Nησιώτικες «μαγειριές» και σαμιώτικο κρασί
γράφει η δημοσιογράφος Μαργαρίτα Ικαρίου
Πατηνιώτικο αγριοκάτσικο με πατάτες, γλυστρίδα με κοπανιστή της Νικαριάς, η ονομαστή Φουρνιώτικη «μελένια», τα Ροδίτικα «μελεκούνια», η πεντανόστιμη «σιτάκα» της Κάσου, το λαχταριστό χταποδοστιφάδο του Αγαθονησίου, η σχοινόπιτα, τα γιαπράκια, η κρεμμυδόπιττα κι ένα σωρό ακόμη «μαγειριές» φτιαγμένες με μεράκι, σεβασμό στην παράδοση και τις αγνές πρώτες ύλες της ξερικής νησιώτικης γης. Το άσπρο Μοσχάτο Σάμου, το ονομαστό κρασί που παράγεται στο πυκνόφυτο νησί, με χειρωνακτική εργασία, σε ορεινές και ημιορεινές πεζούλες ξερολιθιάς και κουβαλά τις πατρογονικές μνήμες μιας αμπελοοινικής παράδοσης γενεών και γενεών αλλά και όλα τα αρώματα του ακριτικού νησιού. Οι νησιώτες-κεφάτοι και χαμογελαστοί, έτοιμοι να σύρουν το χορό, να τραγουδήσουν και να ξεφαντώσουν με τον ίδιο αυθόρμητο τρόπο που τραβούν τα δίχτυα, σκάβουν το χωραφάκι, κορφολογούν το αμπέλι, γελούν, πίνουν, τρώνε, δουλεύουν κι ερωτεύονται.
Μια εβδομάδα αφιερωμένη στο παρελθόν, το παρόν αλλά και το μέλλον της νησιώτικης γαστρονομικής ταυτότητας, με παράλληλες πολιτιστικές δράσεις: «9ο Φεστιβάλ Γεύσης και Παράδοσης Αιγαίου» (από 19-25 Ιουνίου 2017) το οποίο τελούσε υπό την Αιγίδα της Ιεράς Μονής Πάτμου, συνδιοργανώθηκε από την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου και τον Δήμο Πάτμου, την εφημερίδα ΠΑΤΜΙΑΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ και τη ΜΚΕ «Αποκάλυψη», ενώ είχε τη στήριξη της Aegean Cuisine, της Λέσχης Αρχιμαγείρων Δωδεκανήσου και τη συμμετοχή μιας μεγάλης και δυναμικής ομάδας εθελοντών.
Εννιά νησιά, εννιά γειτονιές του Αιγαίου «έσμιξαν» και μοιράστηκαν τις «μαγειριές» τους: Αγαθονήσι, Ικαρία, Κάσος, Λέρος, Λειψοί, Πάτμος, Ρόδος, Σάμος και Φούρνοι Κορσεών. Με συνταγές της γιαγιάς και της προγιαγιάς, οι οποίες με τα λιγοστά υλικά της ξερικής νησιώτικης γης έφτιαχναν γεύσεις ξεχωριστές για το τραπέζι της οικογένειας. Με τις επιρροές από τα μικρασιατικά παράλια ενσωματωμένες πλέον στο εκάστοτε τοπικό γαστρονομικό προφίλ. Με την αύρα της νησιώτικης κουλτούρας που παίρνει τις ίδιες σχεδόν πρώτες ύλες και δημιουργεί μια πανδαισία γεύσεων ξεχωριστών, τόσο «καθάριων» σαν το νερό από το πηγάδι μα και τόσο απρόβλεπτα σύνθετων, σαν τις εναλλαγές του καιρού στα θαλασσινά τοπία του Αιγαίου.
Μυθολογία, ιστορία και το χαρακτηριστικό τοπωνύμιο «Άμπελος» αποτελούν στοιχεία απεικόνισης του αμπελώνα της Σάμου. Θρυλείται πως ο ίδιος ο θεός Διόνυσος δίδαξε στους Σαμιώτες την καλλιέργεια και τον τρόπο οινοποίησης, ενώ η παράδοση αναφέρει πως ο πρώτος αμπελοκαλλιεργητής ήταν ο ήρωας της Αργοναυτικής Εκστρατείας, Αγκαίος. Ιστορικές αναφορές για τα κρασιά της Σάμου συναντάμε στα Ομηρικά έπη, στον Ιπποκράτη, το Γαληνό και το Θεόφραστο ενώ οι διήρεις «Σάμαινες» μετέφεραν με «οξυπύθμενους» αμφορείς το σαμιώτικο κρασί σε διάφορα λιμάνια και περιοχές. Αυτά, τα παγκοσμίου φήμης σαμιώτικα κρασιά του «Ενιαίου Οινοποιητικού Αγροτικού Συνεταιρισμού» της Σάμου με τις εκατοντάδες διακρίσεις και βραβεία, πλαισίωσαν μοναδικά τις νησιωτικές γαστρονομικές δημιουργίες.
