Από την εκδήλωση του Συνδικάτου Οικοδόμων Ικαρίας στο Μάραθο

 «Το βιβλίο της Ομοσπονδίας των Οικοδόμων πατάει πάνω στις πραγματικές συνθήκες ανάπτυξης του οικοδομικού κινήματος. Είναι βασισμένο σε ντοκουμέντα της Ομοσπονδίας, επισήμων αρχείων και αρχείων σωματείων. Περικλείει την πείρα πολλών αγωνιστών του κλάδου που συνέβαλαν με τις προσωπικές τους μαρτυρίες και εμπειρίες. Το βιβλίο αυτό αποτελεί ένα πρώτο βήμα στην αξιοποίηση ενός τεράστιου ιστορικού υλικού γύρω από τον κλάδο και το κίνημά του. Η μελέτη του μπορεί να τροφοδοτήσει, να εξοπλίσει με πείρα τους οικοδόμους της νεότερης γενιάς και τους νεολαίους, έτσι ώστε η οργάνωση του αγώνα σήμερα να γίνεται πιο αποτελεσματική, να μεγαλώνει η ικανότητα να αντιμετωπίζονται με μεγαλύτερη επάρκεια οι ελιγμοί του αστικού κράτους, του κυβερνητικού-εργοδοτικού συνδικαλισμού και των οπορτουνιστών».



«Το βιβλίο αυτό γράφτηκε όχι μόνο για να καταγράψουμε το χθες, αλλά γιατί θέλουμε να εφοδιάσουμε με όπλα την εργατική τάξη ώστε να ανατρέψει τη σημερινή βάρβαρη πραγματικότητα και να σχεδιάσει το δικό της μέλλον με επίκεντρο τα δικά της συμφέροντα και των λαϊκών στρωμάτων. Από αυτή την πλευρά, το βιβλίο αυτό είναι συμβολή στην υπόθεση της όξυνσης της ταξικής πάλης και της προοπτικής που έχει ανάγκη η εργατική τάξη: την απαλλαγή από την εξουσία του κεφαλαίου».

«Ο ταξικός προσανατολισμός ήταν που ενοχλούσε το αστικό κράτος, που φρόντιζε να αντιμετωπίζει τους αγώνες των οικοδόμων με τους κατασταλτικούς μηχανισμούς, τις φυλακίσεις, τις εξορίες, την προσπάθεια παρέμβασης στη λειτουργία των ταξικών σωματείων. Το αστικό κράτος δεν ενοχλείται, δεν φοβάται την οργάνωση των εργατών που δεν αμφισβητεί την εξουσία του. Παίρνει μέτρα όταν βλέπει μπροστά του τον "κίνδυνο" του ταξικού προσανατολισμού. Αυτό δεν συμβαίνει και σήμερα; Αυτός ο ταξικός προσανατολισμός, των Ομοσπονδιών που συσπειρώνονται στο ΠΑΜΕ δεν προκαλεί τις κάθε λογής επιθέσεις με όλους τους τρόπους, ώστε να αποκοπούν οι εργάτες από τον ταξικό πόλο που να δημιουργήσει προϋποθέσεις αλλαγής των δεδομένων του συσχετισμού δύναμης;»

 

Στην αρχή της εκδήλωσης έγινε σύντομη τοποθέτηση από τον πρόεδρο του Συνδικάτου Η. Πορη, ο οποίος παρουσίασε συνοπτικά την Ιστορική διαδρομή του οικοδομικού κινήματος στην Ικαρία, ακλούθησε χαιρετισμός από τον Π. Καλογερη  μέλος της διοίκησης του συνδικάτου, εκφράζοντας την νέα βάρδια εργαζομένων στις κατασκευές , και παρουσίαση των βιογραφικών των πρωτοπορών εργατών της Ικαρίας M.ΤΣΕΡΜΕΓΚΑ , Γ.ΠΑΣΒΑΝΗ, Γ.ΠΙΤΤΑΚΑ.

 

Η εκδήλωση έκλεισε με μουσικό πρόγραμμα με αναφορά στο εργατικό – λαϊκό τραγούδι, από τον  Λάκη Χαλκιά και την παρέα του.

  Εκδήλωση  συνδικάτου στις 16/11/2013

Αγαπητοί προσκεκλημένοι, συνάδελφοι , συναδέλφισσες, σας καλωσορίζουμε στην σημερινή εκδήλωση που διοργανώνει το συνδικάτο οικοδόμων και συναφών επαγγελμάτων.

Το γεγονός ότι η ομοσπονδία μας εξέδωσε σε βιβλίο την ιστορία του οικοδομικού κινήματος  της πατρίδας μας, δεν είναι μόνο ελάχιστος φόρος τιμής στους  αγώνες του κλάδου, είναι και βαθμός ωρίμανσης , ποιοτικό βήμα  ανάπτυξης του ταξικού συνδικαλιστικού κινήματος.

Σίγουρα πολύτιμο εργαλείο στα χέρια κάθε συναδέλφου, κάθε εργαζόμενου.

Η εκδήλωση  αυτή αποτελεί μια καλή στιγμή στη δράση του σωματείου μας. Κομμάτι εξ’άλου της ιστορίας του οικοδομικού κινήματος έχει και η Ικαρία.

Μπορεί το κίνημα στην Ικαρία να εκφράστηκε με σωματειακή μορφή , μόλις το στο τέλος  του 1966  και μετά βασάνων να εγκριθεί το καταστατικό του στις 31 Μάρτη του 1967, είχαν όμως πρωταγωνιστήσει συνάδελφοι από την 10ετία του 1930 σε κινητοποιήσεις,  όπως ο τιμημένος αγωνιστής Τσερμέγκας  Μιχάλης. Εκτελεσμένος από τους Γερμανούς με τους 200 της πρωτομαγιάς  του 1944. Πρωταγωνίστησε για την καταβολή δεδουλευμένων και ανθρώπινων συνθηκών δουλειάς στο έργο για την διάνοιξη του δρόμου Άγιος Θέρμα.  Σημαντική επίσης δράση είχε και ο τιμημένος αγωνιστής Πίττακας  Γιώργος, που εκτελέστηκε επίσης με τους 200 της πρωτομαγιάς  του 1944. Γέννημα θρέμμα από τα σπλάχνα της εργατικής τάξης, του κλάδου μας.  Δεν θα επεκταθούμε γιατί το βιογραφικό τους θα το δείτε στην οθόνη.

Όπως προαναφέρθηκε το 1966 έγινε η πρώτη προσπάθεια ίδρυσης σωματείου στο νησί που διακόπηκε η δράση του,  με την επιβολή της  εφτάχρονης φασιστικής δικτατορίας. Εφτά χρόνια στον γύψο και το 1975, τον  Δεκέμβρη, με το ίδιο καταστατικό  ,που είχε εγκριθεί το 1966 , ουσιαστικά επανιδρύεται, ‘’Εργατικός σύλλογος εργατών και τεχνικών ο ΙΚΑΡΟΣ’’.                                    Δεν ανέπτυξε αξιόλογη δράση.

