Η Περιφερειάρχης Βορείου Αιγαίου κα. Χριστιάνα Καλογήρου παραβρίσκεται στις εκδηλώσεις «Τιμής και Μνήμης για τους Πεσόντες στη μάχη της Καλλίπολης» που συνδιοργανώνουν στη Λήμνο η Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου και ο Δήμος Λήμνου, με αφορμή τη συμπλήρωση 103 χρόνων από τη μάχη της Καλλίπολης.
Στις εκδηλώσεις παραβρίσκονται επίσης, ως εκπρόσωπος της Κυβέρνησης ο Υφυπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής κ. Νεκτάριος Σαντορινιός, η Πρέσβης της Αυστραλίας, κα. Kate Logan, ο Αρχηγός Στόλου Αντιναύαρχος Ιωάννης Παυλόπουλος, ως εκπρόσωπος του Προέδρου της Βουλής ο Βουλευτής κ. Γεώργιος Πάλλης, ως εκπρόσωπος του Προέδρου της Νέας Δημοκρατίας ο Βουλευτής κ. Χαράλαμπος Αθανασίου, εκπρόσωποι των Ενόπλων Δυνάμεων, των Σωμάτων Ασφαλείας και Φορέων του νησιού.
Στην ομιλία της στο Κοινοπολιτειακό Κοιμητήριο Μούδρου η κα. Καλογήρου σημείωσε ότι το ακριτικό νησί της Λήμνου αναδεικνύεται ως σύμβολο ενότητας, ειρήνης και αδελφοσύνης των λαών, προβάλλοντας με αυτή την επέτειο πανανθρώπινα ιδεώδη και ιδανικά. Ακολουθεί η ομιλία της Περιφερειάρχη Βορείου Αιγαίου:
«Μέσα σε αυτόν τον ιερό χώρο, χώρο σιωπής, μνήμης και δόξας, σας καλωσορίζουμε. Σας καλωσορίζουμε στο όμορφο νησί του Ηφαίστου και στις εκδηλώσεις Τιμής και Μνήμης για τους πεσόντες της Εκστρατείας της Καλλίπολης.
Έναν θεσμό που έχει καθιερωθεί από το 1999, ως πράξη φόρου τιμής στους εκατοντάδες χιλιάδες στρατιώτες, ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό, που έζησαν τον εφιάλτη του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου και θυσιάστηκαν στα πεδία των μαχών στην Εκστρατεία προς την Καλλίπολη.
Πριν 103 χρόνια, τα μέλη της «Εγκάρδιας Συμμαχίας» ξεκίνησαν την εκστρατεία της Καλλίπολης με σκοπό την κατάληψη των οθωμανικών οχυρών που έλεγχαν τα Δαρδανέλλια, με σκοπό να υποχρεωθεί σε συνθηκολόγηση η Οθωμανική Αυτοκρατορία και να αποχωρήσει από τον πόλεμο. Η εκστρατεία κατέληξε σε αποτυχία. Μια αποτυχία η οποία δεν είχε επίδραση στην τελική έκβαση του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Είχε όμως ιδιαίτερη σημασία στην ιστορία τριών κρατών. Της Αυστραλίας, της Νέας Ζηλανδίας και ασφαλώς της οντότητας της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
Η όλη επιχείρηση εδραίωσε την εθνική ταυτότητα στους Αυστραλούς και Νεοζηλανδούς κι ενίσχυσε τους δεσμούς ανάμεσά τους. Για την Οθωμανική Αυτοκρατορία, σηματοδότησε τη διάλυση της. Και αυτό, όπως είναι γνωστό, με την υπογραφή της συνθήκης του Μούδρου, της συνθήκης λήξης του πολέμου, το 1918, στον κόλπο του Μούδρου στη Λήμνο.
Η Λήμνος έπαιξε πολύ σημαντικό ρόλο στην Εκστρατεία αυτή. Το νησί αυτό του Βορείου Αιγαίου είχε επιλεγεί σαν συμμαχική βάση από τον Ουίνστον Τσώρτσιλ, που εκτίμησε την καθοριστική γεωγραφική του θέση και μετά από την απόφαση του Ελευθέριου Βενιζέλου να ταχθεί στο πλευρό της Αντάντ, η Λήμνος χρησιμοποιήθηκε ως σημαντική ναυτική βάση των συμμάχων.
Σαν σήμερα, στις 20 Απριλίου 1915, το λιμάνι του Μούδρου είχε πλημμυρίσει από πολεμικά πλοία των συμμαχικών δυνάμεων, ο αριθμός των οποίων ανερχόταν περίπου στα διακόσια.