Στις παράλληλες δράσεις του Φεστιβάλ εντάχθηκε διήμερο εργαστήριο για την παιδική διατροφή, όπου και συμμετείχε σημαντικός αριθμός παιδιών κάθε ηλικίας, ημερίδα ευ ζην με στόχευση στις σωστές διατροφικές συνήθειες, το slow food αλλά και την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος αλλά και Ποδηλατοδρομία Πολιτισμού. Μικροί και μεγάλοι από την Αθήνα, την Πάτμο, τη Σάμο και τα Δωδεκάνησα με επικεφαλής τον βουλευτή Γιώργο Αμυρά «ένωσαν» συμβολικά, μέσω ποδηλατικής διαδρομής 19,5 χιλιομέτρων, μνημεία και πολιτιστικά σημεία αναφοράς της Πάτμου.
Την Κυριακή 25 Ιουνίου 2017 , στο πανέμορφο λιμάνι της Σκάλας Πάτμου διοργανώθηκε με μεγάλη επιτυχία το κεντρικό event με τη συμμετοχή σημαντικών chef και γευσιγνωστών, όπως η Ελένη Ψυχούλη, η Γεωργία Κοφινά, ο Γρηγόρης Χριστοδούλου, η Μαρίνα Ζουρίδη, ο Γιάννης Δεβετζόγλου, ο Δημήτρης Αφεντάκης, ο Νίκος Χριστοφόρου, ο Μπενέτος Ματθαίου και ο Χρήστος Ξεραξούδης.
Ένα τεράστιο τραπέζι φιλοξένησε τις παραδοσιακές συνταγές καλονοικοκυράδων από όλα τα νησιά, ενώ οι 2 χιλιάδες και πλέον επισκέπτες γεύτηκαν τα κεράσματα των αποστολών και των ντόπιων επαγγελματιών και δοκίμασαν ένα σωρό τοπικά προϊόντα. Παραδοσιακοί μουσικοί συνόδευσαν τα χορευτικά των νησιών και ξεσήκωσαν τους συμμετέχοντες σε ένα γλέντι που κράτησε ως αργά το βράδυ.
ΤΑ ΒΡΑΒΕΙΑ
Στην κατηγορία των «κρεατικών» το 1ο βραβείο δόθηκε στο Πατηνιώτικο αγριοκάτσικο που μαγείρεψε η Ελένη Γιάνναρου, ενώ το κοκκινιστό κατσικάκι της Κάσου πήρε το 2ο και τα «γιαπράκια» από τις Απολλωνιάτισσες της Ρόδου, το 3ο.
Στα «θαλασσινά» το 1ο βραβείο πήραν τα «γεμιστά καλαμάρια» της Μαρίνας Γαμπιεράκη από την Πάτμο, το «χταπόδι» της Χρυσής Γαμπιεράκη το 2ο και το 3ο για «χταποδοστιφάδο» πήρε ο Σύλλογος Υετούσα του Αγαθονήσιου.
Στην κατηγορία «λαδερών» το 1ο βραβείο πήρε η «γλυστρίδα με κοπανιστή» της Δέσποινας Καλαμπόγια από το Σύλλογο «Ιωάννης Μελάς» Ικαρίας. Το 2ο έλαβε επάξια η «σιτάκα» της Κάσου και το 3ο η «κρεμμυδόπιτα» της Πάτμου.
Στην κατηγορία των «γλυκών» τις εντυπώσεις έκλεψε η Πατηνιώτικη «σχοινόπιττα» της Ελένης Γιάνναρου, το 2ο βραβείο πήρε η μοναδική «μελένια» -ένα πολύ ιδιαίτερο επιδόρπιο από το Σύλλογο Επαγγελματιών Φούρνων Κορσεών και το 3ο τα «μελεκούνια» της Ρόδου.
[Best_Wordpress_Gallery id=”29″ gal_title=”9ο Festival gefsis patmos”]