Η ώριμη ανάγκη  για σωματείο με ταξικό προσανατολισμό, μετά το  ιστορικό 9^ο συνέδριο της ομοσπονδίας μας  και τον αέρα  της ανασυγκρότησης του συνδικαλιστικού κινήματος  που σήμαναν οι αποφάσεις του,  συγκαλείται η ιδρυτική συνέλευση στις 12 Μάρτη του 1977. Αποφασίζει την ίδρυση του ‘’ΣΥΝΔΙΚΑΤΟΥ ΟΙΚΟΔΟΜΩΝ ΚΑΙ ΣΥΝΑΦΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΙΚΑΡΙΑΣ ΚΑΙ ΦΟΥΡΝΩΝ’’.

Στις 28 Αυγούστου έχουμε την επίσημη έγκριση και τις πρώτες αρχαιρεσίες για ΔΣ, ΕΕ και αντιπροσώπους στο ΕΚΣ, και την ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ.

Δεν  ήταν εύκολη υπόθεση. Οι πρωτοπόροι που τράβηξαν το ‘’ κουπί’’ , είχαν να αντιμετωπίσουν, εκτός του φόβο εκείνης της εποχής και την δυσπιστία για την αναγκαιότητα ύπαρξης σωματείου, τι θα μας κάνει που θα βοηθήσει κλπ.               Για την ιστορία καθοριστικό ρόλο για το στήσιμο του συνδικάτου είχαν οι : Πετσάκος Μιχάλης, Γενούζος Φίλιππος, Μωραίτης Αντώνης, Καμίτσης Μάρκος, Καραμηνάς Μιχάλης. Πρώτος πρόεδρος εκλέχθηκε ο Βασσίλαρος Ντίνος.

Αγαπητοί προσκεκλημένοι, συνάδελφοι , /σες.

Από μεριάς του ΔΣ ευχαριστούμε  για την ανταπόκριση στο κάλεσμα μας για την εκδήλωση αυτή.  Ιδιαιτέρα θα μας επιτρέψετε να ευχαριστήσουμε για την πρόθυμη ανταπόκριση Τους.

 Τον συνάδελφο και πρώην, μέχρι την συνταξιοδότηση του πρόεδρο επί σειρά ετών, της Ομοσπονδίας μας  Γιάννη Πάσουλα , που θα κάμει την βιβλιοπαρουσίαση.

Τους  Χαλκιά Λάκη και Χρήστο, τον Ανεμοδουριώτη Νίκο, τον σχεδόν συμπατριώτη μας πια  Βαγγέλη Φάμπα, που εκτός της συμμετοχής του στην σκηνή, βοήθησε πολύ στον συντονισμό της μουσικής κάλυψης της εκδήλωσης, καθώς και την Κράτσα Εύα.

Τον  Μωραίτη Σταμάτη για την παραχώρηση των ηχητικών μηχανημάτων. Τον Τριπόδη Σταμάτη για την φιλοξενία, των καλεσμένων μας. Τον σύλλογο Μαράθου για την παραχώρηση της αίθουσας που μας φιλοξενεί.

 Καλώ στο βήμα τον νέο συνάδελφο, εκπρόσωπο της νέας βάρδιας του κλάδου Καλογερή  Παντελή.

---

Παρουσιαση Βιογραφικων πρωτοπορων εργατων στο κινημα της Ικαριας

---

 ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ ΤΗΣ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑΣ ΟΙΚΟΔΟΜΩΝ ΑΠΟ ΤΟ ΣΥΝΑΔΕΛΦΟ ΓΙΑΝΝΗ ΠΑΣΟΥΛΑ

Συνάδελφοι Οικοδόμοι , εργαζόμενοι της Ικαρίας.

Φίλες και φίλοι προσκεκλημένοι, νοιώθω ιδιαίτερη χαρά και τιμή που βρίσκομαι σήμερα μαζί σας εδώ στην Ικαρία στον «Κόκκινο Βράχο», όπως λέει χαρακτηριστικά στο βιβλίο του ο αείμνηστος Αντώνης Καλαμπόγιας.  Η απόφαση της Διοίκησης της Ομοσπονδίας να εκδώσει αυτό το βιβλίο για την ιστορία του οικοδομικού κινήματος αποτελεί πρώτα απ΄ όλα ένα ελάχιστο φόρο τιμής στους αγώνες του κλάδου και ένα πρώτο βήμα στην αξιοποίηση ενός τεράστιου ιστορικού υλικού γύρω από τον κλάδο και το κίνημά του.

Με την παρουσίαση του βιβλίου «ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΕΙΡΑ ΤΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΣ ΤΩΝ ΟΙΚΟΔΟΜΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ» δεν θα επιδιώξουμε μια ανάλυση εφ΄ όλης της ύλης, άλλωστε δεν είναι δυνατόν σε 30 – 40 λεπτά, αλλά να εμβαθύνουμε σε ορισμένα ζητήματα και να κεντρίσουμε το ενδιαφέρον σας για βαθύτερη μελέτη και γνώση της ιστορικής πείρας του οικοδομικού κινήματος.

 Το βιβλίο δε στοχεύει στην καταγραφή ορισμένων γεγονότων, που ίσως μπορεί κανείς να τα βρει σε διάφορα έντυπα, εφημερίδες, βιβλία ή και σε ηλεκτρονική μορφή. Αντίθετα, επιδιώκουμε να καταγράψουμε και να ερμηνεύσουμε την ιστορική πείρα του οικοδομικού κινήματος στα πλαίσια της ταξικής πάλης ώστε να εξάγουμε συμπεράσματα που στο βαθμό που θα αφομοιώνονται θα γίνονται όπλο στους αγώνες του σήμερα και του αύριο.

Από τη μελέτη της ιστορικής πείρας έχουμε ανάγκη νέοι και παλαιότεροι εργάτες του κλάδου. Ειδικότερα στις σημερινές συνθήκες, όπου η φτώχεια, η ανεργία, η εξαθλίωση φωλιάζει σε κάθε λαϊκή οικογένεια, σήμερα, όπου το κίνημα δεν είναι σε θέση να απαντήσει στην επίθεση που δέχεται η ε.τ., σήμερα, όπου οξύνεται η τρομοκρατία, κρατική και εργοδοτική, σήμερα, που πατρονάρουν τη δράση της Χ.Α., είναι χρήσιμο και μας βοηθάει να αντλήσουμε παραδειγματισμό, δύναμη και κουράγιο, πείρα από την ανιδιοτελή και ακούραστη δράση των χιλιάδων απλών εργατών και στελεχών του κλάδου.

Σε συνθήκες φτώχειας, εξαθλίωσης, που οι εργάτες οικοδόμοι λιποθυμούσαν ή πέθαιναν από πείνα, σε συνθήκες που ο εργάτης που πήγαινε στην κινητοποίηση, ο συνδικαλιστής, δεν ήταν σίγουρο ότι θα γύριζε ζωντανός στην οικογένειά του, σε συνθήκες που τα δικαστήρια, οι φυλακές, οι εξορίες ήταν καθημερινότητα, ο χαφιές, ο ασφαλίτης ήταν πίσω από κάθε τίμιο και ταξικά προσανατολισμένο εργάτη, ο αγώνας ήταν ασταμάτητος και κάθε μέρα αποκτούσε βαθύτερα ταξικά χαρακτηριστικά.