Λίγο πιο νωρίς, στις 4 Μαρτίου 1915, οι πρώτοι Αυστραλοί και Νεοζηλανδοί στρατιώτες από τις ANZAC (Australian and New Zealand Army Corps) πάτησαν για πρώτη φορά το πόδι τους σε ελληνική γη.
Περίπου 3.200 άνδρες του Αυστραλιανού και Νέο Ζηλανδικού Εκστρατευτικού Σώματος (ANZAC) στρατοπέδευσαν στο Μούδρο και τον Αύγουστο ακολούθησαν κι άλλα συμμαχικά στρατεύματα.
Το νησί της Λήμνου αποτέλεσε κέντρο ιατρικής περίθαλψης ασθενών και τραυματιών. Στήθηκαν Βρετανικά, Καναδικά και Αυστραλιανά στρατιωτικά νοσοκομεία εκστρατείας, κατασκευάστηκαν διάφορα έργα όπως αποβάθρες, δρόμοι, αντλίες νερών και υποτυπώδεις σιδηρόδρομοι. Γύρω στους 4.000 στρατιώτες νοσηλεύτηκαν με τη φροντίδα 96 περίπου Αυστραλών και Καναδών νοσοκόμων.
Οι πρώτες εντυπώσεις των στρατιωτών και του βοηθητικού προσωπικού για το νησί ήταν γι’ αυτούς αποθαρρυντικές. Η ξερή γη, έντονο χαρακτηριστικό της Λημνιακής φύσης, οι γυμνοί λόφοι, το ηφαιστειογενές τοπίο, η έλλειψη νερού και το χαμηλό τότε βιοτικό επίπεδο δεν υπόσχονταν την καλύτερη διαμονή.
Στη συνέχεια όμως, βρήκαν στα πρόσωπα των Λημνιών κατοίκων αγάπη, βοήθεια, φιλοξενία, θαλπωρή. Γέλασαν, χάρηκαν, έκλαψαν και πόνεσαν μαζί τους. Ανέπτυξαν σχέσεις φιλίας και δεσμούς που κρατούν μέχρι σήμερα, αφού αρκετοί πέθαναν εδώ και θάφτηκαν εδώ.
Από τον Απρίλιο του 1915 έως το 1920 εκατοντάδες νεκροί στρατιώτες της Εκστρατείας της Καλλίπολης θάφτηκαν στα συμμαχικά κοιμητήρια της Λήμνου. Υπάρχουν τάφοι Αυστραλών, Βρετανών, Γάλλων, Καναδών, Νεοζηλανδών, Αιγυπτίων και Ινδών.
Τους ανθρώπους αυτούς που ταξίδεψαν από μακρινές πατρίδες και άφησαν τα σώματα και τις ψυχές τους σε μακρινούς τόπους, στα ακριτικά χώματα της Λήμνου, που πολέμησαν με γενναιότητα και σθένος καθώς και τους επαγγελματίες και εθελοντές του Υγειονομικού Σώματος που υπηρέτησαν με αυτοθυσία κάτω από αντίξοες συνθήκες, αυτούς, όλους αυτούς,
Τιμούμε κάθε χρόνο και μνημονεύουμε!
Είναι ήρωες. Ήρωες που θυσιάστηκαν για την ελευθερία, για την ανεξαρτησία, τη δημοκρατία, το μεγαλείο της πατρίδας τους και για την ειρήνη των λαών.
Με την παρουσία μας σήμερα εδώ, στεκόμαστε απέναντι στους συγγενείς των θυμάτων και απέναντι σε όλο τον κόσμο και τους λέμε ότι κρατάμε ζωντανή τη μνήμη τους.
Και θα την κρατάμε πάντα ζωντανή και εμείς και αυτοί που θα έρθουν μετά από εμάς γιατί έχουμε υποχρέωση ποτέ να μην ξεχνάμε τη θυσία αυτών που δίνουν τη ζωή τους για τη ζωή των άλλων».
