την κόρη στη μάνα».
Πλούσια και η ενότητα «Η Λέσβος, ο χρόνος, οι άνθρωποι, οι ιστορίες τους…».
Χρήστος Σταυράκογλου: «Το τεφτέρι του παππού.Τα παλιά μπακάλικα», Βάσος Βόμβας: «Η εποχή της “ξένοιαστης συμφοράς”», Γιάννης Αγριτέλλης: «Χάριν λόγου ή Σημεία των καιρών», Σταύρος Βαλτάς: «Λίγες σκέψεις με αφορμή μια φωτογραφία», Μιχάλης Τσιπίδης: «Ταχυδρομικά ντοκουμέντα της απελευθέρωσης», Γιάννης Καρατζάς: «Η πόρτα της Μπαγίραινας», Γιώργος Λαγουμίδης: «Το Πλωμάρι μιας άλλης εποχής», Μαρία Αχ. Αναγνωστοπούλου: «Αναμνήσεις από μια μοναδική συντροφιά».
Στην τελευταία ενότητα «Πρόσωπα που ξεχώρισαν τη χρονιά που πέρασε» ο Βαγγέλης Παπαντώνης παρουσιάζει την ολυμπιονίκη Όλγα Φιάσκα και τον προπονητή της Γρηγόρη Κοντό, ενώ υπάρχει και ένα αφιέρωμα στην οικογένεια Παπαδέλλη με τα βραβευμένα ελαιόλαδά της.
Ο τόμος κλείνει με τις καθιερωμένες γελοιογραφίες του Μάκη Αξιώτη και του Αντώνη Κυριαζή και τα βιογραφικά όλων των συντελεστών.
Το οπισθόφυλλο κοσμούν οι κεραμικές κούκλες της Δώρας Γιαννακού-Παρίση. Τα κοσμήματα είναι πίνακες ζωγραφικής του Τάκη Μπρατσόλη.
Εισαγωγικά υπάρχει το καθιερωμένο κείμενο του Παναγιώτη Σκορδά και οι χαιρετισμοί του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη Μυτιλήνης, της Περιφερειάρχου Β. Αιγαίου, του Δημάρχου Λέσβου και του προέδρου του Συλλόγου Μυτιληναίων Αμερικής.
Όλος ο τόμος είναι έγχρωμος με πλουσιότατο φωτογραφικό και αρχειακό υλικό και περιέχει DVD με δυο ταινίες του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων Λέσβου και του Παναγιώτη Βεκρή από το φεστιβάλ ντοκιμαντέρ Aegean Docs.
Βιβλίο και DVD μπαίνουν μέσα σε ειδικό τυπωμένο κουτί.