 Η ιστορική πείρα βοηθάει να εξάγουμε χρήσιμα συμπεράσματα για το ρόλο του κυβερνητικού, εργοδοτικού συνδικαλισμού, το ρεφορμισμό στο εργατικό κίνημα με όποια προβιά κι αν παρουσιάζεται. Καταδεικνύεται με τον πιο απόλυτο τρόπο ότι χωρίς μέτωπο στο συμβιβασμό, την ηττοπάθεια, τη ταξική συνεργασία, το ρεφορμισμό, το κίνημα δεν μπορεί να προχωρήσει, βάζουν εμπόδιο στη συνειδητοποίηση της ε.τ. για να επιτελέσει τον ιστορικό της ρόλο.

Συνάδελφοι,

Αναμφίβολα, το επάγγελμα του οικοδόμου είναι πολύ παλιό. Όμως το βιβλίο αυτό πραγματεύεται κύρια την περίοδο που οι εργασιακές σχέσεις άρχισαν να αποκτούν τα χαρακτηριστικά της μισθωτής εξαρτημένης εργασίας στην Ελλάδα. Με την έννοια αυτή, η συγκρότηση του οικοδομικού προλεταριάτου πέρασε κυρίως μέσα από την κατασκευή των μεγάλων δημοσίων έργων, την κατασκευή των ανακτόρων, τη δεκαετία του 1830, στη συνέχεια με την κατασκευή λιμανιών, της διώρυγας της Κορίνθου, τη διάνοιξη και το στρώσιμο δημοσίων δρόμων κλπ.

Γίνεται λοιπόν φανερό, ότι η ανάπτυξη του οικοδομικού προλεταριάτου γίνεται παράλληλα με την ανάπτυξη του αστικού ελληνικού κράτους και βεβαίως του καπιταλισμού. Η αγριότητα του αστικού κράτους στην αντιμετώπιση του κινήματός του κλάδου και η προσπάθεια να το ελέγξει σχετίζεται άμεσα μ΄ αυτή την επισήμανση. Όπως θα δούμε παρακάτω, η ανάπτυξη του οικοδομικού προλεταριάτου δε σημαίνει και ταυτόχρονη αφύπνιση και οργάνωση.

 Τα πρώτα οικοδομικά σωματεία, σύλλογοι – σύνδεσμοι – αδελφότητες, που ιδρύθηκαν την περίοδο 1880 – 1910, από άποψη σύνθεσης, αλλά και προσανατολισμού, κινούνταν κυρίως στα πλαίσια της φιλανθρωπικής συντεχνιακής αντίληψης. Για παράδειγμα, στο καταστατικό του σωματείου ξυλουργών της Αθήνας προβλεπόταν ότι μπορεί να είναι μέλη εργαζόμενοι, βιομήχανοι, εργοστασιάρχες και εργολήπτες. Στο καταστατικό της αδελφότης Ναυπλίου λέει, «σκοπός είναι η σύσταση ταμείου αλληλοβοήθειας μεταξύ των μελών». Το ίδιο προβλέπει και το καταστατικό των ελαιοχρωματιστών της Αθήνας και επιπλέον απονομή μηνιαίας σύνταξης ένεκα γήρατος.  Επίσης, πολλά καταστατικά αυτών των σωματείων απαγόρευαν τις πολιτικές συζητήσεις κατά τη συνεδρίαση των Δ.Σ.

Παρόλα αυτά όμως φαίνεται ότι υπήρχαν αναζητήσεις σε άλλη κατεύθυνση για την οργάνωση του κλάδου, τον τρόπο διεκδίκησης, αλλά και για γενικότερα ζητήματα που φαίνεται ότι ασκούσαν πίεση στις τότε κυβερνήσεις.  Μέχρι το 1906 είχαν γίνει 20 απεργίες μεταξύ αυτών ήταν και δύο των οικοδόμων το 1878 και το 1879.

Δεν είναι επίσης τυχαίο, ότι με το νόμο 3934/1911 καθιερώθηκε η βάση για το 8ωρο στους οικοδόμους. Βεβαίως, το ζήτημα της εφαρμογής το καθόριζε ο συσχετισμός δύναμης, το επίπεδο οργάνωσης στο συνδικαλιστικό κίνημα.

Για παράδειγμα, το Δεκέμβρη του 1928, οι οικοδόμοι που δούλευαν στη σήραγγα της Ομόνοιας απαίτησαν τη μείωση των ωρών εργασίας από 11 στις 8. Η εργοδοσία, όπως είναι φυσικό, αρνήθηκε την ικανοποίηση των αιτημάτων. Στην αδιαλλαξία της εργοδοσίας απάντησαν με πολυήμερη απεργία, ήρθαν σε σύγκρουση με την αστυνομία, τους μηχανισμούς της εργοδοσίας, έγιναν συλλήψεις. Ο αγώνας καθοδηγήθηκε από τη Βιομηχανική Ένωση Οικοδόμων  (ΒΕΟ) και οι εργοδότες απαίτησαν να εγκαταλείψουν οι εργάτες την ένωση για να τους ικανοποιήσουν το αίτημα. Οι εργάτες έμειναν σταθεροί στην οργάνωσή τους και η εργοδοσία είχε δεν είχε εφάρμοσε το 8ωρο, όπως απαιτούσαν οι εργάτες. Κάτω λοιπόν από αυτές τις συνθήκες, αναγκάζεται ο Βενιζέλος να θεσπίσει το Νόμο 281/1914 περί σωματείων και να βάλει τέλος στις ενώσεις συντεχνιακού χαρακτήρα. Βεβαίως, αυτό δε σημαίνει αυτόματα ότι σταματάει το κράτος να επιδιώκει τον έλεγχο του εργατικού κινήματος. Αντίθετα, από εδώ αρχίζουν τα μεγάλα βάσανα.

Η ταξική πάλη αποκτά νέα ποιοτικά χαρακτηριστικά. Η σύγκρουση των δύο γραμμών στο εργατικό κίνημα παίρνει πλέον σάρκα και οστά. Είναι άκρως αποκαλυπτικό το εξής γεγονός. Ο Ελ. Βενιζέλος απευθυνόμενος στους καπνεργάτες, το Νοέμβρη του 1929, στην Καβάλα, είπε: «Να εξηγούμαστε εάν είστε κομμουνισταί είστε εχθροί του κράτους και θα διαλύσουμε τα σωματεία σας ως εχθρικά, δεν θα σας αναγνωρίζουμε το δικαίωμα να συνεταιρίζεστε για να γίνεται ισχυρότεροι εχθροί του κράτους».                   Αυτό λοιπόν που επιδίωκαν ήταν να ελέγξουν το εργατικό κίνημα, να το αφοπλίσουν από κάθε ταξική αναφορά, να το κάνουν ακίνδυνο για το κεφάλαιο, την εργοδοσία. Με λίγα λόγια, το αστικό κράτος προέβλεπε τη μετατροπή των εργατικών ενώσεων σε «κοινωνικό εταίρο», σε μηχανισμό στήριξης της αστικής εξουσίας και όχι υπονόμευσής της.