Ο Υφυπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής κ. Νεκτάριος Σαντορινιός μεταξύ άλλων είπε:
«Εδώ στο Κοιμητήριο της Κοινοπολιτείας στον Μούδρο η νεότερη ιστορία μας μιλά. Η θυσία των χιλιάδων νεκρών συμβολίζει τη μάχη ενάντια στην απολυταρχία που πρέσβευε η τριπλή συμμαχία των αυτοκρατοριών. Η μάχη της Καλλίπολης αποτελεί μία ιστορική στιγμή και περικλείει για τους σύγχρονους ένα ηχηρό μήνυμα: “Χρέος κάθε ανθρώπου είναι να αντιστέκεται σε κάθε βίαιο καθεστώς και στην καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων”. Είναι ευκαιρία να τονιστεί η σημασία που έχει η συνεργασία ανάμεσα στους λαούς ο σεβασμός στους διεθνείς κανόνες δικαίου και η πίστη πως ο μόνος δρόμος που πρέπει η ανθρωπότητα να πορεύεται είναι αυτός της ειρήνης και της ευημερίας».
Επισυνάπτεται το πρόγραμμα των εκδηλώσεων.
Πρόγραμμα Εκδηλώσεων
«Τιμής και Μνήμης των Πεσόντων στην Εκστρατεία της Καλλίπολης»
Παρασκευή 20 Απριλίου 2018, ΜΟΥΔΡΟΣ
ΚΟΙΝΟΠΟΛΙΤΕΙΑΚΟ ΚΟΙΜΗΤΗΡΙΟ ΜΟΥΔΡΟΥ
11:00 Πέρας Προσέλευσης Επισήμων
11:10 Επιμνημόσυνη Δέηση
11:30 Κατάθεση Στεφάνων
Ανάκρουση Εθνικών Ύμνων
Περιήγηση εντός του Κοιμητηρίου
Πέρας Τελετής
ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΜΟΥΔΡΟΥ
13:00 Χαιρετισμός της Υπεύθυνης Δημοσίων Σχέσεων του Πολιτιστικού Συλλόγου Μούδρου
κας Δέσποινας Αλάνη
13 :10 Ομιλία της Επίκουρης Καθηγήτριας Κοινωνικής Λαογραφίας του Τμήματος Φιλολογίας του Εθνικού και
Καποδιστριακού Πανεπιστήμιου Αθηνών κας Βασιλικής Χρυσανθοπούλου
με θέμα: «Η Λήμνος και η κληρονομιά της εκστρατείας της Καλλίπολης »
13:30 Περιήγηση στην έκθεση φωτογραφίας με θέμα : «Ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος»
ΛΙΜΑΝΙ ΜΟΥΔΡΟΥ
14:00 Κατάθεση λουλουδιών στην Αναμνηστική Πλάκα – Μνημείο Αυστραλών
14:15 Επίσκεψη και περιήγηση στο Κέντρο Ενημέρωσης Ιστορίας και Ναυτικής Παράδοσης του Δήμου Λήμνου
ΛΙΜΑΝΙ ΜΟΥΔΡΟΥ – ΠΕΡΙΟΧΗ ΑΓΙΟΥ ΠΑΥΛΟΥ
17:00 Πέρας Προσέλευσης Επισήμων
17:10 Αποκαλυπτήρια αναμνηστικής πλάκας και ονοματοδοσία της Προβλήτας που κατασκευάστηκε από τα
Αυστραλιανά στρατεύματα σε «Αυστραλιανή Προβλήτα»
17:20 Κατάθεση Στεφάνων
Ανάκρουση Εθνικών Ύμνων
ΛΙΜΑΝΙ ΜΟΥΔΡΟΥ-ΥΠΑΙΘΡΙΟ ΘΕΑΤΡΟ
18:10 Χαιρετισμοί Εκπροσώπων Κυβέρνησης και Τοπικής Αυτοδιοίκησης
18:35 Χαιρετισμοί Εκπροσώπων Πρεσβειών
18:50 Χαιρετισμoί Εκπροσώπων του Συλλόγου Lemnos Gallipoli Commemorative Committee Inc.
19:00 Παρουσίαση μουσικού προγράμματος από το Μουσικό Σχήμα Grupetto.
Κατά τις ημέρες των εκδηλώσεων
Α) Το Πολιτιστικό Κέντρο Μούδρου και το Κέντρο Ενημέρωσης Ιστορίας και Ναυτικής Παράδοσης Μούδρου
Β) Το Πολιτιστικό Κέντρο Πορτιανού και το Λαογραφικό Μουσείο του Πορτιανού
Γ) Τα Μουσεία και οι Αρχαιολογικοί χώροι του νησιού
θα είναι ανοικτά για τους επισκέπτες κατά τις πρωινές και απογευματινές ώρες.
Τελετάρχης εκδηλώσεων:
κα Νάνσυ Θεοδωροπούλου