 Συνάδελφοι, Έχει μια ιδιαίτερη αξία να παρακολουθήσουμε την ανάπτυξη του οικοδομικού πλέον κινήματος, τη διαπάλη στο εσωτερικό του, τον προσανατολισμό, τις κατακτήσεις που είχε, την επίδραση του γενικότερα στο εργατικό κίνημα, τη συμβολή τους στους μεγάλους κοινωνικούς και πολιτικούς αγώνες της χώρας μας.   Ήδη, από το 1910 αρχίζουν να δημιουργούνται τα πρώτα οικοδομικά σωματεία φθάνοντας στο ιδρυτικό Συνέδριο της Ομοσπονδίας, τον Ιούλιο του 1923 με τη συμμετοχή 22 σωματείων από όλη την Ελλάδα.

Ήταν σοβαρό ποιοτικό βήμα μπροστά για το οικοδομικό κίνημα η δημιουργία της Ομοσπονδίας. Απηχούσε την ωριμότητα και πολιτικοποίηση πρωτοπόρων στελεχών του κλάδου, αλλά και τις αναζητήσεις μεγάλης μερίδας του κλάδου για καλύτερη και αποτελεσματικότερη οργάνωση του οικοδομικού κινήματος.                 Η συνένωση των σωματείων σε μια Ομοσπονδία βοήθησε στην ενοποίηση των αιτημάτων και των αγώνων του κλάδου, έδωσε ώθηση στους αγώνες προσανατόλισε την πάλη σε ταξική γραμμή, όξυνε την αντιπαράθεση με το ρεφορμισμό, τον κυβερνητικό, εργοδοτικό συνδικαλισμό.     Ανέδειξε ότι η κατάργηση των διάφορων ενώσεων, που προαναφέραμε, για το αστικό κράτος δε σήμαινε και κατάργηση  του συντεχνιασμού. Αντίθετα, αυτό ήθελαν να διατηρήσουν.

 Πως το πέτυχε αυτό το οικοδομικό κίνημα;

1. Ανέδειξε ότι οι εργάτες δεν είναι ζητιάνοι, ούτε μπορούν να ελπίζουν στον πατριωτισμό της εργοδοσίας, ούτε από το δικό τους υστέρημα θα σωθούν με τα ταμεία αλληλοβοήθειας. Έβαλε στην πρώτη γραμμή το ζήτημα της κοινωνικής ασφάλισης και μάλιστα χωρίς τη συμμετοχή των εργατών. Σε αυτό τα καίριο και σοβαρό ζήτημα συσπείρωνε τον κλάδο και άνοιξε μέτωπο με τις δυνάμεις του ρεφορμισμού.
2.  Δεν περιορίστηκε στο διαχωρισμό εργατικής – εργοδοτικής οργάνωση, που προέβλεπε  ο νόμος, αλλά ανέδειξε τη διαχωριστική γραμμή μεταξύ κεφαλαίου και εργασίας, την  ανειρήνευτη διαρκή σύγκρουση με τις δυνάμεις του κεφαλαίου.
3. Δεν εφησύχασε στους νόμους του αστικού κράτους για το συνδικαλιστικό κίνημα, αλλά αντίθετα ανέδειξε ότι οι συσχετισμοί δύναμης σε πολιτικό και συνδικαλιστικό επίπεδο είναι που καθορίζουν τους όρους της ταξικής πάλης και των αποτελεσμάτων της.
4. Ανέπτυξε τη διαπάλη με το ρεφορμισμό, τον κυβερνητικό συνδικαλισμό.
5. Η Ομοσπονδία μελέτησε τη μορφή οργάνωσης των εργατών του κλάδου. Ανησυχεί τη διοίκηση η πολυδιάσπαση σε πολλά σωματεία ανά ειδικότητα.

Αυτές είναι ορισμένες πλευρές που κάνουν διακριτή τη ταξική γραμμή της Ομοσπονδίας.

Το 2^ο Συνέδριο της Ομοσπονδίας, το 1925, άνοιξε το οργανωτικό ζήτημα και πάρθηκε απόφαση τα σωματεία να συγχωνεύονται σε Βιομηχανικές Ενώσεις Οικοδόμων (ΒΕΟ), κατά νομό (δηλαδή συνδικάτο κλαδικό, όπως λέμε σήμερα). Ήταν σοβαρό βήμα μπροστά η οργάνωση του κλάδου σε τέτοιο επίπεδο. Ας αναλογιστούμε όλοι ότι είναι ζήτημα που δεν έχει ολοκληρωθεί η λύση του όχι μόνο στο δικό μας κλάδο, αλλά γενικά.

Αυτή η μορφή οργάνωσης δέχτηκε τη λυσσαλέα επίθεση του ρεφορμισμού και των εγκάθετων της ΓΣΕΕ. Έκαναν ότι είναι δυνατόν, για να αποτρέψουν τους εργάτες να οργανώνονται στις ΒΕΟ, δημιούργησαν  νέα διασπαστικά σωματεία κλπ.

Στο 5ο Συνέδριο της Ομοσπονδίας, το 1929, επανήλθε το ζήτημα των ΒΕΟ, ως πρόβλημα που εμποδίζει τη συσπείρωση του κλάδου. Δυστυχώς, η μεσοβέζική απόφαση που πάρθηκε διευκόλυνε τη διολίσθηση των ΒΕΟ στην παλιά μορφή οργάνωσης και τελικά ολοκληρώθηκε με απόφαση της Διοίκησης το 1931. Είναι χαρακτηριστική η τοποθέτηση του Δ. Παπαδόπουλου, Γ.Γ. της Ομοσπονδίας. Τόνισε, «Η κατά παραγωγή οργάνωση βιομηχανικών ενώσεων είναι σωστή σαν το πιο τελειοποιημένο όπλο της ταξικής πάλης», διαφωνώντας με την εισήγηση που μίλαγε για κλαδικές επιτροπές κλπ.

Η Ομοσπονδία στο 3^ο Συνέδριο, το 1927, αναδεικνύει το ζήτημα της νεολαίας του κλάδου και αποφασίζει ειδικό συνέδριο, επισημαίνοντας ότι «οι νέοι θα αποτελέσουν τον προλεταριακόν στρατό της εργατικής τάξεως».

Το Α΄ Συνέδριο των νέων οικοδόμων Αθήνας και Πειραιά πραγματοποιήθηκε τον Απρίλη του ΄27. Σε λίγο χρονικό διάστημα είχαν συγκροτηθεί δεκάδες προσωρινές επιτροπές νέων οικοδόμων που μετά το 4^ο Συνέδριο μετατράπηκαν σε τμήματα νέων. Έχει μία αξία να διαβάσουμε ένα απόσπασμα από την ανακοίνωση της προσωρινής επιτροπής νέων:

«Συνάδελφοι νέοι, βλέπουμε την κατάστασή μας που χειροτερεύει, τα μεροκάματά μας κατεβαίνουν, οι ώρες της δουλειάς γίνονται ανυπόφορες λόγω που ο επιστάτης και το αφεντικό κάθονται από πάνω μας και όταν δεν του δίνουμε περισσότερα κέρδη και όταν αρρωστήσουμε μας διώχνουν από τη δουλειά. Η ζωή μας κάθε μέρα κινδυνεύει μέσα σ΄ ανθυγιεινά εργοστάσια κάτω από το πηλοφόρι και τα αγκωνάρια, μέσα στα λατομεία, πάνω στις σκαλωσιές και κανένα μέτρο δεν παίρνεται εκ μέρους των αφεντικών και των εργολάβων, κι΄ αν κανείς διαμαρτυρηθεί για αυτά όλοι αμέσως τον διώχνουν με τον κακοηθέστερο τρόπο σαν να ΄μαστε σκυλιά. Αυτά όλα τα υποφέρουμε γιατί                    δεν νοιώσαμε ότι είμαστε άνθρωποι και έχουμε δικαίωμα να ζήσουμε.                                 Συνάδελφοι Νέοι οικοδόμοι. Για να αποκτήσουμε τα δικαιώματά μας ελάτε εις την Γενική Συνέλευση σήμερα για να βγάλουμε μια επιτροπή Νέων δίπλα στη διοίκηση, η οποία θα προσπαθεί για την οργάνωση των νέων εργατών οικοδόμων και έτσι ενωμένοι θα αποκτήσουμε τα δικαιώματά μας».

Είναι επίσης, χαρακτηριστική η ανακοίνωση της Ομοσπονδίας στην αναφορά της για τους νέους οικοδόμους όπου τονίζει: «Οι τελευταίοι αγώνες που έκαναν οι εργάτες οικοδόμοι και γενικά όλη η εργατική τάξη (σ.σ. το 1929) απέδειξαν πλέρια ότι, χωρίς να κατακτήσουμε τους νέους, να τους μπάσουμε στις ταξικές τους οργανώσεις και να τους διαπαιδαγωγήσουμε ταξικά, είναι δύσκολες οι επιτυχίες των αγώνων αυτών.                 

Το οικοδομικό κεφάλαιο βρίσκει πάνω στους νέους οικοδόμους μια τεράστια πηγή κέρδους. Όλων γενικά των οικοδομικών επιχειρήσεων το πλείστον των εργαζομένων  αποτελείται από νέους.   Το τράβηγμα των νέων οικοδόμων που είναι 25-30 χιλιάδες είναι ένα από τα άμεσά μας καθήκοντα. Το τράβηγμα όμως αυτό στις ΒΕΟ δεν μπορεί να γίνει με λόγια. Χρειάζεται να τους πλησιάσουμε, να τους μιλήσουμε για τα ζητήματά τους. Έτσι μονάχα θα προκαλέσουμε το ενδιαφέρον και θα τους κινητοποιήσουμε γύρω από τις άμεσες απαιτήσεις τους: εξάωρο, αύξηση μεροκάματου, κλπ. Όλη αυτή η δουλειά για την κατάκτηση των νέων οικοδόμων πέφτει κυρίως στα τμήματα νέων… Πρέπει να καταστήσουμε τα τμήματα νέων ζωντανούς οργανισμούς, να καταπιάνονται καθημερινά και σοβαρά με τα ζητήματα που αφορούν τους νέους και να τους κινητοποιούμε γύρω από αυτά, μπάζοντας τους συνάμα στις ΒΕΟ. Να σταματήσει η μηχανική τους λειτουργία. Έτσι μονάχα θα κατακτήσουμε τους νέους και θα αποκτήσουμε την εμπιστοσύνη τους».

Συνάδελφοι, αυτή ήταν η σπορά που κάρπισε. Οι νέοι αυτοί που γαλουχήθηκαν στο καμίνι της ταξικής πάλης είναι αυτοί που επάνδρωσαν το κίνημα, έδωσαν σκληρές μάχες με τον αντίπαλο, εκατοντάδες από αυτούς πήραν μέρος στην ανώτατη μορφή πάλης της ε.τ., στον ένοπλο αγώνα στον Δ.Σ.Ε. Εκατοντάδες εξορίστηκαν στα κολαστήρια Αϊ Στράτη, Ακροναυπλία, Μακρόνησο. Εκατοντάδες δολοφονήθηκαν, έδωσαν τη ζωή τους με το όπλο στο χέρι στην ΕΑΜική αντίσταση, στην ΕΠΟΝ.

 Όπως οι πρωτοπόροι εργάτες της Ικαρίας Μιχάλης Τσερμρεγκας, Πίτακας Γιώργος, που εκτελέστηκαν στο σκοπευτήριο της Καισαριανής την 1^η Μάη του 1944 από της κατοχικές δυνάμεις και τους ντόπιους συνεργάτες τους. Αλλά και ο συνοδοιπόρος τους στα πρώτα βήματα οργάνωσης της εργατικής τάξης της Ικαρίας Γιώργος  Πασβάνης που δολοφονήθηκε πισώπλατα από παρακρατικούς στο Βαθύ της Σάμου στις 18 Δεκέμβριου 1944.

 Συνάδελφοι,  Δε σταματάει εδώ ο ρόλος αυτής της γενιάς. Ήταν καθοριστική η συμβολή πρώτα απ΄ όλα αυτών που βγήκαν από τη φυλακή και όσοι ήταν έξω στην επανασύσταση των σωματείων, της Ομοσπονδίας τη δεκαετία του΄50, τους μεγάλους αγώνες της δεκαετίας του ΄60, τον αγώνα ενάντια στη δικτατορία.

Η ιστορική πείρα του κλάδου καταδεικνύει με τον πιο απόλυτο τρόπο πως δένεται το ατσάλι.

Ο προσανατολισμός του ταξικού κινήματος των οικοδόμων στους νέους συνεχίζεται και στην δεκαετία του ΄60 με την καθοδήγηση της συντονιστικής επιτροπής.  Το 1965 το 40% του κλάδου ήταν νέοι, σ΄ αυτούς αντιστοιχούσε το 45% των ατυχημάτων καθώς και το 44,6% των ανέργων.

Το Δεκέμβρη του 1962 οι νέοι οικοδόμοι πραγματοποίησαν την πρώτη συγκέντρωσή τους, όπου εξέλεξαν τη Συντονιστική Επιτροπή Νέων Οικοδόμων (ΣΕΝΟ).                   Το Γενάρη του ΄63, ο εκπρόσωπος της ΣΕΝΟ, στην Πανελλαδική συνδιάσκεψη, τόνισε: «Οι νέοι οικοδόμοι με τιμή και ενθουσιασμό πήραν μέρος σε όλους τους αγώνες του ΄60-΄62, βρέθηκαν μπροστά σε σκληρές συγκρούσεις». Πράγματι, δεν είναι τυχαίο ότι στη μεγάλη απεργία, τον Οκτώβρη του ΄62, το 90% των τραυματιών και το 80% των συλληφθέντων ήταν νέοι οικοδόμοι.

Είναι χαρακτηριστικό το παράδειγμα του 17χρονου νέου οικοδόμου που δέχτηκε τις σφαίρες της αστυνομίας στο κορμί του και του άλλου, μόλις 19 χρονών, που με θέρμη υπερασπίστηκε απ΄ το εδώλιο του κατηγορουμένου στις τελευταίες δίκες, τα συμφέροντα του κλάδου μας και τα ιδιαίτερα αιτήματα των νέων εργαζομένων. Και η τοποθέτηση καταλήγει: «Αν κερδίσουμε τη νεολαία, κερδίζουμε τις μάχες. Αν κερδίσουμε τη νεολαία, κερδίζουμε το αύριο».

Η ΣΕΝΟ, από την πρώτη στιγμή της ίδρυσής της στάθηκε αλληλέγγυα στον αγώνα της σπουδάζουσας νεολαίας και υιοθέτηση το αίτημα του 15% για την Παιδεία.  Ήταν συμπαραστάτης στους αγώνες της σπουδάζουσας νεολαίας και αυτό το καταμαρτυρεί ο αριθμός των συλληφθέντων οικοδόμων κατά τη διάρκεια διαφόρων φοιτητικών κινητοποιήσεων, όπως π.χ. στην πορεία της ΕΦΕΕ, στις 2/4/1965, όπου το 40% των συλληφθέντων ήταν οικοδόμοι, την 1/2/΄66 το 1/3 των συλληφθέντων ήταν οικοδόμοι.  Η παρουσία των οικοδόμων στις φοιτητικές εκδηλώσεις είχε και το χαρακτήρα της περιφρούρησης από τις τραμπούκικες επιθέσεις των Εκοφιτών.               Μα και οι φοιτητές στάθηκαν δίπλα στους οικοδόμους με ψηφίσματα, συγκεντρώσεις αλληλεγγύης κλπ.

 Αγαπητοί συνάδελφοι, Δίνουμε ιδιαίτερη έμφαση στο ζήτημα της νεολαίας γιατί θεωρούμε ότι είναι επίκαιρο, κομβικό ζήτημα, μας απασχολεί σαν οικοδομικό κίνημα και το ανοίξαμε μόλις πριν μια εβδομάδα με αποκλειστική συνεδρίαση του Γενικού Συμβουλίου της Ομοσπονδίας. Το κέρδισμα της νεολαίας είναι μάχη με τους πιο σκληρούς μηχανισμούς του κεφαλαίου και από αυτό δεν πρέπει να παραιτηθούμε.

 Συνάδελφοι, Θα θέλαμε να θίξουμε ένα ζήτημα ακόμα από τη δράση της Ομοσπονδίας, όπου δεν χάνει τη διαχρονική του αξία. Ο απόηχος της καπιταλιστικής κρίσης, βάραινε και βαραίνει διαχρονικά τον κλάδο των κατασκευών.  Η δεκαετία του ΄30 ήταν πραγματικά συγκλονιστική για τον κλάδο. Οι θάνατοι των οικοδόμων από την πείνα, το κρύο, είχαν πάρει σοβαρές διαστάσεις. Το ξεσπίτωμα όσων δεν πλήρωναν το νοίκι ήταν καθημερινό. Οι παράγκες σε γειτονιές, χωρίς νερό, φωτισμό, με λάσπες και λαγούμια, ήταν ο τόπος διαβίωσης των οικοδόμων, των λατόμων, των άλλων εργατών. Τα στοιχεία εκείνης της εποχής καταγράφουν την ανεργία στον κλάδο 80-90%.   Οι συνέπειές της δε διαφέρουν απ΄ αυτές που βιώνει ο κλάδος και οι άλλοι εργαζόμενοι σήμερα.

 Το σημαντικό όμως, που θέλουμε να σημειώσουμε και δε χάνει την επικαιρότητά του και σήμερα, είναι το εξής: τα συνδικάτα των οικοδόμων, η Ομοσπονδία, έγκαιρα είδαν και ανέδειξαν το ζήτημα της οργάνωσης των ανέργων με τη δημιουργία επιτροπών αγώνα στις συνοικίες, που ανέπτυσσαν δράση σε συντονισμό με τα σωματεία, παλεύοντας τα γενικότερα ζητήματα του κλάδου, αλλά και των ανέργων, διεκδικώντας από το κράτος, από τους δήμους, συσσίτια, επιδόματα ανεργίας, δωρεάν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, επιδότηση ενοικίου κλπ.

Το κίνημα των ανέργων οικοδόμων το ’33 συσπείρωνε δεκάδες χιλιάδες οικοδόμους, ενώ ήταν εκατοντάδες οι εκδηλώσεις που πραγματοποίησαν, αρκετές απ΄ αυτές εξελίχτηκαν σε συγκρούσεις με τις δυνάμεις καταστολής.  Η διαχρονική αξία αυτής της κατάστασης συνάδελφοι δεν είναι απλά η υποβάθμιση της ζωής της ε.τ., αλλά το γεγονός ότι αυτοί που παράγουν τον πλούτο, που κτίζουν μέγαρα, φτιάχνουν γέφυρες, αεροδρόμια, και τότε και σήμερα, στερούνται τα πιο απαραίτητα αγαθά για να διαβιώσουν με την οικογένειά τους.

Αυτή η αντίφαση δεν μπορεί να λυθεί στον καπιταλισμό με όποια διαχείριση. Αυτή την καταργεί μόνο η κατάργηση της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο, μόνο όταν η ε.τ. γίνει νοικοκύρης του πλούτου που παράγει.

 Κλείνοντας αυτό το κεφάλαιο, μπορούμε να συνοψίσουμε στο εξής: Το οικοδομικό κίνημα ήταν στο μάτι της εργοδοσίας, των κυβερνήσεων του κεφαλαίου, των μηχανισμών του, γιατί γρήγορα απόκτησε ταξικά χαρακτηριστικά, δούλεψε στη γραμμή της σύγκρουσης, διεύρυνε τα αιτήματα του κλάδου, απαιτούσε περισσότερα από την απλήρωτη δουλειά των εργατών, επιδρούσε στη συνείδηση  των εργατών, αναδείκνυε το δρόμο της διεξόδου, της κατάκτησης της εργατικής εξουσίας. Γι΄ αυτό το αστικό κράτος δεν έμεινε με δεμένα χέρια. Εξαπόλυσε μηχανισμούς εξαγοράς, τρομοκρατίας, χειραγώγησης, νόμους και διατάγματα για την απαγόρευση της ταξικής πάλης, κατάργηση σωματείων, διορισμό διοικήσεων και άλλες μεθοδεύσεις για να φρενάρει, να ελέγξει το κίνημα, να ανακόψει τις όποιες θετικές εξελίξεις.

Αναμφίβολα, θα μπορούσαμε να πούμε πολλά, όμως δεν το επιτρέπει ο χρόνος. Άλλωστε, ο αναγνώστης του βιβλίου θα έχει την ευκαιρία να μελετήσει πολλές πλευρές του οικοδομικού κινήματος τα χρόνια που πραγματεύεται το βιβλίο αυτό.

 Εν τούτοις θα επιχειρήσουμε να θίξουμε ορισμένα ζητήματα που πιστεύουμε ότι έχουν διαχρονική αξία.

Η δεκαετία του ΄50 ήταν δεκαετία ανασυγκρότησης του οικοδομικού κινήματος.                 Ο κλάδος αυξάνονταν στις μεγαλουπόλεις. Οι επενδύσεις στην οικοδομή αυξήθηκαν κατά 61% και παρά την αύξηση της μικρής εργολαβίας έκαναν αισθητή την παρουσία τους μια σειρά μεγάλες κατασκευαστικές εταιρίες. Δημιουργήθηκαν νέα σωματεία και Ομοσπονδία με ταξικό προσανατολισμό.  Τη δεκαετία του ΄50, η οικοδομή ήταν το καταφύγιο, το αποκούμπι των κατατρεγμένων αγωνιστών, των απολυμένων από την εξορία και τη φυλακή.  Η μαζική τους ένταξη στην οικοδομή έπαιξε καταλυτικό ρόλο στην ανάπτυξη του κινήματος στον κλάδο. Έμπειροι αγωνιστές, μπαρουτοκαπνισμένοι, θαρραλέοι,  αψηφούσαν το κίνδυνο και τη τρομοκρατία, συνέβαλαν αποφασιστικά στη διαμόρφωση της συνείδησης του εργάτη, την αγωνιστική του διάθεση.

Ήταν καταλυτικός ο ρόλος τους στη σύγκρουση με το καθεστώς των Μακρήδων, του Λυκιαρδόπουλου και των άλλων ερπετών του κινήματος. Η αντίδραση απάντησε με αντι-σωματεία, με νέα επίθεση στο κίνημα, με άλλη Ομοσπονδία που ηγούνταν ο γνωστός Λυκιαρδόπουλος. Μέσα από ένα όργιο επιθέσεων στη ταξική Ομοσπονδία, τη διαγραφή σωματείων από τη ΓΣΕΕ και εκκλήσεις για ενότητα του οικοδομικού κινήματος που καλλιεργούσε έντεχνα η αντίδραση, δημιουργήθηκαν ψευδαισθήσεις για ενότητα του κινήματος των οικοδόμων.

Έτσι οι δυνάμεις της ταξικής ομοσπονδίας, το ΄58 στο όνομα της ενότητας (ποιας ενότητας άραγε;) ήρθαν σε συμφωνία με τον Λυκιαρδόπουλο και διέλυσαν την Ομοσπονδία με την υπόσχεση του Λυκιαρδόπουλου ότι θα εγγράψει στη διασπαστική Ομοσπονδία όλα τα σωματεία, υπόσχεση βέβαια που δεν τήρησε. Αυτό δυσκόλεψε τους αγώνες του κλάδου. Έτσι, αποφασίστηκε αμέσως μετά η δημιουργία της Πανελλαδικής Συντονιστικής Επιτροπής των οικοδόμων, που συσπείρωνε τη συντριπτική πλειοψηφία του κλάδου.

Τη δεκαετία του ΄60, το οικοδομικό κίνημα με τη Συντονιστική Επιτροπή, θα γράψει λαμπρή ιστορία, με σοβαρές κατακτήσεις, 7ωρο – κοινωνική ασφάλιση – Δώρο κλπ., με σοβαρή προσφορά στο φιλειρηνικό κίνημα, την αλληλεγγύη σε λαούς και κινήματα που παλεύουν ενάντια στη δικτατορία του κεφαλαίου.  Είναι επίσης, αξιοσημείωτη η πρωτοβουλία της Συντονιστικής Επιτροπής, το 1965, να συγκροτήσει Προσωρινή επιτροπή για την ελεύθερη λειτουργία και δράση των κομμάτων και τη νομιμοποίηση του ΚΚΕ.

Οι συγκρούσεις με τις δυνάμεις καταστολής ήταν μόνιμες, τα δικαστήρια, οι φυλακίσεις απειλούσαν τους συνδικαλιστές. Το συνδικαλιστικό της ασφάλειας, οι χαφιεδομηχανισμοί ήταν μόνιμα πίσω από τους οικοδόμους συνδικαλιστές, τους πρωτοπόρους εργάτες. Βέβαια, η αστυνομία δεν καθάριζε εύκολα με τους οικοδόμους καθώς εκτός των άλλων η δουλειά τους έκανε σκληροτράχηλους με σκληρά μπράτσα. Δεν είναι τυχαίο, που όταν οι οικοδόμοι είχαν απεργία πολλοί αστυνομικοί έπαιρναν άδεια γιατρού.

Η μελέτη του οικοδομικού κινήματος τη δεκαετία του ΄60 είναι χρήσιμη για κάθε εργαζόμενο, η διαπάλη στο εσωτερικό της Συντονιστικής Επιτροπής για το προσανατολισμό του κινήματος, το πλαίσιο πάλης, τη τακτική του, τη γενικότερη προσφορά του στο εργατικό κίνημα, τους κοινωνικούς αγώνες.

 Τέλος, η δράση του οικοδομικού κινήματος μεταπολεμικά σφραγίστηκε με τη μεγαλειώδη πολιτική απεργία στις 12 Απρίλη του 1967, δηλαδή 9 ημέρες πριν την επιβολή της χούντας, με αιτήματα εκδημοκρατισμού του εργατικού κινήματος ενάντια στην πολιτική εκτροπή. Η απόφαση γι΄ αυτή την απεργία κορύφωσε την ιδεολογικοπολιτική διαπάλη στη συντονιστική επιτροπή των οικοδόμων, ανάμεσα στην ΕΔΑ και την παράνομη τότε, οργάνωση του ΚΚΕ στους οικοδόμους.                    Είναι χαρακτηριστική η τοποθέτηση του Δ. Πατρέλη για την απεργία: «Ήταν σωστή αυτή η απόφαση; Είχαμε κι άλλες δουλειές να κάνουμε. Είχαμε προεκλογικό αγώνα, αλλά η απεργία μπήκε σε πρώτο πλάνο. Έπρεπε να δείξουμε τη δύναμή μας, λες και δεν ήξεραν ποιοι είμαστε. Αυτό το λάθος περίμεναν οι μαύρες δυνάμεις της Αθήνας, να μας βγάλουν προκαταβολικά από τη μέση».

Βεβαίως, η απεργία κτυπήθηκε άγρια, όμως ήταν μια επιβεβλημένη αναμέτρηση, με βαθύτερα πολιτικά και ταξικά χαρακτηριστικά. Δεν άργησε να δικαιωθεί η γραμμή των συνδικαλιστών, που δεν πειθάρχησαν στη γραμμή, που ήθελε τους εργάτες και το κίνημά τους απολιτικοποίητο, να κλείνει τα μάτια μπροστά στη διαφαινόμενη απόφαση της αστικής τάξης για πολιτική εκτροπή, δηλαδή το κτύπημα του εργατικού κινήματος, το κλείσιμο κάθε προοδευτικής φωνής, το άνοιγμα του δρόμου για νέα βάσανα, φυλακές, εξορίες κλπ.

 Στις 21 Απρίλη κηρύχτηκε η χούντα των Αμερικάνων και των ντόπιων συνεργατών τους, που για 7 χρόνια έκατσε στο σβέρκο του λαού. Οι οικοδόμοι στα μαύρα αυτά χρόνια έδωσαν αγωνιστικό παρών με κάθε τρόπο.

Τα πρώτα χρόνια της μεταπολιτευτικής περιόδου είναι χρόνια έντονων πολιτικών ζυμώσεων και αναζητήσεων στον κλάδο των οικοδόμων. Η μάχη για το κέρδισμα των οικοδόμων μεταξύ των ρεφορμιστών κυρίως και των ταξικών δυνάμεων είναι καθημερινή. Αυτό εκφράζεται και στα σωματεία.   

 Την Ομοσπονδία συνεχίζει να την ελέγχει ο χουντοθρεμμένος Λυκιαρδόπουλος. Αρνούνταν να γράψει τα συνδικάτα που δεν έλεγχε, παρά του ότι συμπύκνωναν τη συντριπτική πλειοψηφία του κλάδου, ψήφιζαν δια αλληλογραφίας υποτιθέμενοι αντιπρόσωποι από την επαρχία, έφερνε αντιπροσώπους από την Κύπρο.

 Το 9^ο Συνέδριο της Ομοσπονδίας, τον Αύγουστο του 1976, έμεινε στην ιστορία ως το συνέδριο που οι οικοδόμοι ξεφορτώθηκαν τον Λυκιαρδόπουλο και την παρέα του και έγιναν νοικοκύρηδες στο σπίτι τους.  Είναι χαρακτηριστική η διακήρυξη του Λυκιαρδόπουλου, όπου επιστρατεύει ωμό αντικομουνισμό για να δελεάσει τους συνέδρους.  Λέει η ανακοίνωση:  «Θα πρέπει πάση θυσία να σκεφθήτε δια το συμφέρον της τάξεως και μόνον, μακρυά από προσωπικάς αντιθέσεις ή πολιτικάς και παραταξιακάς τοιαύτας. Θα πρέπει να υπερψηφίσητε τον Συνδυασμόν μου διά νά μπορή η Ομοσπονδία δι΄εμού να εύρη τον δρόμον των πεπρωμένων της επιλύουσα και τα΄ άλλα μας προβλήματα όπως επελύθησαν υπό την καθοδήγησίν μου καί είς τό παρελθόν μία σειρά απ΄ αυτά.     Εάν δεν ψηφίσητε τον Συνδυασμόν μου μέσα είς τόν οποίον υπάρχουν τά πλέον επίλεκτα στελέχη του οικοδομικού κόσμου, τότε υπάρχει φόβος να εκλεγή ή ΕΣΑΚ (ήτοι το Κ.Κ.έξ.) με δυσμενείς συνεπείας διά τήν τάξιν μας,  διότι τότε ή Ομοσπονδία θα κομματικοποιηθή καί δεν θα λειτουργή ανεξάρτητη όπως λειτουργούσε μέχρι σήμερον και όπως θα λειτουργήση και πάλι εάν εκλεγή ο Συνδυασμός μου. Η δε επίλυσις των προβλημάτων από την ΕΣΑΚ θα είναι προβληματική. Τις άλλες παρατάξεις δεν τις αναφέρω διότι δεν είναι αξιόλογες».        (Και  συμπληρώνω σήμερα  εγώ  «ξέρει η πάπια που είναι η λίμνη» ).

 Ήταν η αρχή μιας νέας σελίδας για το οικοδομικό κίνημα, που θα μιλήσουμε γι΄ αυτό όταν θα μελετήσουμε αυτή την περίοδο και την καταγράψουμε αργότερα.   Αγαπητοί συνάδελφοι, Κλείνοντας αυτή την παρουσίαση θέλουμε επιγραμματικά να τονίσουμε τα εξής ζητήματα:

1. Στο βιβλίο αποτυπώνεται η συμβολή των οικοδόμων και του κινήματος τους στην ανάπτυξη του ταξικού εργατικού κινήματος, το σπάσιμο της τρομοκρατίας, η συμβολή τους στους μεγάλους αγώνες του αντιφασιστικού μετώπου, την ΕΑΜική αντίσταση, τον ένοπλο αγώνα του Δ.Σ.Ε., τη συμβολή τους στην αντιδικτατορική πάλη ενάντια στη χούντα.
2. Η διαπάλη, πολιτική – ιδεολογική – συνδικαλιστική, για το ταξικό προσανατολισμό του κλάδου, συνδέεται με τη μαζικότητα και τη δυναμική του κλάδου που έπαιξε γενικότερο ρόλο στην ανάπτυξη της ταξικής πάλης. Γι΄ αυτό αποτελούσε και το μήλο της έριδος τόσο για τον κυβερνητικό, εργοδοτικό συνδικαλισμό, αλλά και για το χώρο των ρεφορμιστών.
3. Οι ταξικές δυνάμεις κέρδισαν την εμπιστοσύνη του κλάδου μέσα από σκληρούς αγώνες, σε αντίθεση με όλους τους άλλους που ήθελαν τους οικοδόμους χειροκροτητές και στηρίγματα του κεφαλαίου, πότε με την μια και πότε με την άλλη κυβέρνηση.
4. Τα όργανα του κινήματος αποκτούν την πραγματική τους αξία, είναι αποτελεσματικά στους αγώνες τους, όταν είναι ταξικά προσανατολισμένα, όταν οργανώνουν την πάλη των εργατών στη βάση της ταξικής πάλης με προοπτική την κατάργηση της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο.
5. Ο δρόμος για την ικανοποίηση των σύγχρονων αναγκών της ε.τ. είναι αντικειμενικά και αναγκαστικά ταγμένος στην καταδίκη και ανατροπή του σημερινού καπιταλιστικού τρόπου ανάπτυξης, που υπηρετεί τους λίγους, τα μονοπώλια και το κεφάλαιο.

Είναι ώριμος και αναγκαίος ο αγώνας για έναν άλλο δρόμο ανάπτυξης, που έχει ως στόχο την ικανοποίηση των εργατικών και λαϊκών αναγκών.

Σήμερα, υπάρχουν όλες οι υλικές προϋποθέσεις, όλες οι δυνατότητες, για να ζουν οι άνθρωποι καλύτερα. Με αυτή την προοπτική πρέπει να συνδεθούν και οι αγώνες μας σήμερα.

Η ιστορία γράφεται με πάλη ταξική, στη γραμμή της σύγκρουσης, της ανατροπής και όχι με κοινωνικούς διαλόγους και κοινωνικούς εταιρισμούς.

 Αγαπητοί συνάδελφοι, κλείνοντας την παρουσίαση του βιβλίου, δεν ξέρω αν προκάλεσα το ενδιαφέρον σας να το μελετήσετε. Ένα όμως θα σας πω, ότι η ιστορική πείρα του κινήματος των οικοδόμων, όσο και γενικότερα, όταν την προσεγγίζεις και την αναζητάς με ταξικό κριτήριο γίνεται πραγματικό όπλο για τους αγώνες που έρχονται.

  Γεια σας